Krypty ordynackie.

Krypta IV - od lewej - trumna VII ordynata Tomasza Antoniego Zamoyskiego (1715-1751) - wojewody lubelskiego, budowniczego w Zwierzyńcu pałacyku i kościoła "na wodzie", pełnym wyposażeniem, ufundował srebrne cyborium i monstrancję dla kolegiaty zamojskiej, wybudował pałac w Klemensowie, zmodernizował pałac w Zamościu, zreorganizował garnizon twierdzy, uzupełnił i unowocześnił wyposażenie arsenału. Zreformował Akademię, ponadto napisał dzieło o ogrodach artystycznych. Środkowa trumna należy do VIII ordynata Klemensa Jerzego Zamoyskiego (1749-1767) - pułkownika wojsk koronnych, kontynuatora budowy klasztoru bazylianów oraz zespołu szpitalno-klasztornego bonifratrów, wybudował pałacyk rokokowy w Janowicach koło Zamościa, wspierał darowiznami Akademię Zamojską. Trumna po prawej stronie - VI ordynat - Michał Zdzisław Zamoyski (1679-1735), łowczy wielki koronny, wojewoda smoleński. Wspomagał zakony i ubogich. Ufundował wraz z żoną Elżbietą komplet sześciu srebrnych lichtarz dla kolegiaty. W kościele franciszkanów ufundował ołtarze i dach pokrył blachą. Rozpoczął przebudowę murów twierdzy.

Krypta IV - po lewej stronie trumna III ordynat Jan Zamoyski zwany Sobiepanem (1627-1665), krajczy koronny, podczaszy koronny, wojewoda kijowski i sandomierski. Obrońca twierdzy zamojskiej podczas "potopu szwedzkiego". Fundator kilku kościołów m.in. w Wilkołazie i Janowie Lubelskim, zgromadził duży księgozbiór, wystawił po raz pierwszy w Polsce "Cyda" Corneill'a. Trumna po prawej stronie - spoczywa w niej V ordynat Tomasz Józef Zamoyski (1679-1725), pułkownik wojsk królewskich, starostwa płoski, rowski i grodecki/ Założył Józefów koło Biłgoraja, fundator kościoła.

Gablota z zachowanymi ozdobami trumien - XVII - XIX wiek.

Trumny (górna) - Jan Adam Aleksander Zamoyski (1802-1879), ojciec Konstantego Zamoyskiego, założyciela ordynacji kozłowieckiej. Dolna trumna - Anna z Mycielskich (1818-1859), żona Jana Adama Aleksandra, zmarła w Paryżu.

Krypty ordynackie.

Krypta I "Kanclerska" od lewej: X ordynat Andrzej hr. Zamoyski (1717-1792) kanclerz wielki koronny, autor reform ustrojowych w czasie sejmu koronacyjnego oraz programu naprawy kraju. Prekursor gospodarki czynszowej, następnie I ordynat Jan Sariusz Zamoyski (1542-1605) kanclerz wielki koronny, hetman wielki koronny, założyciel miasta Zamość i twórca Ordynacji Zamojskiej. Kolejna trumna należy do II ordynata Tomasza Zamoyskiego (1594-1638) - kanclerza wielkiego koronnego, starosty knyszyńskiego, sokalskiego, nowotarskiego, rabsztyńskiego, kałuskiego, goniądzkiego, reczyckiego. Ostatnia trumna po prawej stronie - spoczywa w niej IV ordynat Marcin Zamoyski (1637-1689) podskarbi wielki koronny, przyjaciel króla Jana III Sobieskiego, uczestnik Odsieczy Wiedeńskiej (1683 r.), Fundator konwentu reformatów w Zamościu.

Na fasadzie wieży Ratusza, siedziby władz Miasta Zamościa, okazale prezentuje się nowy Orzeł Biały w złotej koronie, obowiązujący w godle Polski w okresie międzywojennym. Nowy orzeł zastąpił orła z czasów PRL, któremu na początku lat 90-tych doczepiono koronę. Wykuty z piaskowca przez zamojskiego rzeźbiarza Stanisława Wężyka orzeł ma ok. 160 cm wysokości i waży 800 kg. Montażu herbu Polski dokonała firma "Arcus", która realizowała prace związane z odnowieniem wieży i elewacji ratusza. (info:

Nad wejściem do ratusza znajduje się tarcza z herbem miasta - mieści się na niej św. Tomasz Apostoł z tarczą na której widać trzy włócznie.

Portal wejściowy do zamojskiego ratusza.