MENU
Wnętrze kościoła.

Dodał: Zed° - Data: 2020-09-22 20:47:33 - Odsłon: 349
12 września 2020

Data: 2020:09:12 13:34:37   ISO: 6400   Ogniskowa: 70 mm   Aparat: NIKON CORPORATION NIKON D750   Przysłona: f/2.8   Ekspozycja: 1/125 s  

Wnętrze kościoła założone jest na planie bazyliki. Składa się z trzech naw o szerokości: nawa główna- 8,45 m, południowa- 4,60 m, północna- 4,8m. Podział nawy wyznaczają gładkie filary o przekroju regularnych ośmioboków (1,30 m) wsparte na wysokich cokołach, ustawione w nieregularnych odstępach od siebie. Sześć filarów z każdej strony wyznacza siedem przęseł.
Ściany kościoła pozbawione są podziałów horyzontalnych, wertykalne natomiast tworzą długie ostrołukowe okna i okrągłe nad nimi. Ściany nawy południowej na wysokości dwóch przęseł wschodnich otwiera się na kaplicę Sukienników dwoma ostrołukami wspartymi na filarze, a następnie trzy są gładką ścianą dawnej zakrystii. Tylko dwa pozostałe przęsła mają zachowany w całości podział wertykalny.
Wnętrze kościoła otynkowano i pomalowano w jasnym kolorze, tylko kolumny pokrywają geometryczne wzory o stylizacji mauretańskiej.
PREZBITERIUM
Prezbiterium tworzy jedno przęsło, zbliżone jest do kwadratu, a posadzka jego jest wyniesiona ponad posadzkę korpusu. Zdobi go kamienna neogotycka dekoracja architektoniczno- rzeźbiarska. Obie dłuższe ściany wypełnia maswerkowa dekoracja architektoniczna w formie arkad. Całość wzorowana jest na motywach późnego gotyku takich jak ośli grzbiet, wieloliść maswerku, liściaste kapitele, kwiatony zdobiące łuki.
Dekoracja północnej ściany prezbiterium powstawała w latach 1905-06, tworzą ją cztery ślepe, przyścienne arkady o łuku ostrym. Każda z nich (o łuku koszowym) spoczywa na dwu wiązkach kolumn z kapitelami, na cokołach. Każda wiązka składa się z trzech wtopionych w ścianę półkolumn. Trójdzielne są także kapitele i cokoły. Pola jej łuków tworzą ślepe maswerki o motywie stylizowanego trójliścia, rybiego pęcherza i czteroliścia, dekorowanego kwiatonami. Nad arkadą znajdują się sterczyny, kwiatony i pinakle. W przestrzeniach między arkadami widoczna jest polichromia ścienna: krzyż opleciony cierniową koroną oraz zgeometryzowane pąki kwiatów, prawdopodobnie tzw. róża Lutra. Ściana południowa zdobiona podobną dekoracją. Na obu ścianach rozmieszczone wiszące, trójramienne świeczniki.
Obecny neogotycki ołtarz powstał około 1906 roku. Ołtarz wykonany został z terrakoty o wysokości około siedmiu metrów. Dekoracja architektoniczna ołtarza głównie składa się z czterech zasadniczych wiązek kolumn spoczywających na cokołach 8-bocznych (4 boki wtopione) oraz elementów horyzontalnych - pasa reliefowego biegnącego poniżej głowic cokołów pasa ornamentu, biegnącego na wysokości głowic cokołów, ażurowej galerii biegnącej ponad głowicami wiązek kolumn oraz arkad (w częściach bocznych dwupiętrowych) pomiędzy wiązkami kolumn.
W pasie reliefu umieszczono pięć tablic w tym dwie po bokach i trzy (szersze) w części środkowej z ornamentem roślinnym (w środkowej tablicy przedstawienia figuralne). Pas na wysokości głowic oraz głowice są dekorowane akantem.
