Nie mamy żadnych źródłowych danych o pierwotnym, autentycznym wyglądzie ołtarza Mariackiego, t. j. o wyglądzie, jaki posiadał, zanim go nadniszczył czas, a dotknęły wszelkie odnowy i restauracje. Nie zachował się żaden oryginalny stwoszowski rysunek lub szkic tego ołtarzaŻe dzieło Stwosza wywarło na współczesnych polskich artystach silne wrażenie,że je naśladowano, dowodem prócz prac syna jego, Stanisława, tryptyki snycerskie w Książnicach Wielkich, w Żywcu lub tryptyki malowane, np. w Bodzentynie. Jednakże nikt, zdaje się, nie próbował oddać wizerunku ołtarza, czy to w drzeworycie, czy sztychu i pierwszą a jedyną, o ile wiadomo, ryciną jest karta tytułowa książki wydanej w roku 1643 p. t.: »Synodus dioecesana ab illustrissimo et rndissimo Dno Petro Gembicki Episcopo Cracovien: Duce Seueriae, celebrata Cracoviać in Ecclesia Archipresby-teriali Anno Dni MDCXLIII« 5). Owa karta przedstawia synod, zebrany w prezbiterjum kościoła NPMarji. Widać tam w głębi ołtarz Stwosza, lecz* zupełnie daleki od podobieństwa. Sztycharz XVII w. oddał niejako tylko temat, tylko treść scen ołtarza otwartego, kształtując je najdowolniej i w niedołężny sposób. Rycinę te odbito w r. 1889 w Krakowie w lit. Czasu w 20 egz. . Nie o wiele lepiej przedstawia się sprawa co do zasobów wiadomości historycznych. Jedną tylko bardzo ważną dla nas notatkę wyszperał Grabowski w inwentarzu Ratusza z r. 1679, pisanym przez jednego z lohnherów m. Krakowa, który wspomina, jako to rajców miejskich »ac.cesit liberalitas*, że fundowali przyozdobienie Ratusza i kościoła farnego i wylicza: »meo saeculo P. Marcina Paczoski Rajce krak: wielkiego ołtarza odnowienie...*, żadnych jednak bliższych szczegółów nie podaje. ("O Wita Stwosza Ołtarzu Marjackim i jego pierwotnym wyglądzie - Szydłowski, Tadeusz (1883–1942) ; Polska Akademia Umiejętności (1919–1952) ; Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego)

Pochowany w prezbiterium katedry wawelskiej biskup Piotr Gembicki na trwałe zapisał się w historii ale i w pejzażu Krakowa. W latach 1646 – 1648 ufundował ołtarz główny w Katedrze Wawelskiej i pokrył dach blachą miedzianą. Do dziś patrząc na dach katedry od strony miasta widzimy złote inicjały biskupa (P.G.E.C). a także jego rodzinny herb Nałęcz .