Ulica Brzeska – jedna z głównych ulic Starej Pragi, prowadząca od ulicy Kijowskiej do Białostockiej.
Ulica jest jednym z reliktów dawnej Pragi przełomu XIX i XX wieku, zarazem uważana jest za centrum tzw. północnopraskiego trójkąta bermudzkiego czyli najniebezpieczniejszej części dzielnicy Praga-Północ. Wyznacza ona także wschodnią granicę Bazaru Różyckiego.
Na odcinku do ulicy Ząbkowskiej wytyczona po roku 1870, gdy odnotowano fakt wykupu gruntu przez magistrat, po raz pierwszy pojawia się na planie z roku 1873. Po roku 1925 roku przedłużona do ulicy Białostockiej – nowy odcinek nazwano ulicą Słonimską.
Najstarszym zachowanym obiektem przy ulicy jest Gmach Szkoły Technicznej Kolei Warszawsko-Terespolskiej oraz sąsiadujący z nią zespół zabudowań Szpitala Kolei Skarbowych Nadwiślańskich. Wzniesione w latach 1872–1873 według projektu Anzelma Krysińskiego, około roku 1900 uzupełnione o neogotycką kaplicę. W późniejszym okresie rozbudowywane w 1935 roku i po 1945 roku.
W 1899 na podłużnej posesji pomiędzy Brzeską i Markowską powstał młyn parowy należący do spółki Schutz i Parzyński. Produkowano tutaj kasze i groch łuskany. Z obiektu zachowały się zrujnowany budynek portierni i biura znajdujący się przy ulicy.
Okres intensywnej zabudowy ulicy wypada około roku 1900. Wtedy to powstają przy Brzeskiej liczne czynszowe kamienice o bogatych eklektycznych fasadach, których mieszkańcami byli głównie kolejarze, dorożkarze i robotnicy[1]. Ulica posiada niemal kompletną zabudowę z okresu przełomu wieków. Eklektyczne fasady kamienic kontrastowały często ze skromnymi wnętrzami, a wiele kamienic posiadało kilka podwórzy. Domy przy Brzeskiej należały w większości do kamieniczników pochodzenia żydowskiego, aż do II wojny światowej. W latach 1905–1914 powstało przy Brzeskiej po jej wschodniej stronie kilka kamienic o wyższym standardzie.
Pod nr 24 wzniesiono budynek automatycznej centrali telefonicznej, jeden z sześciu tego typu obiektów na terenie Warszawy należących do Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej (popularnie nazywanej PAST-ą).
Gmach PAST-y został zdobyty przez żołnierzy Obwodu VI Praga Armii Krajowej w pierwszym dniu powstania warszawskiego. Wobec przewagi nieprzyjaciela powstanie na Pradze zakończyło się w ciągu 3 dni i centrala przeszła w ręce okupanta. W ceglanej ścianie budynku do dziś zachowały się ślady kul niemieckiego ostrzału. Wydarzenia z 1 sierpnia 1944 upamiętnia napis i „kotwica” Polski Walczącej.

Źródło: Wikipedia