Arkady (szeroka po środku oraz piętrowe, węższe po bokach) są o łuku wklęsło-wypukłym. W polach arkad znajdują się obrazy, a w podłuczach ornamenty maswerkowe - trój i czteroliście, rybie pęcherze. Nad cokołami dolnej partii mieszczą się wimpergi z pinaklami, na kostkach. Na łukach arkad kwiatony. W ażurowej galerii również ornament maswerkowy. Płaskorzeźba ołtarza głównego powstała ok. 1906 roku. Wykonana została w stylu neomanieryzmu bądź neobaroku. W prostokątnej płycinie znajduje się płaskorzeźba z centralnie umieszczoną płaskorzeźbą anioła na tle ornamentu akantowo- chrząstkowego, z wpisanymi w ornament postaciami uskrzydlonych, pokrytych łuską zwierząt z ptasimi dziobami. U stóp anioła znajduje się tarcza herbowa z przedstawieniem krzyża. Uskrzydlona, stojąca, postać anioła, ubranego w prostą tunikę, trzymającego ręce na głowach zwierząt.
Na ołtarzu stoi drewniany neobarokowy krucyfiks z XIX wieku umieszczony na dwustopniowym cokole.
Główną część ołtarza stanowi obraz centralny, umieszczony w architektonicznej ramie, przedstawiający Narodzenie Jezusa. Autor obrazu był Włochem. Powstanie dzieła datowane jest na początek XVIII wiek. W centrum przyciemnionego obrazu znajduje się postać Dzieciątka Jezus, położonego w żłóbku, od którego rozchodzi się światłość. Ona pozwala dostrzec twarze obecnych czyli Marii i Józefa oraz pasterzy. Postać Dzieciątka oraz twarz Marii stanowią najbardziej oświetlony element kompozycji malowidła. Po lewej stronie znajduje się Józef, wokół Dzieciątka klęczą pasterze. Na pierwszym planie widoczna jest również paląca się latarnia. Nad Dzieciątkiem para aniołków. Całość obrazu utrzymana jest w przyciemnionej tonacji.
W prawym polu arkady mieszczą się dwa obrazy, umieszczone jeden nad drugim. Pierwszy przedstawia w całości postać świętego Piotra ukazanego frontalnie z lekkim skrętem w prawo, trzymającego księgę i klucz. W tle kotara o motywie roślinnym. Kolory jasne - głównie zgaszona czerwień i ciemna zieleń. Na drugim widnieje postać świętego Bartłomieja, ustawionego w lekkim obrocie w prawo. W rękach trzyma księgę i duży nóż, a u jego stóp klęczy mała postać- fundatora w szacie duchownego. W tle również można zaobserwować kotarę. Kolory ciemne, brunatne, zgaszone.
W lewym polu arkady znajdują się malowidła również w tej samej konwencji. Górny przedstawia świętego Jana ewangelistę, prawie profilowo odwróconego w prawo, podtrzymującego kielich. Dołem klęczy polecający się fundator w mieszczańskim stroju. Kolory dominujące to zgaszona czerwień i zieleń. Na czwartym obrazie przedstawiono świętego Andrzeja, stojącego bokiem na przygiętych kolanach. Podtrzymuje on krzyż z ukośnie zbitych bali. Kolory zgaszone brunatne, zgniłozielone.
Sklepienie nad prezbiterium jest wykonane z piaskowca polichromowanego. Jego wygląd wskazuje na neogotyk. Sklepienie gwiaździste 12-polowe z diagonalami. Żebra o profilu jednowklęsłowym, zwornik centralny podwójnej wielkości, pozostałe w formie wieloliścia. Dekoracja malarska składa się z wici roślinnej (zgeometryzowany akant), liści pojedynczych, pęku kwiatów oraz medalionów (na gurtach sklepień) wypełnionych ornamentem roślinnym lub figuralny. Całość zgeometryzowana.
