Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść




pl. Muzealny, Wrocław
Virzzz: Mam zwidy czy na lewo od torowiska tramwajowego ?
Chrzanów
Agnieszka Węgiel: Witam, błąd ulicy. Właściwy adres Chrzanów ul. Dobczycka 6
Budynek nr 4 (dawny), ul. Sienkiewicza Henryka, Dzierżoniów
Krzysztof Bach: Prawdopodobnie jakby się zachował do naszych czasów nosił by nr 5, ponieważ 4 ma po przeciwnej stronie dawny hotel Polonia.
Klub policyjny Śnieżka, pl. Muzealny, Wrocław
Virzzz: Urządzenia do pomiaru czasu noszone na wszelakich kończynach to chyba też oni....
pl. Narutowicza Gabriela, Leśnica
kitapczy: Widok na zachodnią pierzeję rynku z ul. Kościelnej. Po lewej widoczny hotel Fiebaga, po prawej Restaurant zur Reichshalle.
pl. Narutowicza Gabriela, Leśnica
kitapczy: Nieistniejąca współcześnie dawna zabudowa pierzei południowej z narożnikiem południowo-wschodnim.

Ostatnio dodane
znaczniki do mapy

Alistair
Alistair
kitapczy
TW40
Hellrid
Hellrid
TW40
pavelo
TW40
kitapczy
TW40
Wolwro
Wolwro
Wolwro
Wolwro
Sendu
Sendu
Mmaciek
Mmaciek
Sendu
Wolwro

Ostatnio wyszukiwane hasła


 
 
 
 
Cmentarz żydowski w Ostrowcu Świętokrzyskim
Autor: maras°, Data dodania: 2020-05-14 01:35:34, Aktualizacja: 2020-05-14 01:35:34, Odsłon: 625

Najstarszy cmentarz żydowski w Ostrowcu powstał w drugiej połowie XVII w.

Najstarszy cmentarz żydowski w Ostrowcu powstał w drugiej połowie XVII w. Pierwsze informacje o nim pochodzą z 1657 roku. Według niepotwierdzonych relacji dwudziestowiecznych miał on być zlokalizowany przy drodze do Bałtowa.

Częściowo zachowany do dziś cmentarz żydowski w Ostrowcu Świętokrzyskim powstał prawdopodobnie w pierwszej połowie XVIII w. Datowanie takie potwierdza fakt, że w 1926 r. kosztem gminy żydowskiej dokonano restauracji nagrobka rabina ostrowieckiego Naftalego syna rabiego Hercle, który zmarł w 1734 r. – pomnik ten nie zachował się do czasów obecnych. Nekropolia była ogrodzona. Przy wyjściu do niej znajdowało się miejsce do rytualnego obmycia rąk oraz mały budynek zamieszkały przez dozorcę-grabarza.

W okresie drugiej wojny światowej cmentarz żydowski znalazł się w obrębie utworzonego w Ostrowcu getta. W zbiorowych i indywidualnych grobach chowano ciała osób zabitych i zmarłych w  getcie. Złożono tu między innymi zwłoki 10 osób rozstrzelanych przez nazistów w dniu 10 września 1939 r. na Rynku w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz kilkuset osób zamordowanych w dniu 16 października 1942 r. podczas akcji deportacyjnej.

Żołnierze niemieccy zdewastowali  cmentarz. Przy użyciu części nagrobków utwardzono ul. Czerwińskiego, która zamieszkana była przez Niemców.

W 1945 r. na cmentarzu pochowano cztery osoby z rodziny Sztein. Szteinowie przez dłuższy czas ukrywali się na terenie Ostrowca, sowicie opłacając się polskiemu opiekunowi i zostali przez niego zabici kilka dni przed wkroczeniem do Ostrowca Św. oddziałów Armii Radzieckiej. Ich ciała znaleziono zasypane w studni i przeniesiono na cmentarz żydowski.

Przynajmniej od 1952 r. miejscowe władze zamierzały zagospodarować cmentarz. W dn. 31 stycznia 1953 r. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Ostrowcu nosiło się z zamiarem urządzenia na cmentarzu parku miejskiego, ze znajdującym się w jego centralnej części mauzoleum z macew. Projekt ten uzasadniano zaprzestaniem pochówków oraz położeniem działki w środku miasta na wzgórzu, w pobliżu wzniesionych po wyzwoleniu placówek oświatowych: szkoły nr. 2, szkoły zawodowej i przedszkola. W dn. 26 marca 1953 r. Zarząd Główny Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce przychylnie zaopiniował ten plan. 15 września 1954 r. zgodę wydało także Ministerstwo Gospodarki Komunalnej, argumentując, że zamknięcie cmentarza i przekształcenie go w park "polepszy warunki zdrowotne i estetyczne tej części miasta".

