Pozbawiony opieki, zniszczony z zapadającymi się sklepieniami Kościół św. Michała Archanioła i Józefa Oblubieńca NMP rozebrano ostatecznie w 1872 r. Na miejscu kościoła postawiononowy budynek sądowy przylegający do dawnego klasztoru działający aż do 1954 r. To właśnie m.in. w siedzibie Sądu Okręgowego przy ulicy Senackiej odbywały się procesy największych zbrodniarzy niemieckich z czasów II wojny światowej, które wzbudzały zainteresowanie krajowej, jak i zagranicznej opinii publicznej. W Krakowie sądzono Amona Goetha, Josefa Bühlera, członków załogi obozów Auschwitz i Płaszów. Wyroki śmierci jakie często zapadały w tych procesach wykonywano w więzieniu Montelupich.
Historia Sądu Okręgowego w Krakowie
Jednym z ważniejszych momentów w kształtowaniu się sądownictwa na obszarze obecnej Małopolski było wprowadzenie w roku 1855 w Krakowie i Galicji jednolitej sieci sądownictwa powszechnego. Utworzono wówczas Cesarsko-Królewski Sąd Krajowy w Krakowie jako trybunał pierwszej instancji dla Miasta Krakowa i jego okręgu. Sądem pierwszej instancji dla spraw mniejszej wagi (powiatowym) był Sąd Miejsko-Delegowany, obsługiwany przez sędziów i personel CK Sądu Krajowego w Krakowie. Zakres właściwości sądu pierwszej instancji w pozostałej części Galicji sprawowały urzędy powiatowe. Od roku 1868 urzędy powiatowe zostały zastąpione przez CK Sądy Powiatowe. W roku 1898 CK Sąd Miejsko-Delegowany podzielono na dwa oddzielne sąd powiatowe: Cywilny i Karny w Krakowie. Instancję apelacyjną dla urzędów i sądów powiatowych stanowił jednolity CK Sąd Krajowy, z którego w roku 1871 wyodrębniono CK Sąd Krajowy Karny. Trybunałem apelacyjnym dla sądów krajowych i obwodowych był natomiast Cesarsko-Królewski Sąd Krajowy Wyższy w Krakowie (drugi taki sąd na terenie Galicji istniał we Lwowie).
Z dniem 1 stycznia 1919 r. polskie Ministerstwo Sprawiedliwości objęło administrację sądownictwa na obszarze zaboru austriackiego. Strukturę organizacyjną sądownictwa początkowo pozostawiono niezmienioną. Przemianowano jedynie nazewnictwo. Sąd Krajowy Wyższy stał się Sądem Apelacyjnym, a Sądy Krajowe i Obwodowe nazwano jednolicie Sądami Okręgowymi.
Od 1 stycznia 1929 r. weszło w życie nowe prawo o ustroju sądów powszechnych. Ostatecznie zunifikowano system sądownictwa na obszarze całej Rzeczpospolitej. Sądami pierwszej instancji zostały Sądy Grodzkie, poważniejszymi sprawami zajmowały się natomiast Sądy Okręgowe, od wyroków których można było odwoływać się do Sądu Apelacyjnego. Na terenie miasta Krakowa działały: Sąd Grodzki w Krakowie (ul. Kanonicza 9), Sąd Okręgowy w Krakowie (ul. Senacka 1) oraz Sąd Apelacyjny w Krakowie (ul. Grodzka 52). W latach 1929-33 działał również Sąd Grodzki w Podgórzu.
W okresie okupacji niemieckiej struktura polskiego sądownictwa pozostała niezmieniona, jednakże poddano ją nadzorowi władz okupacyjnych. Poza polskim sądownictwem w latach 1940-45 działały niemieckie sądy powszechne. Sąd Niemiecki w Krakowie (pierwszej instancji) i Wyższy Sąd Niemiecki (drugiej instancji). Ponadto funkcjonował również Sąd Specjalny tzw. Sondergericht, który ze względu na wydawanie wyjątkowo drakońskich wyroków, pozostał szczególnie w pamięci Polaków.
