MENU
Kościół ewangelicki oraz fragment cmentarza w wałbrzyskiej dzielnicy Szczawienko. Oba obiekty nie istnieją od kilkudziesięciu lat. To jest trzecia odsłona tego zdjęcia - tym razem skan z oryginału. Pierwsze wstawił nn, a drugie PP-Administrator w sierpniu 2007 z kolekcji Petera Macha (odsłon: 1129). Trzecia odsłona pochodzi z kroniki kościelnej położonego po sąsiedzku kościoła św. Anny - podziękowania dla proboszcza za udostępnienie.

Dodał: Petroniusz° - Data dodania: 2011-02-17 21:28:58 - Odsłon: 7687
Lata 1950-1960


Pierwszy ewangelicki kościół w Szczawienku (Nieder Salzbrunn) wybudowano z inicjatywy Konrada Ernsta Maximiliana von Hochberga w lecie 1742 roku w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła katolickiego, należącego do 1654 r. do ewangelików. Budynek miał konstrukcję szachulcową z glinianymi ścianami. Ze względu na zły stan tego obiektu po 10 latach rozebrano go i wybudowano na jego miejscu nowy, murowany, mieszczący 1600 osób zbór. Kamień węgielny położono 4 sierpnia 1752 r., a kościół poświęcono w pierwszą niedzielę adwentową 1753 r. W latach 1816-1817 dobudowano wieżę. W 1892 r. kościół otrzymał nowe wymalowanie wnętrza ze złotymi ozdobieniami, a nieco później założono instalację ogrzewczą i elektryczną. Początkowo parafia obejmowała swym zasięgiem Szczawienko, Lubiechów, Szczawno Zdrój, obecne Podzamcze, Piaskową Górę, Konradów i Opokę. Początkowo gościła w niej większość ewangelików ze Strugi, a do 1909 r., gdy wybudowano tam ewangelicką kaplicę, także z Poniatowa. Do parafii należała też zakupiona od księcia pszczyńskiego, a wybudowana w 1887 r. kaplica ewangelicka w Szczawnie Zdroju, w której odbywały się msze dla kuracjuszy wyznania ewangelickiego i dla mieszkańców Szczawna. Początkowo parafia miała jednego pastora, pod koniec XiX wieku dwóch, a w 1912 roku zatrudniono trzeciego pastora. Pierwszymi pastorami byli w kolejności: Kramer, Thiem sen., Thiem jun., Melz, Boos, Swoboda, Gembus, Reyländer i Jackel. Stanowisko drugiego pastora zajmowali: Gembus, Rollfinke, Teller i Fitzner, a trzeciego: Göbel i Scharf. Ostatni pastor, Jackel, został wysiedlony we wrześniu 1946 r. do Niemiec. Po jego wyjeździe zaopiekowali się parafią pastor z Dziećmorowic Böer (do września 1947 r.) i pani wikary Grätz z Wałbrzycha do 1948 r. Na początku lat 50-tych parafia zmalała tak, że na msze, czytane przez lektora Püschla przychodziło około 30 - 50 osób. W tym czasie parokrotnie włamano się do kościoła, ukradziono dywan sprzed ołtarza, wielokrotnie wybijano szyby. Tutaj kończy się skrócona historia kościoła autorstwa Tellera opublikowana w "Waldenburger Heimatbote" w maju 1954 r. Ostatnia msza w języku niemieckim odbyła się w 1960 r. Potem kościół popadł w ruinę. Kościół próbowano wysadzić metodami górniczymi na początku lat 70., a ostatecznie wyburzono go 12 maja 1972 r. Dziś pozostała plebania oraz XIX wieczna szkoła ewangelicką (obydwa stoją puste, w częściowej ruinie). Przez dawny cmentarz ewangelicki przeprowadzono na początku lat 80. aleję Charlesa de Gaulle'a - część zachodniej obowdnicy Wałbrzycha, część terenu po cmentarzu zajęły domki jednorodzinne (ul. Klonowa). (ragnar, uzup. moose).

