MENU
Cmentarz i pomnik ofiar II wojny światowej w Potulicach

Dodał: maras° - Data: 2022-08-06 01:26:39 - Odsłon: 242
Rok 1984


Dzisiejszy Zakład Karny w Potulicach niedaleko Nakła nad Notecią ma już długą – i tragiczną – historię. Od 1 lutego 1941 do 21 stycznia 1945 r. istniał tutaj obóz, początkowo pełniący funkcję obozu zbiorczego dla wysiedlanej przez Niemców z Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie ludności polskiej, przejściowo był filią obozu koncentracyjnego Stutthof, a następnie obozem pracy przymusowej (od 1942 r.). Warunki życia panujące w obozie były porównywalne z obozami koncentracyjnymi. Przewinęło się przez niego 25 tys. więźniów, prawie wyłącznie Polaków. Od 1943 r. działał również – cytując za urzędową korespondencją władz niemieckich – „obóz dla młodzieży ze Wschodu” (Ostjugendbewahrlager) (z terenu ZSRR).

W latach 1941-1945 w obozie straciło życie 1291 osób, w tym 581 dzieci w wieku do 5 lat.

Na terenie byłego obozu niemieckiego polski aparat bezpieczeństwa założył Centralny Obóz Pracy w Potulicach (1945-1950), któremu podlegały wszystkie mniejsze obozy z województw północno-zachodnich Polski. Więźniami powojennego obozu byli zarówno Niemcy, Volksdeutsche, niewielka grupa jeńców wojennych, jak i ludność rodzima Pomorza oraz sami Polacy. Większość stanowili cywile (podobnie jak w okresie hitlerowskim dużą grupę uwięzionych stanowiły dzieci; w kwietniu 1948 r. ogólna ilość dzieci do lat 12 wynosiła 1,1 tys.).

Osadzeni w komunistycznym obozie pracowali w przyobozowych warsztatach (ślusarski, stolarski, szewski, krawiecki, wikliniarski, samochodowy). Jednak najwięcej osób pracowało poza obozem: w majątkach rolnych zarządzanych przez komendanturę obozu potulickiego, PGR-ach i u indywidualnych rolników. Osadzeni pracowali również przy karczowaniu lasu, odgruzowywaniu Bydgoszczy, z kolei jeńców wykorzystywano przy pracach ekshumacyjnych osób pomordowanych w hitlerowskim obozie Potulice. Warunki życia były bardzo trudne, niedożywienie, gwałty dokonywane na kobietach-więźniach, epidemie – to wszystko było na porządku dziennym.

Liczba zgonów w Centralnym Obozie Pracy w Potulicach i poza nim w latach 1945–1949 wyniosła – według zachowanych dokumentów – 4495 osób.

Bogusław Kopka

Za

Aukcje internetowe

Poprzednie: Jezioro Bystrzyckie (Lubachowskie) Strona Główna Następne: Twierdza Modlin