Po II wojnie światowej nowe władze, obok sądownictwa powszechnego, utworzyły kilka sądów szczególnych i organów quasi-sądowych, co spowodowane było, wg ówczesnych władz komunistycznych, niedostateczną dojrzałością sądownictwa powszechnego w nowych realiach politycznych. W Krakowie funkcjonowały: Specjalny Sąd Karny (1945-46), Wojskowy Sąd Rejonowy (1946-55) oraz delegatura Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczymi (1945-54), które służyły przede wszystkim do prześladowania ludzi uznanych za wrogów nowego ustroju. Drobne spory cywilne i karne przekazane zostały sądom obywatelskim.
Historia Sądu Okręgowego w Krakowie
Jednym z ważniejszych momentów w kształtowaniu się sądownictwa na obszarze obecnej Małopolski było wprowadzenie w roku 1855 w Krakowie i Galicji jednolitej sieci sądownictwa powszechnego. Utworzono wówczas Cesarsko-Królewski Sąd Krajowy w Krakowie jako trybunał pierwszej instancji dla Miasta Krakowa i jego okręgu. Sądem pierwszej instancji dla spraw mniejszej wagi (powiatowym) był Sąd Miejsko-Delegowany, obsługiwany przez sędziów i personel CK Sądu Krajowego w Krakowie. Zakres właściwości sądu pierwszej instancji w pozostałej części Galicji sprawowały urzędy powiatowe. Od roku 1868 urzędy powiatowe zostały zastąpione przez CK Sądy Powiatowe. W roku 1898 CK Sąd Miejsko-Delegowany podzielono na dwa oddzielne sąd powiatowe: Cywilny i Karny w Krakowie. Instancję apelacyjną dla urzędów i sądów powiatowych stanowił jednolity CK Sąd Krajowy, z którego w roku 1871 wyodrębniono CK Sąd Krajowy Karny. Trybunałem apelacyjnym dla sądów krajowych i obwodowych był natomiast Cesarsko-Królewski Sąd Krajowy Wyższy w Krakowie (drugi taki sąd na terenie Galicji istniał we Lwowie).
Z dniem 1 stycznia 1919 r. polskie Ministerstwo Sprawiedliwości objęło administrację sądownictwa na obszarze zaboru austriackiego. Strukturę organizacyjną sądownictwa początkowo pozostawiono niezmienioną. Przemianowano jedynie nazewnictwo. Sąd Krajowy Wyższy stał się Sądem Apelacyjnym, a Sądy Krajowe i Obwodowe nazwano jednolicie Sądami Okręgowymi.
Od 1 stycznia 1929 r. weszło w życie nowe prawo o ustroju sądów powszechnych. Ostatecznie zunifikowano system sądownictwa na obszarze całej Rzeczpospolitej. Sądami pierwszej instancji zostały Sądy Grodzkie, poważniejszymi sprawami zajmowały się natomiast Sądy Okręgowe, od wyroków których można było odwoływać się do Sądu Apelacyjnego. Na terenie miasta Krakowa działały: Sąd Grodzki w Krakowie (ul. Kanonicza 9), Sąd Okręgowy w Krakowie (ul. Senacka 1) oraz Sąd Apelacyjny w Krakowie (ul. Grodzka 52). W latach 1929-33 działał również Sąd Grodzki w Podgórzu.
W okresie okupacji niemieckiej struktura polskiego sądownictwa pozostała niezmieniona, jednakże poddano ją nadzorowi władz okupacyjnych. Poza polskim sądownictwem w latach 1940-45 działały niemieckie sądy powszechne. Sąd Niemiecki w Krakowie (pierwszej instancji) i Wyższy Sąd Niemiecki (drugiej instancji). Ponadto funkcjonował również Sąd Specjalny tzw. Sondergericht, który ze względu na wydawanie wyjątkowo drakońskich wyroków, pozostał szczególnie w pamięci Polaków.
Po II wojnie światowej nowe władze, obok sądownictwa powszechnego, utworzyły kilka sądów szczególnych i organów quasi-sądowych, co spowodowane było, wg ówczesnych władz komunistycznych, niedostateczną dojrzałością sądownictwa powszechnego w nowych realiach politycznych. W Krakowie funkcjonowały: Specjalny Sąd Karny (1945-46), Wojskowy Sąd Rejonowy (1946-55) oraz delegatura Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczymi (1945-54), które służyły przede wszystkim do prześladowania ludzi uznanych za wrogów nowego ustroju. Drobne spory cywilne i karne przekazane zostały sądom obywatelskim.
/