Wyjście z prezbiterium flankują dwie barokowe rzeźby. Przedstawiają postacie biblijne Mojżesz i Arona dłuta rzeźbiarza z XVIII w. Krystiana Grunewalda. Posąg Mojżesza spoczywa na cokole oplecionym maswerkowymi arkadami na kolumnach z liściastymi głowicami. Jest on pozostałością XVIII- wiecznego kościoła. Postać proroka stojąca z uniesionymi rękoma i skłonioną głową. Twarz posągu z brodą i przymkniętymi oczami, na głowie ma widoczne rogi. Brzegi jego szat złocone, a całość figury polichromowana. Nad posągiem znajduje się baldachim w formie wieżyczki opleciona dwupoziomowymi arkami maswerkowymi na kolumnach. Wieżyczkę wieńczą pinakle i kwiatony. Rzeźba Aarona umieszczona na sześciokątnym cokole, znajduje się w kontrapoście. Jest obuta, o nakrytej głowie pochylonej w prawo, z uniesionymi rękoma. Jego kilkuwarstwowe szaty są złocone, wierzchnia zdobiona jest motywem akantu. Twarz kapłana brodata, z przymkniętymi oczami.
NAWA GŁÓWNA -:
Tworzy ją siedem przęseł, przedzielona jest ośmiobocznymi, gładkimi filarami. W drugim przęśle licząc od wschodu, przy drugim filarze po prawej stronie znajduje się ambona.
Kosz ambony wykonany w drewnie pochodzi z XIX wieku. Został wykonany w stylu neogotyckim, realizmie. Powstał na rzucie 8- bocznym. Posiada w rzeczywistości pięć płasko rzeźbionych boków, architektoniczny cokół oraz kręte schody. Całość dekorowana jest ornamentem „gotyckim”: maswerki, sterczyny pinakle oraz ornament roślinny. Ośmioboczny cokół posiada na krawędziach lizeny z głowicami. Listwa czołowa podestu schodów ozdobiona została rzeźbionym (płasko) ornamentem roślinnym. W przestrzeni pomiędzy jedenastoma szczeblami balustrady umieszczono schodkowy ornament o formie maswerku gotyckiego. Na każdym z pięciu boków kosza umieszczono w architektonicznej ramie reliefy ze scenami o treści zaczerpniętej z Nowego Testamentu z fragmentów Ewangelii: m.in. Jezus nauczający w łodzi, kazanie na górze i wypędzenie kupców ze świątyni. Neogotycki baldachim ambony pochodzi z XIX wieku. Ośmioboczna czasza ambony zaopatrzona jest w dekorację rzeźbiarską o motywach architektonicznych gotyckich. Zastosowano maswerki, kwiatony, pinakle, sterczyny, rozety. Wskutek spiętrzenia ornamentu i użycia kolumienek przybrała ona kształt wieżyczki. Zachowały się także resztki ornamentu roślinnego już nowożytnego. W podniebieniu czaszy znajduje się przedstawienie Ducha Świętego w postaci gołębicy, w glorii. Płaskorzeźby ambony pochodzą z początku XX wieku. Wykonane zostały w stylu zarówno neogotyckim jak i realistycznym. Wszystkie zostały umieszczone w ramach dekorowanych ornamentem roślinnym. Starannie opracowano detale takie jak włosy na głowie Chrystusa, ornament na dzbanku czy powróz przymocowany do dzbanka. Akcja jednego z nich rozgrywa się w łodzi. Siedzący po lewej stronie Chrystus zwraca się ku swoim uczniom. Jeden z nich gestykuluje w stronę Chrystusa, dwaj pozostali wyciągają sieć pełną ryb. Przedstawienie utrzymane w konwencji mocnego realizmu XIX wiecznego. W następnej ramie umieszczono płaskorzeźbę z przedstawieniem Chrystusa wraz z uczniami stojącymi nad wskrzeszonym młodym mężczyzną – wskrzeszenie Naina, który siedzi jeszcze na marach. Naprzeciw Chrystusa, po przeciwnej stronie mar postać kobieca. Mężczyzna niosący mary przyklęknął, aby postawić je na ziemi. W głębi widoczne zarysy murowanego, warownego miasta. Ostatnia płaskorzeźba przedstawia Chrystusa wypędzającego kupców ze świątyni. Tło akcji architektoniczne. Chrystus stoi na stopniach obok kolumny. W prawej ręce trzyma powróz, lewą ręką wykonuje gest nakazujący wyjście. Jeden z przekupniów klęczy u stóp Chrystusa i zbiera rozrzucone pieniądze. Obok postaci otyłego siedzącego mężczyzny. W głębi widać postaci umykających kupców.
