MENU
Teren dawnej stalowni, której działalność zlikwidowali Rosjanie w końcu XIX w. W budynkach zagościło wojsko i do 1914 roku funkcjonowały tu rosyjskie warsztaty artyleryjskie. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku nieruchomość została przejęta przez Wojsko Polskie, które zorganizowało tu Zbrojownię nr 2. Początkowo remontowano i naprawiano w niej sprzęt artyleryjski, później zaś pełniła ona funkcję prototypowni z podziemnym laboratorium i strzelnicą. . W okresie międzywojennym był to również jeden z największych wojskowych zakładów remontowych w II Rzeczpospolitej. W 1944 roku część budynków Zbrojowni zostało wysadzone przez Niemców. W latach 1945-2000 teren ten był użytkowany przez Wojsko Polskie. W 2011 r. teren, w przetargu, nabyła warszawska uczelnia medyczna.

Dodał: Danuta B.° - Data: 2021-02-14 18:19:08 - Odsłon: 152
31 stycznia 2021

Data: 2021:01:31 12:17:00  


Utworzenie Stalowni na Pradze było związane z rozwojem przemysłu na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX wieku.

Bezpośrednią przyczyną powstania Warszawskiej Fabryki Stali było zamówienie złożone przez władze rosyjskie na 500 wagonów w warszawskiej fabryce Lilpop, Rau i Loewenstein. Oprócz tego miał on wyprodukować 600 tys. pudów szyn stalowych (1 pud to 16,38 kg). Aby podołać tak ogromnemu zamówieniu, zdecydowano się zbudować zakład przystosowany do produkcji szyn kolejowych i części do wagonów. Na lokalizację wybrano miejsce niedaleko Kolei Petersburskiej i Nadwiślańskiej.

Budowę rozpoczęto 1 kwietnia 1878 roku. Tempo prac było imponujące i już w następnym roku rozpoczęła się produkcja. Właścicielem stalowni było Towarzystwo Akcyjne Warszawskiej Fabryki Stali. Zatrudnienie w zakładzie znalazło początkowo 800 robotników pracujących na dwie zmiany. W okresie największego rozwoju pracowało tu ponad 1100 osób. Przy zakładzie zbudowano domy czynszowe dla robotników i szkoły dla ich dzieci. Fabryka przynosiła duże dochody. W tamtym czasie była to największa stalownia w Królestwie Polskim, która pokrywała 80% jego zapotrzebowania na asortyment kolejowy. W okresie największej świetności zatrudniała ona aż 1100 osób. Jednak ze względu na kryzys wywołany radykalną podwyżką ceł na surowce sprowadzane z zagranicy zakład został zamknięty w 1888 roku.

W 1888 roku nastąpił kryzys związany z wprowadzeniem wysokiego cła na surowce sprowadzane z zagranicy. Stalownię przeniesiono do Jekaterynosławia, a w 1890 roku puste hale przejęło wojsko rosyjskie, zakładając w nich warsztaty artyleryjskie.

Po odzyskaniu niepodległości budynki dawnej stalowni przejęło Wojsko Polskie, organizując tu Zbrojownię nr 2, która otwarta została w maju 1920 roku.

W okresie międzywojennym jednym z większych zakładów na warszawskiej Pradze była Zbrojownia nr 2, położona na końcu ulicy Stalowej, nieopodal stacji nieistniejącej już dziś wąskotorowej kolejki mareckiej. Remontowano tu sprzęt wojskowy i produkowano do niego części. Dziś budynki dawnej zbrojowni stoją opustoszałe i zapomniane.

Początkowo remontowano w niej sprzęt wojskowy, a niebawem rozpoczęto również produkcję. W przeciwieństwie do czasów współczesnych w przedwojennym przemyśle zbrojeniowym praca była pewna i stosunkowo dobrze płatna, dlatego tak ją ceniono. W latach dwudziestych wytwarzano tu części do dział artyleryjskich i karabinów. W 1927 roku zakłady zatrudniały 888 pracowników, a tuż przed wybuchem II wojny światowej zatrudnienie wzrosło do 1200 osób.

W latach trzydziestych produkcję rozszerzono o stojaki do karabinów maszynowych, pomosty do dział, skrzynie do transportu amunicji i wiele innych elementów wojskowego wyposażenia. Oprócz tego prowadzono bieżące remonty armat, karabinów i sprzętu optycznego. Do lekkich czołgów polskiej produkcji montowano uzbrojenie strzelnicze. Praska zbrojownia w okresie II Rzeczypospolitej należała do największych w Polsce wojskowych zakładów remontowych. To już jednak historia, którą pamiętają nieliczni mieszkańcy warszawskiej Pragi.

Po wojnie przez długie lata budynki dawnej zbrojowni użytkowało wojsko.

W ostatnich latach teraz dawnej stalowni otoczone wysokim murem jest dzierżawiony, m.in. przez hurtownie. W 2011 r. Uczelnia Medyczna im. Marii Curie-Skłodowskiej nabyła teren od AMW.

  • /foto/9167/9167764m.jpg
    2018
  • /foto/9167/9167765m.jpg
    2018
  • /foto/9167/9167748m.jpg
    2018
  • /foto/9167/9167749m.jpg
    2018
  • /foto/9167/9167750m.jpg
    2018
  • /foto/9167/9167751m.jpg
    2018
  • /foto/9167/9167752m.jpg
    2018
  • /foto/9169/9169688m.jpg
    2018
  • /foto/9169/9169701m.jpg
    2018
  • /foto/9169/9169741m.jpg
    2018
  • /foto/9169/9169742m.jpg
    2018
  • /foto/9169/9169743m.jpg
    2018
  • /foto/8257/8257305m.jpg
    2019
  • /foto/9167/9167065m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167105m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167427m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167451m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167452m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167453m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167454m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167455m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167456m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167457m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167458m.jpg
    2021
  • /foto/9167/9167459m.jpg
    2021
  • /foto/9173/9173496m.jpg
    2021
  • /foto/9173/9173497m.jpg
    2021
  • /foto/9173/9173498m.jpg
    2021
  • /foto/10237/10237441m.jpg
    2023
  • /foto/10237/10237442m.jpg
    2023
  • /foto/10237/10237443m.jpg
    2023

Zdjęcia Anny M.

Poprzednie: Posesja nr 2 Strona Główna Następne: Budynek nr 1