MENU
Rozbiórka pomnika Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie.

Dodał: maras° - Data: 2020-06-27 19:46:14 - Odsłon: 401
Rok 1989


Pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie – nieistniejący obecnie pomnik Feliksa Dzierżyńskiego, stojący w latach 1951–1989 na placu Bankowym w Warszawie, przemianowanym w 1951 na plac Feliksa Dzierżyńskiego.
21 lipca 1951 roku na ówczesnym placu Bankowym odsłonięty został pomnik Feliksa Dzierżyńskiego. Autorem rzeźby był Zbigniew Dunajewski, autor m.in. pomnika Jana Kilińskiego w Trzemesznie ( ). Odsłonięcie miało miejsce z udziałem przedstawicieli najwyższych władz partyjnych i państwowych, a przy okazji dokonano zmiany nazwy z plac Bankowy na plac Feliksa Dzierżyńskiego, co ustanowiono uchwałą Prezydium Stołecznej Rady Narodowej z dnia 21 lipca 1951 roku.

Pomnik miał zostać odsłonięty 20 lipca 1951 – tj. dokładnie w rocznicę śmierci Dzierżyńskiego, lecz ze względu na opóźniony przejazd gości z Moskwy – ministra Mołotowa i marszałka Żukowa – uroczystość przesunięto o jeden dzień.

Plac Bankowy miał być ostatecznie odbudowany na 22 lipca 1951 roku, lecz wiązało się to z obniżeniem i wyrównaniem poziomu gruntu na placu, który w części zachodniej był wyższy o 70 cm. Plac postanowiono wybrukować, lecz krótki czas realizacji nie pozwolił na zdobycie materiałów i plac wyasfaltowano. Pomnik miał stanąć pierwotnie w miejscu, gdzie 1 maja 1905 Dzierżyński miał przemawiać do robotników w czasie jedynej, prowadzonej przez niego demonstracji SdKPiL – nazwanej wówczas przez PPS „krwawą awanturą” (Dzierżyński zachował się jak konfident Ochrany – prowokator – wyprowadził demonstrację pod lufy karabinów carskich wojsk), lecz miejsce to po wojnie znalazło się na uboczu. Sam pomnik nie został wykonany z brązu jak planowano – wykonano go z betonu i pokryto cienką blachą chemicznie pobrązowioną. Na cokole znajdował się napis wykonany z metalowych liter: „Feliks Dzierżyński / to duma polskiego / ruchu rewolucyjnego” / Bolesław Bierut”.

Przy placu tym w dawnych pałacach skarbowych (pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu i pałac Ministra Skarbu) swoją siedzibę znalazło w tym czasie Prezydium Stołecznej Rady Narodowej, a w sąsiednim gmachu Giełdy i Banku Polskiego umieszczono Muzeum Historii Polskiego Ruchu Rewolucyjnego (obecnie w pomieszczeniach po muzeum mieści się Muzeum Kolekcji Jana Pawła II). Przez pewien czas gmachy zajmowało Ministerstwo Budowania Miast i Osiedli.
Pomnik Feliksa Dzierżyńskiego został rozebrany wraz z pomnikiem w 1989 r., a miejsce, w którym się znajdował, zostało oczyszczone, pokryte asfaltem i zamienione na parking samochodowy. Parking znajduje się w tym miejscu do dziś. W jego pobliżu wybudowano po ponad 10 latach nowy cokół[b] pomnika Juliusza Słowackiego (2001).

Za

  • /foto/9331/9331307m.jpg
    1952
  • /foto/9948/9948785m.jpg
    1955 - 1965
  • /foto/10332/10332441m.jpg
    1959
  • /foto/8207/8207463m.jpg
    1964
  • /foto/8669/8669326m.jpg
    1967
  • /foto/10323/10323493m.jpg
    1979 - 1980
  • /foto/8781/8781761m.jpg
    1989
  • /foto/8781/8781762m.jpg
    1989
  • /foto/8781/8781763m.jpg
    1989
  • /foto/8781/8781764m.jpg
    1989
  • /foto/8781/8781765m.jpg
    1989
  • /foto/8781/8781767m.jpg
    1989
  • /foto/8781/8781768m.jpg
    1989
  • /foto/8781/8781773m.jpg
    1989

Aukcje internetowe

Poprzednie: Dom nr 15 Strona Główna Następne: Pomnik Feliksa Dzierżyńskiego (dawny)