We wschodniej części nawy głównej znajduje się dekoracja architektoniczno- rzeźbiarska. Została ona ukończona w latach 1905-06, kiedy to uporano się z długo trwającą odbudową kościoła. W skład niej wchodzą: arkada ze zwieńczeniem oraz ażurowa balustrada. Balustrada wypełniona jest pięcioma maswerkami (po bokach dwa ostrołuczne, pośrodku dwa okrągłe), w środkowym przedstawienie heraldyczne.
Ostrołuczna arkada (o łuku koszowym) udekorowana jest formami maswerkowymi oraz kwiatonami. W zwieńczeniu pinakle i kwiatony. Nad arkadą znajduje się balustrada z prześwitem wypełnionym maswerkami.
Podobna dekoracja mieści się w zachodnim zamknięciu nawy środkowej. Ostrołuczna arkada (łuk Tudorów) spoczywa na wtopionym w ścianę kolumnach z rzeźbionymi kapitelami. Łuk arkady dekorowany jest zwisającymi formami maswerkowymi oraz kwiatonami, które również są nad arkadą. Wznosząca się nad nią czołowa ściana empory zachodniej zamknięta jest balustradą. Przestrzeń pomiędzy balustradą i arkadą wypełnia laskowanie oraz ornament o motywie maswerku gotyckiego.
W polu arkady widać wyjście przez kruchtę na zewnątrz, będące dwuskrzydłowymi drzwiami umieszczonymi w drewnianej futrynie zwieńczonej ząbkowanym gzymsem z dekorowanym fryzem o motywach roślinnych. Drzwi zaopatrzone są w witraże i żelazne okucia. Pośrodku biegnie pionowa wstęga z ornamentem roślinnym - liściastym. Okucia ozdobne po trzy na każdym ze skrzydeł drzwiowych. Witraże o formach geometrycznych, secesyjnych.
Wnętrze nawy nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym na gurtach, wyrastających bezpośrednio z gładkich filarów i opadających na wsporniki umocowane na ścianach naw.
Na filarach nawy głównej przymocowane są do żelaznej ażurowej taśmy, obiegającej filar, kinkiety dwuświecowe. Ramię przyścienne posiada formę taśmy przybierającej górą kształt pinakla, dołem zaś „wąsów”. Ramię zasadnicze posiada tralkowy trzon z kwiatonem u dołu, rozchodzący się w górę w dwa ramiona (na każdym po dwa liście) zakończone talerzykami i profitkami całość polakierowana na czarno. Ze sklepienia zwisa 16-ramienny świecznik. Poniżej jego trzonu w formie tralki ażurowa kula. W zwieńczeniu znajduje się orzeł. Wszystkie ramiona dolne i górne wyrastają z trzonu. Mają one kształt skomplikowanej wici akantowej dekorowanej obeliskami. Dolna kula ażurowa dekorowana jest akantem. Drugi 16-ramienny świecznik wykonano z brązu. U dołu zebrany jest w kształt grona, w górnej części z herbem fundatora Samuela Kirchnera z 1622 roku. Kolejny świecznik pochodzi z 1621 roku. Z kuli ze zwieńczeniem wychodzą 4 ramiona w formie wici akantowej zakończone talerzykami na świece. Na kuli kartusz herbowy z nieczytelnym napisem. Herb o motywach roślinnych (kwiaty). Ramiona i zwieńczenia dekorowane są rozetami roślinnymi. W zwieńczeniu podwójny orzeł.