W 1960 roku pozostałe na terenie cmentarza 157 nagrobki przeniesiono do północno-wschodniej części nekropolii i ustawiono w regularnych rzędach. W 1979 roku rozebrano bruk na ul. Czerwieńskiego i odzyskane w ten sposób fragmenty macew złożono na cmentarzu. W 1997 r. część tych macew przytwierdzono do muru, a z części wykonano podstawę pod tablicę informacyjną - tablica ta jednak bardzo szybko uległa zniszczeniu, pozostały po niej jedynie metalowe ramy.

Obecnie teren ten ma formę lapidarium, jest ogrodzony i zamknięty, a wejście do niego znajduje się od ul. Sienkiewicza. Klucz do bramy cmentarnej znajduje się w Urzędzie Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim. Z zachowanych nagrobków jedynie na 123 można odczytać datę śmierci. Najstarszy z nagrobków informuje o zgonie w 1850 r., a najmłodszy odnosi się do 1942 r. Zachował się miedzy innymi nagrobek zmarłego w 1928 roku cadyka ostrowieckiego Meira Halewi Halsztoka.

 

 

Tłumaczenia wybranych inskrypcji umieszczonych na nagrobkach na cmentarzu żydowskim w Ostrowcu Świętokrzyskim:

„Tu spoczywa pani Ajdył Bebisz, córka rabiego Jozefa Bebisz, zmarła w dniu 5 miesiąca tewet w roku 5698 [05.12.1938 r.]. Zmarła młodo, w wieku trzydziestu lat. Opłakujemy ją z goryczą w sercu. Pozostał po niej syn jedyny. Orędowniczką sprawiedliwą niech będzie. Niech dusza jej związana będzie w węzełku życia”.

„Sara Pesil, córka Abrahama, zmarła 6 tamuz 5680 roku [06.07.1920 r.]. Zasłużysz na przyjrzenie się światłości oblicza Boga. Dzięki spełnieniu przykazania o czynieniu dobra ustrzegła się nieszczęść. W wielu księgach jej chwała. Chodziła pieszo zbierać datki dla biednych. Jej czyny godne były dobrych matek. W zasługę za jej dobroć i łaskawość wiecznie chroniona będzie jej pamięć. Niech dusza jej związana będzie w węzełku życia”.

„Dziewica Sara Debora Rajzla, córka Nachuma Klajnmana, zmarła 11 tamuz 5694 roku [11.07.1934 r.] tu spoczywa. Ból i rozpacz dla rodziny na śmierć dziewczynki zmarłej w wieku lat siedemnastu i trzech miesięcy, mądrej i szlachetnej w poczynaniach. Dusza jej wzniesie się na wyżyny. Roztropność i wiedzę stale nabywała. Niech dusza jej związana będzie w węzełku życia”.

„Tu spoczywa Mosze Dawid Sztajn, syn znakomitego rabiego Efraima Kohena, błogosławionej pamięci. Zmarł 6 marcheszwan 5688 roku [06.11.1938 r.]. Pamięci chwały jego, która znikła, prostych dróg znanych wszystkim. Do tego dusze nasze wzdychają. Zbladłe nasze serca, że zmarł tak młodo. Wielka nasza rozpacz po same niebiosa. Wszyscy jego przyjaciele i znajomi opłakują go. Ręce miał otwarte dla ubogich i dla udzielania wsparcia. Niech dusza jego związana będzie w węzełku życia”.

„Azwiel Zisel, syn Borucha, zmarł w wigilię święta Szawuot 5678 roku [1918 r.]. Starzec, nasz nauczyciel, Azwiel Zisel, syn Borucha, był człowiekiem czcigodnym wśród ludzi. Żył ponad 70 lat. Droga prostą szedł przez życie. Był lubianym i bogobojnym. Przykazania boskie spełniał skrupulatnie. Dusza jego wzniosła się. Umarł i niechaj orędownikiem będzie w niebiosach. Niech dusza jego związana będzie w węzełku życia”.

„Pan Naftali Halewi, syn Abrahama Jakuba, z Lewitów, zmarł dnia 5 miesiąca tabet w 5696 roku [05.12.1936 r.]. Opanował nas gorzki żali z powodu wielkiej straty. Strzegł i wykonywał nakazy Boga, a jego nauki chronił i realizował. Przez całe życie kochał prawdę i sprawiedliwość. Niech się Bóg zlituje nad jego duszą. Niech znajdzie wypoczynek w raju. Oby w niebiosach był naszym orędownikiem. Niech dusza jego związana będzie w węzełku życia”.

 

Za https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/o/696-ostrowiec-swietokrzyski/114-cmentarze/26496-cmentarz-przy-ul-sienkiewicza


/ / / / /