  • /foto/61/61424m.jpg
    1742 - 1753
  • /foto/383/383292m.jpg
    1862
  • /foto/6619/6619481m.jpg
    1897 - 1898
  • /foto/313/313516m.jpg
    1897 - 1902
  • /foto/80/80212m.jpg
    1898 - 1900
  • /foto/7346/7346668m.jpg
    1899
  • /foto/224/224624m.jpg
    1899 - 1901
  • /foto/7374/7374779m.jpg
    1900
  • /foto/8167/8167138m.jpg
    1900 - 1903
  • /foto/61/61428m.jpg
    1900 - 1904
  • /foto/3934/3934016m.jpg
    1900 - 1904
  • /foto/239/239341m.jpg
    1900 - 1905
  • /foto/6327/6327998m.jpg
    1900 - 1905
  • /foto/9133/9133959m.jpg
    1900 - 1905
  • /foto/224/224714m.jpg
    1900 - 1906
  • /foto/94/94028m.jpg
    1900 - 1910
  • /foto/166/166743m.jpg
    1900 - 1920
  • /foto/53/53534m.jpg
    1900 - 1945
  • /foto/433/433747m.jpg
    1905 - 1915
  • /foto/5512/5512810m.jpg
    1908 - 1910
  • /foto/6977/6977829m.jpg
    1910 - 1920
  • /foto/157/157179m.jpg
    1914
  • /foto/6605/6605613m.jpg
    1920 - 1923
  • /foto/178/178366m.jpg
    1920 - 1930
  • /foto/89/89855m.jpg
    1920 - 1935
  • /foto/444/444944m.jpg
    1920 - 1935
  • /foto/6363/6363173m.jpg
    1920 - 1939
  • /foto/6703/6703000m.jpg
    1924
  • /foto/225/225649m.jpg
    1925 - 1930
  • /foto/8937/8937083m.jpg
    1925 - 1930
  • /foto/225/225646m.jpg
    1925 - 1935
  • /foto/10514/10514459m.jpg
    1925 - 1935
  • /foto/4419/4419370m.jpg
    1940 - 1941
  • /foto/9730/9730619m.jpg
    1940 - 1945
  • /foto/89/89856m.jpg
    1942
  • /foto/173/173359m.jpg
    1945 - 1962
  • /foto/4776/4776580m.jpg
    1950 - 1960
  • /foto/10221/10221461m.jpg
    1950 - 1960
  • /foto/10221/10221820m.jpg
    1950 - 1960
  • /foto/5507/5507488m.jpg
    1952
  • /foto/174/174646m.jpg
    1952 - 1962
  • /foto/176/176275m.jpg
    1956
  • /foto/4796/4796857m.jpg
    1956 - 1959
  • /foto/7080/7080890m.jpg
    1957
  • /foto/378/378149m.jpg
    1960 - 1965
  • /foto/382/382166m.jpg
    1962
  • /foto/361/361829m.jpg
    1963 - 1964
  • /foto/369/369145m.jpg
    1963 - 1964
  • /foto/369/369149m.jpg
    1964 - 1965
  • /foto/4779/4779021m.jpg
    1964 - 1967
  • /foto/10221/10221832m.jpg
    1965 - 1970
  • /foto/10221/10221472m.jpg
    1968 - 1970
  • /foto/67/67641m.jpg
    2006

Zbiory Parafii św. Anny w Wałbrzychu

Poprzednie: Park Centralny Strona Główna Następne: Dom Zdrojowy
Pijalnia wody mineralnej


ragnar | 2011-02-17 21:40:49
Cmentarz pamiętam na przełomie lat 80/90.
moose | 2011-03-02 16:49:57
Niemożliwe - już był wówczas rozwalcowany pod budowaną estakadą na ul. De Gaullea.
dasio1974 | 2011-02-20 17:26:55
Oj, chyba wtedy cmentarza już nie było, raczej początek lat 80-tych.
ragnar | 2011-08-19 22:25:51
Nie ma takiej opcji Panowie, budowę mostu rozpoczęto w 1990 roku. Dokładnie maj 1988, pamiętam (przez mgłę) koparki rozpruwające mogiły...
Petroniusz | 2011-08-19 22:53:15
Gdzieś między 1985 a 1987 - jeździłem wtedy z paczką na rowerach oglądać jego budowę. Pamiętam budowane wtedy przęsło, z którego zerkaliśmy w dół wąwozu - tylko aparatu nie miałem. :(
Imperator | 2013-07-21 12:48:25
Dokładnie masz rację. Chodziłem do SP nr 11 w tamtym czasie, pamiętam ok. 1984 roku wysadzanie skał, później likwidację boiska szkolnego (umiejscowionego na dawnym cmentarzu). Sam cmentarz został "zlikwidowany" wkrótce po wysadzeniu kościoła, "likwidacja" polegała na zniwelowaniu terenu, usunięciu nagrobków, bądź innych oznak mogił. Wszystko pod powierzchnią ziemi pozostało, aż do 1984 roku, kiedy to pobliski WZTM Transmlecz rozpoczął budowę domków jednorodzinnych właśnie na cmentarzu. Zachodnioniemiecka prasa szalała, bo rzeczywiście, szczątki "walały" się po cmentarzu. Pamiętam osobiście, wychowałem się na Marii Dąbrowskiej, a ojciec pracował w Transmleczu.
wito | 2013-07-21 12:59:57
Nienacki w powieści "Las" opisał taką historię na Mazurach.
ragnar | 2011-08-20 04:50:30
Dobra, nie kłócę się :)
vooiteg | 2013-02-10 18:30:07
Proszę o dodanie tego zdjęcia do obiektu "Cmentarz Ewangelicki (dawny)".
Richard1958 | 2015-02-23 16:46:58
Była tam potężną przepiękną kaplica grobowa a przed główną aleja stal monumentalny wykonany ze spiżu Chrystus .Za moich czasów boisko nie było na terenie cmentarza .Cala nekropolia była ogrodzona siatka.Chłopaki będący na wagarach wchodzili do grobowców i grali w karty. Ryszard D.