NAWY BOCZNE -:
Obie nawy boczne w skrajnych bocznych przęsłach mieszczą po jednej jednoprzęsłowej emporze, których dekoracje wykonano z jasnoszarej terrakoty. Z każdej strony zdobi ją wimperga złożona z bogato profilowanego łuku w kształcie oślego grzbietu, której pole wypełniają ażurowe maswerki w formie tzw. nosów. Powyżej wimpergi dwa szeregi ażurowych liści tworzą balustradę. Każda strona empory posiada odmienną dekorację maswerkową, a empora północna posiada dodatkowo u dołu balustradę ozdobioną również maswerkiem. Empora organowa ma podobny wystrój, wimpergi i dekorację maswerkową jak wyżej omówione. Sklepienie pod emporami - gwieździste, sześciopolowe z żebrami o profilu jednowklęsłowym wtapiającym się w ścianę. Zworniki sklepienia niewidoczne, polichromia bardzo bogata o motywach wici roślinnych, arabeski, wieńców liściastych (całość zgeometryzowana, w duchu secesji). W zewnętrznych ścianach naw bocznych mieszczą się okna wypełnione kolorowymi witrażami.
W zachodniej ścianie nawy północnej mieści się kamienna cało postaciowa tablica nagrobna poświęcona Hansowi von Romnitz, zarządcy dóbr kapituły św. Krzyża zmarłego w 1608 roku. Na prostokątnej płycie wyrzeźbiono postać rycerza w pełnej zbroi, z gołą głową. U jego stóp leży hełm z pióropuszem, a w górnych narożnikach płyty oraz poniżej (na wysokości kolan zmarłego) umieszczono cztery kartusze herbowe z klejnotami.
Podobna kamienna tablica nagrobna znajduje się w zachodniej ścianie nawy południowej. To płyta poświęcona rycerzowi Rotkirchowi zmarłemu w 1612 roku.
Sklepienia nad obiema nawami są regularnymi sklepieniami krzyżowo- żebrowymi na gurtach, z tym że żebra w sklepieniu nawy północnej są o profilu dwuwklęsłym, a nawy południowej jednowklęsłym. Gurty i żebra w okolicy zworników oraz wsporniki polichromowane motywem ornamentu roślinno- geometrycznego.
W ścianę południowej nawy bocznej wmontowano tablicę dziękczynną z nazwiskami około 800 parafian poległych w wojnach. Według literatury tablicę zmontowano z resztek wcześniejszego ołtarza. Tablica składa się z dwóch części: inskrypcyjnej i rzeźbiarskiej. Po środku części górnej o formie architektonicznej mieści się ostrołuczna arkada zakończona pinaklem. Arkada wspiera się na filarze o przekroju kwadratu przechodzącym w górnej części w graniastosłup. Po bokach cofnięte w głąb dwa podobne filary wyznaczające płycizny w dwóch kondygnacjach. Wszystkie płycizny oraz nisza arkady wypełnione są nazwiskami poległych. W dolnej części oddzielonej gzymsem 12-arakdowa galeria. Arkady ostrołuczne- maswerkowe, wsparte na kolumnach z bazami i głowicami, tworzą nisze, w których umieszczono posągi jedenastu apostołów i Jezusa.
KAPLICA SUKIENNIKÓW -:
Przy południowej nawie bocznej wzniesiono pięcioprzęsłową dobudówkę. W niej wydzielono dwuprzęsłowe pomieszczenie będące kaplicą ufundowaną przez cech sukienników. Powstała w drugiej połowie XV wieku. W okresie nowożytnym była używana jako baptysterium. Została ona przykryta w sposób jednorodny prostym sklepieniem sieciowym. Żebra wystają bezpośrednio z okrągłych półkolumienek wychodzących ze ścian. Sklepienie posiada dekoracje kamieniarską na ośmiu zwornikach i pięciu wspornikach w kształcie tarcz herbowych. Na zwornikach opracowanych bardzo schematycznie, w płaskim reliefie ukazane są symbole ofiary Chrystusa i Męki Pańskiej oraz narzędzia charakterystyczne dla różnych rzemieślników, powroźników, płatnerzy i piekarzy.
