MENU
PORÓWNANIA (1)
Kapliczka choleryczna na cholerycznym cmentarzu w Zakrzowie.

Dodał: foxi° - Data: 2022-04-15 13:17:16 - Odsłon: 77
Lata 1988-1989


Kościół - kaplica św. Anny jest integralnym elementem układu przestrzennego dawnej wsi Wróblin. Tradycyjne nawsie, znajdujące się w centralnym miejscu wsi na wyniesieniu terenu, stało się miejscem lokalizacji kaplicy – centrum lokalnego życia religijnego.
Historia
Kaplica św. Anny została wybudowana w 1864 r. (być może na miejscu wcześniejszej?), o czym świadczy data na metalowej chorągiewce umieszczonej w zwieńczeniu wieży. Miała pierwotnie postać trójkondygnacyjnej słupowej kaplicy nakrytej trójkątnym szczytem, z wnęką prowadzącą do pomieszczenia w przyziemiu i ażurowymi górnymi kondygnacjami. Wokół znajdował się niewielki cmentarz, otoczony drewnianym płotem rozpiętym między ceglanymi słupami. Dawna wieś Zakrzów, pośrodku której usytuowana jest kaplica, została włączona w granice miasta Opola w 1899 roku. Po 1928 r. kaplica została rozbudowana przez dostawienie od strony południowej przybudówki tworzącej nawę kościółka. Około połowy XX w. dostawiono pomieszczenie po stronie zachodniej i zamontowano ogrzewanie – w kościele/kaplicy odbywały się w tym czasie lekcje religii dla dzieci. Wzniesienie, na którym usytuowana jest budowla otoczono betonowym murem oporowym, ze schodami prowadzącymi do wejścia głównego. Cmentarz wokół kaplicy przestał być użytkowany po założeniu obecnie funkcjonującej nekropolii, co nastąpiło w 4 ćw. XIX w., po przekształceniu wsi w dzielnice przemysłowo – rolniczą na skutek lokalizacji w okolicy dwóch cementowni: Odra i Silesia. W 2012 r. w ramach czynu społecznego mieszkańców dzielnicy przy współpracy Parafii Katedralnej pw. Krzyża Świętego w Opolu i Cementowni „Odra” S.A. przeprowadzono remont kaplicy.
Opis
Kaplica zlokalizowana jest w rozwidleniu ul. św. Anny i Portowej, w południowej części trójkątnej, odgrodzonej działki. Wolnostojąca, w otoczeniu drzew, z głównym wejściem po stronie południowej. Murowana z cegły pełnej, z wieżą na kamiennym cokole. Gzymsy, odsadzki i daszek kryte są dachówką karpiówką. Tynki gładkie, wykonane podczas renowacji w 2012 roku. Rzut kaplicy złożony jest z prostokąta wydłużonego na osi północ-południe, z przyległym kwadratem o sfazowanych narożach po stronie północnej oraz niewielkim prostokątnym aneksem po stronie zachodniej. Bryła zwarta, złożona: nawa jednokondygnacyjna, kryta dachem dwuspadowym; wieża trójkondygnacyjna o zwężających się uskokowo, oddzielonych gzymsami członach, zwieńczona trójkątnym szczytem nakrytym dwuspadowym daszkiem. Niższa przybudówka kryta jest dachem pulpitowym. Wejścia do kaplicy znajdują się po stronie południowej (duży otwór sklepiony łukiem pełnym, wypełniony drzwiami dwuskrzydłowymi) oraz północnej (prostokątne drzwi w murze przybudówki). Elewacje boczne nawy są trzyosiowe, osie wyznaczone są przez otwory okienne sklepione łukiem. Pod okapem profilowany gzyms wieńczący. Przyziemie wieży gładkie, w drugiej kondygnacji dwa zamknięte łukiem wnęki: południowa elewacja przesłonięta dachem nawy, zachodnia daszkiem przybudówki. Trzecia kondygnacja ażurowa, z czterema otworami w kształcie wnęk, wewnątrz podwieszony współczesny dzwon.
Wnętrze nawy nakryte jest pozorną kolebką oszalowana deskami, pomieszczenie w przyziemiu dawnej samodzielnej kaplicy, obecnie pełniące funkcję prezbiterium, sklepione krzyżowo, otwarte do wnętrza otworem o profilowanych krawędziach, zamkniętym łukiem pełnym. Po bokach „łuku tęczowego” umieszczono wnęki z figurami Matki Boskiej i św. Józefa, przy ścianie północnej we wnęce znajduje się niewielki ołtarz i krzyż, we wnęce w bocznej ścianie – figura Jezusa. Składzik (zakrystia) połączony jest z przyziemiem dawnej kaplicy słupowej (prezbiterium) przekutym otworem. Przy kościele znajduje się żeliwny krzyż nagrobny trzech osób zabitych w styczniu i lutym 1945 r. oraz tablica upamiętniająca wszystkich 103 mieszkańców wsi zamordowanych w okresie od 23 stycznia do marca 1945 r. w Zakrzowie. Kaplica z zewnątrz ogólnodostępna, wnętrza podczas nabożeństw.
Oprac. Ewa Kalbarczyk-Klak, OT NID w Opolu, 14.11.2017 r.
Źródło:

(CC BY-NC-ND 3.0)

  • /foto/286/286232m.jpg
    1928
  • /foto/444/444197m.jpg
    2012
  • /foto/444/444199m.jpg
    2012
  • /foto/444/444202m.jpg
    2012
  • /foto/444/444637m.jpg
    2012
  • /foto/9804/9804068m.jpg
    2018
  • /foto/9804/9804070m.jpg
    2018
  • /foto/9804/9804071m.jpg
    2018
  • /foto/9804/9804072m.jpg
    2018
  • /foto/9804/9804073m.jpg
    2018
  • /foto/9804/9804074m.jpg
    2018

Zbiory prywatne

Poprzednie: Zakład produkcyjny Nitroll Strona Główna Następne: Dom nr ?