Historia kolei w Chojnicach datuje się od 1871 roku – kiedy to wyruszyły z miasta pierwsze pociągi osobowe na linii Piła - Chojnice. W okresie międzywojennym, stacja Chojnice była stacją graniczną między Polską i Niemcami, więc stanowiły ważny węzeł kolejowy.

1 września 1939 roku Niemcy podjęli próbę opanowania stacji kolejowej w Chojnicach. O świcie (godz. 4.15) stacja Chojnice otrzymała sygnał odjazdu pociągu ze stacji Wierzchowo. Najpierw na stację wjechała drezyna pancerna, a za nią pociąg pancerny, sprytnie podmieniony przez Niemców. Tu na peronie wysadzono wojska hitlerowskie, które zaczęły plądrować stację, aresztować napotkanych obywateli i wystawili posterunki z karabinem maszynowym. Po wymianie strzałów z artylerią polską pociąg został zmuszony do odwrotu, lecz gdy przejeżdżał nad szosą angowicką został wysadzony wiadukt, na skutek czego ostatni wagon wyleciał w powietrze, a pociąg został unieruchomiony. Drezyna widząc, że jedzie za nią jakiś pociąg, pojechała naprzód. Pociągiem który widziała niemiecka załoga był polski pociąg ewakuacyjny prowadzony przez maszynistę Piotra Dolnego.

Ze stacji Chojnice dyżurny ruchu Ignacy Grochowina powiadomił telefonicznie blokowego Sandra w Krojantach żeby zwrócił uwagę na przejeżdżającą drezynę pancerną i zaalarmował dyżurnego ruchu na stacji Rytel, oraz skierował ją na ślepy tor. Tak się stało. Kiedy drezyna została skierowana na ślepy tor – stanęła i zaczęła dokonywać obrotu. Zauważył to jadący polskim pociągiem zastępca parowozowni Chojnice. Wydał on rozkaz zwiększenia szybkości pociągu i uderzenia w drezynę pancerną. Parowóz przygwoździł drezynę. Dokonał tego Antoni Kowalski.

Następstwa tego czynu były bardzo tragiczne. W odwecie Niemcy aresztowali polskich kolejarzy: Wiktora Gdańca, Leona Szmaglińskiego, Franciszka Klonowskiego, blokowego Sandra. Osadzono ich w obozie koncentracyjnym w Stutthofie, tam zginęli. Około godziny 11.00 na Chojnice bronione przez 1 Batalion Strzelców, natarły oddziały niemieckie. W wyniku przeważającej siły nieprzyjaciela, około godziny 14.00 oddziały polskie otrzymały rozkaz odwrotu za rzekę Brdę. Rozpoczęła się okupacja hitlerowska. Okupant krwawo zemścił się za bohaterstwo kolejarzy chojnickich.

Pomnik Pomordowanych Kolejarzy, umiejscowiony u podejścia do dworca, przypomina o tym. Na tablicy pamiątkowej wyryto nazwiska zamordowanych kolejarzy. Uczniowie Szkoły Podstawowej nr 3 w Chojnicach od 1968 roku pełnią honorowy patronat nad pomnikiem.

Za https://opencaching.pl/viewcache.php?wp=OP8SZA