Powiat jeleniogórski został objęty 22 maja 1945 roku przez Pełnomocnika Rządu R.P. na Obwód Nr 29 na podstawie Zarządzenia Pełnomocnika na Okręg Dolnego Śląska z dnia 13 maja1945 Nr O. Os. U. 3b/F-29/45.
Ogólny obszar powiatu za wyjątkiem miasta Jeleniej Góry ustalony na podstawie danych katastralnych poniemieckich wyniósł 66 239 ha, z tego:
1. użytki rolne:
a. grunty orne 17 024 ha
b. łąki 7 867 ha
c. pastwiska 5 877 ha
d. ogrody 355 ha
e. podwórza i teren pod zabudowaniami 1538 ha
f. lasy 31 036 ha
razem użytki 63 687 ha
2. nieużytki:
a. pod wodami 757 ha
b. drogi, koleje itp. 1615 ha
c. pozostałe nieużytki 710 ha
razem nieużytki 2542 ha
Początkowo powiat składał się z trzech miast niewydzielonych (Cieplic Śląskich-Zdrój, Kowar i Miedzianki) oraz 53 jednostkowych gmin wiejskich. Z uwagi na brak obsady na stanowiska 53 wójtów tych gmin i braku funduszów Pełnomocnik Rządu R.P na Obwód Nr 29 w oparciu o Zarządzenie Urzędu Pełnomocnika Rządu na Okreg Administracyjny Dolnego Śląkiego z dnia 3 lipca 1945 L.dz. Sa T. 1/45 Zarządzeniem z dnia 1 września 1945 L. Adm. Sam. 2/45 skasował jednostkowe gminy wiejskie, tworząc zbiorowe gminy wiejskie i gromady wiejskie.
Pod względem gospodarczym nowo powstałe gminy zbiorowe ujęto w cztery grupy:
1. gminy uzdrowiskowe – miasto Cieplice Śląskie-Zdrój
2. gminy turystyczno--letniskowe – miasto Kowary i gminy: Karpacz (z 8 gromadami), Sobieszów (z 6 gromadami) i Szklarska Poręba(z 2 gromadami)
3. gminy przemysłowo-rolnicze – gminy: Łomnica (z 7 gromadami), Jeżów (z 4 gromadami), Piechowice (z 5 gromadami) i Janowice Wlk. (z 7 gromadami)
4. gminy rolnicze – gminy: Siedlęcin (z 5 gromadami), Karpniki (z 7 gromadami) i Stara Kamienica (z 7 gromadami)
Władze Samorządu Powiatowego składały się z:
1. Powiatowej Rady Narodowej utworzonej 18 września 1946 roku w składzie: przewodniczący, wiceprzewodniczący, trzech członków prezydium i 53 członków P.R.N. na ogólną liczbę 60.
2. Wydziału Powiatowego wybranego przez P.R.N. w dniu 16 grudnia 1946 w składzie: przewodniczący starosta i sześciu członków.
Liczba ludności powiatu w dniu 31 grudnia 1945 wyniosła 91 173, z tego:
Miasta i gminy |
Ludność ogółem |
Ludność polska |
Ludność niemiecka |
Innych narodowośći |
Razem |
Przesiedleńcy |
Repartianci |
m. Cieplice i m. Kowary |
19 363 |
3900 |
3 352 |
548 |
15 368 |
95 |
10 gmin zbiorowych |
71 810 |
13 602 |
10 738 |
2864 |
57 867 |
341 |
Ogółem |
91 173 |
17 502 |
14 090 |
17 502 |
73 235 |
436 |
Na obszarze powiatu było:
- 367 km dróg publicznych, z tego 249 km dróg bitumicznych i brukowych, 118 km dróg gruntowych
- 135 mostów, z tego 16 mostów kamiennych, 61 mostów betonowych, 58 mostów drewnianych
- 62 przepusty, z tego 13 przepustów kamiennych, 35 przepustów betonowych, 14 przepustów drewnianych
Na podstawie artykułu pt. ''Miasto i powiat Jelenia Góra w dwa lata po powrocie do Polski'' w Miesięczniku Ilustrowanym Śląsk, Nr 4-5, 1947.