 |
 |
||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kaplica w Potępie jest jedną z trzech zachowanych na Śląsku XVII-wiecznych, wolnostojących kaplic Grobu Chrystusa, wzniesionych na wzór świątyni jerozolimskiej. Do czasów obecnych zachowana w niemal niezmienionym kształcie.
Kult Grobu Chrystusa rozwinął się na obszarze Europy Środkowej w XV wieku. Następstwem pielgrzymek do Jerozolimy było fundowanie przez wracających pielgrzymów replik Grobu Świętego oraz innych miejsc pasji. Na terenie Śląska zachowały się trzy wolnostojące kaplice Grobu Pańskiego. ...
Kaplica w Potępie jest jedną z trzech zachowanych na Śląsku XVII-wiecznych, wolnostojących kaplic Grobu Chrystusa, wzniesionych na wzór świątyni jerozolimskiej. Do czasów obecnych zachowana w niemal niezmienionym kształcie.
Pokaż więcej
Pokaż mniej
Kult Grobu Chrystusa rozwinął się na obszarze Europy Środkowej w XV wieku. Następstwem pielgrzymek do Jerozolimy było fundowanie przez wracających pielgrzymów replik Grobu Świętego oraz innych miejsc pasji. Na terenie Śląska zachowały się trzy wolnostojące kaplice Grobu Pańskiego. Najwcześniejsza znajduje się w Żaganiu, następna w Głogówku i właśnie ona była inspiracją kaplicy w Potępie autorstwa architekta Marcina Grochowskiego. Fundatorem kaplicy był ówczesny właściciel ziem tworoskich hrabia Jerzy Leonard Colonna. Świątynia początkowo podlegała pod parafię Wielowieś, od 1687 r. pod parafię Koty. W 1947 r. kaplicę wewnątrz pokryto polichromią z przedstawieniami Aniołów i Baranka Bożego. Kolejne prace remontowe przy obiekcie prowadzono w latach 1962-1963. Polegały one na usunięciu drewnianych kolumn wspierających arkady i zastąpieniu ich murowanymi lizenami. W tym samym czasie wymieniono elementy konstrukcyjne więźby dachowej a dach pokryto papą. W następnych latach odnowiono elewacje (1972 r.), ołtarz w komorze grobowej, w przedsionku zamontowano boazerię i wzniesiono nowe ogrodzenie (l. 80. XX w.). Ostatni remont kaplicy wykonano w 2012 r. Wówczas przywrócono oryginalny wygląd elewacji zastępując murowane lizeny drewnianymi kolumnami, dach pokryto gontem, a w komorze grobowej wyeksponowano lico muru. Ponadto w przedsionku zlikwidowano boazerię zastępując ją stallami powtarzającymi w zaplecku wykrój ostrego łuku zewnętrznych arkad. Kaplica Grobu Pańskiego usytuowana jest przy drodze krajowej nr 11 z Tarnowskich Gór do Krupskiego Młyna, w centrum wsi, elewacją frontową zwrócona na wschód. Murowana z kamienia i cegły, otynkowana. Wolnostojąca, prostokątna, z pięciobocznym zamknięciem od zach., przekryta gontowym dachem wielospadowym z wieżyczką na sygnaturkę nakrytą hełmem cebulastym pokrytym gontem. Elewacje od strony zach., częściowo pd. i pn. charakteryzują ostrołukowe arkady wsparte na drewnianych kolumnach. Ponadto urozmaicają je dwa otwory okienne. Pierwszy ostrołukowy od pn., drugi od pd. prosto zamknięty. Otwór wejściowy do kaplicy mieści się w elewacji wsch. i jest zamknięty łukiem ostrym. Całość wieńczy gzyms. Kaplica składa się z dwóch części. Z prostokątnego przedsionka od wsch. zamkniętego absydą, nakrytego sklepieniem kolebkowym z lunetami i sklepieniem hemisferycznym oraz kwadratowej komory grobowej sklepionej krzyżowo-kolebkowo. We wnętrzu zachowało się wyposażenie z czasów budowy kaplicy w 1672 r.: ołtarz barokowy, naturalnej wielkości drewniana rzeźba Chrystusa w grobie oraz barokowa pieta. Przy kaplicy od zach. usytuowana jest współczesna grota z figurą Matki Boskiej Różańcowej. Oprac. Dorota Bajowska, OT NID w Katowicach, 23-11-2015 r. Bibliografia Karta ewidencyjna zabytku architektury. Kaplica pod wezwaniem Bożego Grobu i św. Medarda [w Potępie], opr. Celina Maryńczuk, 1999, Archiwum Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie. Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 6, Województwo katowickie, z. 11: Powiat tarnogórski, red. I. Rejduch-Samkowa, M. Samek, 1968. Zabytki Sztuki w Polsce. Śląsk, red. S. Brzezicki, C. Nielsen, Warszawa 2006. Za 
|
|||||||||||||||||||||||||
|
||
|
||
|
||
 |
|
||
|---|---|---|---|