Dziś mija 30 lat od dnia, kiedy wieczorem 9 listopada 1989 r. został obalony mur berliński. Pamiętam relację telewizyjną, jakby to było miesiąc temu. Ta niekłamana radość... Z czasem było jej nieco mniej. I wciąż ubywa.
W latach 80. bywałam raz w roku, czasem dwukrotnie, w Berlinie Zachodnim. Opowiadać można długo o przygodach w tranzytem przez NRD, o kontrolach granicznych, o tankowaniu po drodze paliwa, które u nas było wtedy na kartki.

W Berlinie znajdowałam czas na zwiedzanie. Spacerowałyśmy z koleżanką wiosną 1987 r. koło muru. Mój radziecki aparat zenit miał chyba dno od butelki zamiast obiektywu. Te najstarsze zdjęcia to skany ze slajdów.

Tu mur od strony zachodniej - był dostępny. W dolnej części kadru bruk - to urwana ulica. W tym miejscu było centrum miasta z gęstą zabudową.



Wzdłuż muru rozstawione były takie stalowe platformy widokowe ze schodami. Z góry można było spojrzeć ponad murem, dobrze widać było enerdowską zonę. Kamienice, które zostały na terenie Hauptstadt, a przyległy do muru, wysiedlono i rozebrano jeszcze w latach 60.



Granica strefy radzieckiej w mieście wytyczona była miejscami na rzece. Enerdowcy ogrodzili się szczelnie, na mostach były posterunki graniczne. To gdzieś na Kreuzbergu, o ile pamiętam.


Sprewa była rzeką graniczną. Brzegi były z obu stron niedostępne, a przylegający od wschodniej strony teren skazany na destrukcję.



Mur koło Bramy Brandenburskiej 1987 r.


Przy nabrzeżu, na tyłach Reichstagu były symboliczne krzyże upamiętniające ofiary nieudanych ucieczek. Uderzało, ze byli to ludzie bardzo młodzi. Najczęściej organizowali grupy, co zwiększało szansę któregoś z nich. O ucieczkach można zobaczyć ciekawe filmy dokumentalne. Emitowane są co kilka lat na kanałach typu Discovery czy NG.


Tu fragment muru pozostawiony ku pamięci, zdjęcie z 2002 r.



Tu słynne przejście graniczne Charlie Checkpoint przy Fredrichstr.
Zdjęcie z końca lat 80. W tle budowa dużego biurowca w Haupstadt.


To samo miejsce współcześnie. Biurowiec w tle wybudowany. Obok jest muzeum muru (wstęp dość drogi).
Zdjęcie z 2002 r., trochę to cepeliada, jak u nas w MRU, czy innych sztolniach. Budka była inna, worków z cementem nie było.... no, ale.



Podczas wielokrotnych pobytów w Berlinie Zachodnim nigdy nie odważyłam się na przejście do Wschodniego. Pierwszy raz w Hauptstadt byłam turystycznie w 2002 r. Trwało tam wielkie budowanie, bo zimna wojna zostawiła miasto okaleczone. Całe kwartały zabudowy poszły pod młot.

Dziś będzie artykułów na ten temat sporo, np. https://podroze.onet.pl/aktualnosci/30-rocznica-upadku-muru-berlinskiego/gyw216m
Polecam film dokumentalny prod. polskiej "Królik po berlińsku" (2009) prod. polskiej. Stacje telewizyjne emitują go co kilka lat.

This message was edited 20 times. Last update was at 19/03/2024 19:51:55