MENU
Frombork. Szpital psychiatryczny.

Dodał: trojek° - Data: 2022-05-11 20:36:59 - Odsłon: 145
07 maja 2022

Data: 2022:05:07 14:50:06   ISO: 100   Ogniskowa: 3.5 mm   Aparat: motorola Moto C   Przysłona: f/2.8   Ekspozycja: 1499/1000000 s  


Inicjatorem wybudowania w mieście szpitala dla niepełnosprawnych był kanonik fromborski i przewodniczący Caritasu diecezji warmińskiej Andreas Hinzmann (1864–1945)[1]. Już w 1918 roku wystąpił w pruskim Landtagu przedstawiając potrzebę budowy kliniki dla dzieci niepełnosprawnych z urazami ortopedycznymi.

W 1924 roku na Kongresie Niepełnosprawnych w Królewcu podjęto inicjatywę utworzenia katolickiego ośrodka dla osób niepełnosprawnych. Lekarze specjaliści spośród siedmiu ubiegających się warmińskich miast wybrali na lokalizację Frombork ze względu na najbardziej odpowiedni mikroklimat.

Budowę szpitala finansował niemiecki związek Caritas, przeznaczając na ten cel 1 mln 250 tys. ówczesnych marek niemieckich (reichsmark), Caritas stał się jednocześnie właścicielem szpitala. Budynek zaprojektowali architekci kolońscy Carl Moritz i Albert Betten, zaś wybudowany został przez niemiecką spółkę Josefsgesellschaft. Okazały trzypiętrowy gmach (dodatkowo z użytkowym poddaszem, sutereną i piwnicami) wybudowano z czerwonej cegły, zachowując cechy historyzmu, tak ażeby współgrał z innymi zabytkowymi budowlami położonymi na Wzgórzu Katedralnym. Budowa trwała niewiele ponad rok – prace rozpoczęto na początku maja 1927, a ukończono w sierpniu 1928 roku. W dniu 27 września 1928 roku uroczystego poświęcenia nowego budynku szpitala dokonał biskup warmiński Augustinus Bludau. Przy tej okazji główny inicjator przedsięwzięcia ks. Andreas Hinzmann otrzymał tytuł papieskiego prałata. Zakład otrzymał nazwę „Koppernikushaus” (Dom Kopernika).

Szpital był doskonale wyposażony, posiadał najnowocześniejszy sprzęt medyczno-rehabilitacyjny, a ponadto własne ujęcie wody pitnej, warsztaty: krawiecki, stolarski i ślusarski, pralnię, a także windę, ułatwiającą poruszanie się po obiekcie kalekich dzieci. Wybudowana klinika ortopedyczna określana była jako najnowocześniejszy i najlepszy zakład tego typu w Niemczech[2].

W zakładzie wykonywano około stu często bardzo skomplikowanych operacji ortopedycznych rocznie. Kadrę medyczną stanowili najwybitniejsi specjaliści ortopedii z Niemiec. Ponadto w placówce pracowały 23 siostry ze zgromadzenia św. Katarzyny w Braniewie, które oprócz codziennej opieki asystowały przy operacjach, przeprowadzały masaże rehabilitacyjne, a nawet przeszkolone były do wykonywania zdjęć rentgenowskich. Zatrudnienie w szpitalu znajdowali też mieszkańcy Fromborka, co pomogło im łagodniej przejść nadchodzący kryzys gospodarczy lat trzydziestych. Placówka we Fromborku cieszyła się niezwykłą renomą – po pomoc przyjeżdżali tu pacjenci z całych Niemiec.

Szpital przed wojną dysponował 220 łóżkami w czterech 4 oddziałach. Były to:

Klinika ortopedyczna – posiadała 180 łóżek dla kobiet, mężczyzn i dzieci, oddział operacyjny z 3 salami operacyjnymi, nadto gipsownię, gabinet rentgenowski, laboratorium, salę sportową, pomieszczenia do fizykoterapii, masażu i kąpieli leczniczych.
Szkoła dla dzieci niepełnosprawnych. Leczenie ortopedyczne wymagało często leczenia w dłuższym przedziale czasowym, niekiedy kilkuletnim. Na zajęcia dzieci uczęszczały, korzystając ze sprzętu ortopedycznego, zaś najbardziej chore dzieci („przykute do łóżka”) były uczone przez siostry zakonne przy łóżkach. Dla najmłodszych pacjentów szpitala, pochodzących przeważnie z ubogich rodzin, 10 listopada 1928 roku otwarty został oddział przedszkolny.
Dom dla niepełnosprawnych – lokowani tam byli pacjenci wymagający stałej opieki lekarskiej.
Cztery warsztaty: ortopedyczny, mechaniczny, kowalski, papierniczy, w których niepełnosprawni mogli uczyć się zawodu.
Pierwszym dyrektorem szpitala został dr Hermann Bernhard Watermann (1898–1963). W czasie zarządzania kliniką, w 1938 roku, habilitował się na Uniwersytecie w Królewcu na podstawie pracy „Muskelmechanische Probleme bei Hüftgelenksgabelung, Pfannendachplastik und anderen Eingriffen an den unteren Gliedmaßen“. W 1942 roku powołany został na kierownika nowo powstałej Kliniki i Katedry Ortopedii Akademii Medycznej w Gdańsku. Od 1933 roku dyrektor Watermann był członkiem NSDAP[3].

Już wkrótce okazało się, że potężny gmach szpitala jest zbyt ciasny dla tak prężnie rozwijającej się działalności opiekuńczo-leczniczej. Dodatkowo w 1939 roku uzdrowisko przejęło także zadanie rezerwowego lazaretu wojskowego. Pod koniec wojny placówkę ewakuowano w głąb Rzeszy.

Podczas walk o Frombork w lutym 1945 roku gmach szpitala uległ częściowemu uszkodzeniu. Pociski artyleryjskie zniszczyły sklepienie jednej z narożnych sal, zniszczona została też m.in. instalacja elektryczna i wodociągowa oraz centralne ogrzewanie. Za pozwoleniem Wikipedii

trojek°

Poprzednie: Willa nr 14 Strona Główna Następne: Willa nr 14