MENU
Zachodni, słowacki wylot tunelu. Tablica upamiętniająca wznowienie ruchu pasażerskiego między Medzilaborcami na Słowacji a Łupkowem w Polsce 3 czerwca 1996 r. Niestety, nie trwało to długo.

Dodał: Krzysiek_2° - Data: 2020-11-07 15:55:24 - Odsłon: 361
25 września 2015

Data: 2015:09:25 10:07:43   ISO: 500   Ogniskowa: 67 mm   Aparat: Canon EOS 60D   Przysłona: f/5.6   Ekspozycja: 1/125 s  


Przebijający główny grzbiet Karpat pod Przełęczą Łupkowską (oddzielającą Bieszczady w Karpatach Wschodnich od Beskidu Niskiego w Karpatach Zachodnich) tunel kolejowy o długości 416 m, oddany do użytku 30 maja 1874 r. Jedyny "polski" kolejowy tunel przecinający granicę państwową. Do Polski należy 136,90 metrów bieżących tunelu, do Słowacji pozostałe 279,10 metrów. Asymetria spowodowana jest faktem, że stoki północno-wschodnie grzbietu górskiego, tj. opadające w stronę Polski, są bardziej strome niż słowackie południowo-zachodnie. Tunel budowany jako ważny element najkrótszego połączenia kolejowego Lwowa z Budapesztem, w XIX w. dwóch ważnych miast w granicach monarchii austro-węgierskiej. W wyniku działań II wojny światowej zniszczony, w 1947 r. został odbudowany. Dzisiaj ruch kolejowy praktycznie zamarł, natomiast wykorzystywany jako przejście piesze przez turystów udających się pieszo na słowacką stronę Beskidu Niskiego (!).

Informacja dodana przez morganghosta: Początkowo trasa miała biec przez przełęcz Dukielską, lecz ostatecznie wybrano przełęcz Łupkowską. Budowę tunelu rozpoczęto w roku 1870. Po pierwszych postępach nastąpiły znacznie opóźnienia, wpierw osunięcia gruntu, potem epidemia cholery, a następnie zmienne warunki geologiczne, które wymuszały zmiany całego projektu, poprzez przekrój, skrócenie długości i dodatkowe wzmocnienie ścian. Do końca 1872r. zbudowano tory od Humennego oraz od Komańczy. Ruch pociągów z Węgier rozpoczął się w 1873, ale tunel nie był dalej dokończony, doszły kolejne problemy finansowe spółki budującej przedsięwzięcie. Ostatecznie oddano go do użytku 30 maja 1874r. Linia była jednotorowa aż do 1896r. kiedy położono drugi tor. Maksymalne nachylenie po stronie Słowackiej wynosi 26 promili, a po Polskiej 24 promile. Najmniejszy łuk ma promień 250m. Tunel po oddaniu do użytku miał długość 642m, obecna jego długość wynosi 416m - była ona skracana zarówno w trakcie budowy, jak i w czasie I wojny, kiedy odbudowywano tunel po wysadzeniu. Pierwotnie zakładano jego długość na 1000m, 750m, a nawet 260m (różne koncepcje w trakcie napotykania problemów geologicznych). W czasie I wojny światowej, tunel wpierw uszkodziły wycofujące się wojska Austro-Węgierskie, a następnie wycofujące się wojska Rosyjskie. Doprowadziło to do zawalenia się tunelu po obydwu stronach. Zapewne podczas odbudowy skrócono odcinek od obecnej strony Polskiej. Po podpisaniu traktatu w Trianon w 1920r., Węgrzy musieli zlikwidować drugi tor. Następnie podczas II wojny światowej w 1939r. tunel wysadziły wojska Polskie. Niemcy odbudowali go i przywrócili ruch w 1943r. a następnie w 1944r. wysadzili go ponownie. Wojska ZSRR chcąc wspomóc słowackie powstanie, przystąpiły do uruchomienia tymczasowej linii kolejowej o długości 3,5km biegnącej nad tunelem ze stacją tymczasową "Pobieda". Nachylenie na tej trasie wyniosło aż 38 promili. Na wypadek nie trzeba było długo czekać, w jednym ze składów z paliwem i amunicją nie wytrzymały hamulce co doprowadziło do wykolejenia się pociągu. W wyniku eksplozji i pożaru zginęła obsługa i żołnierze. Nie ma zachowanej dokumentacji jak przebiegał dokładnie transport tą linią, ale jedna z wersji mówi, iż 2 lokomotywy wciągały od strony Łupkowa po jednym wagonie na górę, gdzie formowano skład, a następnie kolejne dwie lokomotywy zjeżdżały z nim na stronę Słowacką. Po tym wypadku zaprzestano jej używania. Na przełomie 1945/1946 udrożniono tunel i zlikwidowano tymczasową górną linię, uroczyste otwarcie miało miejsce 7.11.1946r. Przeprawa ta została jednak zamknięta już w 1952 i ruch zamarł aż do roku 1974, kiedy to rozpoczęto tranzyt węgla i koksu z Polski do Rumunii i Bułgarii. Przywrócono też ruch pasażerski. Przewozy te zakończyły się jednak w 1988r. W latach 90-tych wznowiono ruch pasażerski wymieniając podłoże i tory. W 1996r. po raz czwarty dokonano uroczystego otwarcia tunelu. Po 2000 roku ruch zaczął stopniowo zamierać i regularne połączenia zawieszono, a następnie zlikwidowano. Kursowały tędy jeszcze pociągi w okresie wakacyjnym. W 2018r. dokonano remontu linii i tunelu po stronie Polskiej. W styczniu 2020 roku rozpoczęto prace projektowe rewitalizacji linii Nowy Zagórz - Łupków, mają zakończyć się w 2022. Linia ma być zrewitalizowana do 2027r.

  • /foto/9171/9171827m.jpg
    1915
  • /foto/9171/9171828m.jpg
    1915
  • /foto/9171/9171829m.jpg
    1915
  • /foto/9171/9171831m.jpg
    1915
  • /foto/9171/9171836m.jpg
    1915
  • /foto/9171/9171837m.jpg
    1915
  • /foto/9171/9171838m.jpg
    1915
  • /foto/9171/9171843m.jpg
    1915
  • /foto/9171/9171848m.jpg
    1915
  • /foto/9171/9171855m.jpg
    1915
  • /foto/9176/9176386m.jpg
    1994
  • /foto/9004/9004303m.jpg
    2015
  • /foto/9004/9004515m.jpg
    2015
  • /foto/9004/9004518m.jpg
    2015
  • /foto/9004/9004519m.jpg
    2015
  • /foto/9004/9004520m.jpg
    2015
  • /foto/9004/9004523m.jpg
    2015
  • /foto/9004/9004534m.jpg
    2015
  • /foto/9004/9004517m.jpg
    2015
  • /foto/9171/9171675m.jpg
    2019
  • /foto/9171/9171678m.jpg
    2019
  • /foto/9171/9171681m.jpg
    2019

Krzysiek_2°

Poprzednie: ul. Świątnicka Strona Główna Następne: Dębniki