W kaplicy przy ołtarzu zawieszono obraz „Ukrzyżowanie” z drugiej połowy XIX wieku. Obraz przedstawia Chrystusa Ukrzyżowanego. Ciało Ukrzyżowanego jest muskularne, potraktowane realistycznie. W tle namalowano górzysty krajobraz z zarysem miasta.
W ostatnim przęśle od zachodu znajduje się Kaplica Chrztów. W niej znajduje się kamienna chrzcielnica odgrodzona balustradą. Kształt zabytku jest kielichowaty, ośmioboczny. Chrzcielnica składa się z miski, modusu, stopy oraz cokołu, na którym spoczywa całość. Profilowana stopa ośmioboczna posiada kształt dzwonu. Ośmioboczny modus (z wałkami u dołu i u góry) dekorowany jest krzyżem na każdym z boków. Każde z ośmiu pól misy chrzcielnej oddzielone jest maską i wypełnione delikatnym reliefem o formie gotyckiego maswerku. Pod górną krawędzią misy biegnie fryz z dekoracją o motywie roślinno-geometrycznym. Na zachodniej ścianie kaplicy wisi oflankowany dwoma świecznikami obraz olejny z przedstawieniem Chrystusa. Jezus kroczy przed siebie, ubrany w białą szatę i ciemny płaszcz zapięty pod szyją. Przed drugą wojną światową znajdował się w ołtarzu kościoła Marii Panny. Wg.

  • /foto/433/433672m.jpg
    1900 - 1902
  • /foto/5033/5033876m.jpg
    1902
  • /foto/7700/7700630m.jpg
    1906
  • /foto/7873/7873935m.jpg
    1906
  • /foto/8445/8445913m.jpg
    1920 - 1925
  • /foto/35/35991m.jpg
    1932
  • /foto/5908/5908708m.jpg
    1935 - 1937
  • /foto/7872/7872009m.jpg
    1935 - 1937
  • /foto/387/387416m.jpg
    1983 - 1988
  • /foto/387/387417m.jpg
    1983 - 1988
  • /foto/107/107370m.jpg
    2006
  • /foto/107/107371m.jpg
    2006
  • /foto/107/107372m.jpg
    2006
  • /foto/107/107373m.jpg
    2006
  • /foto/107/107374m.jpg
    2006
  • /foto/107/107375m.jpg
    2006
  • /foto/107/107377m.jpg
    2006
  • /foto/228/228639m.jpg
    2008
  • /foto/387/387216m.jpg
    2011
  • /foto/387/387224m.jpg
    2011
  • /foto/4272/4272259m.jpg
    2013
  • /foto/4272/4272260m.jpg
    2013
  • /foto/4272/4272261m.jpg
    2013
  • /foto/4272/4272262m.jpg
    2013
  • /foto/4272/4272263m.jpg
    2013
  • /foto/4272/4272264m.jpg
    2013
  • /foto/4272/4272265m.jpg
    2013
  • /foto/4272/4272266m.jpg
    2013
  • /foto/4272/4272267m.jpg
    2013
  • /foto/8919/8919526m.jpg
    2020
  • /foto/8919/8919527m.jpg
    2020
  • /foto/8924/8924159m.jpg
    2020
  • /foto/8924/8924160m.jpg
    2020
  • /foto/8931/8931114m.jpg
    2020
  • /foto/8931/8931117m.jpg
    2020

Zed°

Poprzednie: Wnętrze kościoła ewangelickiego Strona Główna Następne: Pomnik Helmutha von Moltke (dawny)