MENU
Relikty zabudowań fabrycznych dawnej papierni w Jeziornie.

Dodał: Danuta B.° - Data: 2020-05-03 18:19:21 - Odsłon: 690
03 marca 2019

Data: 2019:03:03 10:07:22  


Warszawskie Zakłady Papiernicze – zakłady papieru zlokalizowane w miejscowości Konstancin-Jeziorna, ul. Mirkowska 45 (w dzielnicy Mirków).

Co najmniej od 1551 roku nad Jeziorną przy grobli w istniejącej ówcześnie wsi Grąd funkcjonował młyn. W 1775 roku baron Jan Kurtz zwrócił się do króla Poniatowskiego z propozycją założenia w Jeziornie papierni. Zakład został wybudowany półtora kilometra w dół rzeki od tego pierwszego młyna. Był to jeden z najstarszych zakładów papierniczych w Polsce i pierwszy na terenie Mazowsza. W powstałej wtedy Królewskiej Fabryce Papiery czerpano m.in. papier na którym spisana została Konstytucja 3 maja. Przy papierni powstała osada. W kolejnych latach zakład przechodził na własność Samuela Bruschkego, a następnie Józefa Krzyczkowskiego. Trzykrotnie spłonął - w latach 1804, 1819 i 1829.

W 1830 roku zakład przeszedł na własność Banku Polskiego. Powstawał w nim papier używany m.in. do druku papierów wartościowych. W 1836 r. wyposażony on został w nowoczesne maszyny sprowadzone dwa lata wcześniej z Wiednia - była to pierwsza maszyna papiernicza w Polsce, pozwalająca na produkcję „papieru bez końca”. Umieszczono ją w wykupionym na te potrzeby „górnym zakładzie” w miejscu pierwotnego młyna, który zaprojektował Jan Jakub Gay. Stworzono wtedy nowoczesny kompleks industrialny, łączący dwa zakłady. Od tamtej pory przyjęło się nazywać nowy kompleks "górną papiernią", stary zaś "dolną papiernią". W 1888 r. zakład w Jeziornie wykupiło Akcyjne Towarzystwo Mirkowskiej Fabryki Papieru. Z inicjatywy Edwarda Natansona w rok później przeniesiono do Jeziorny z Mirkowa większość maszyn i fachowców. Również z jego inicjatywy powstało osiedle Porąbka, przeznaczone dla pracowników nowej fabryki. Dla uczczenia przemysłowca przez szereg lat używano na jego określenie nazwy Edwardów, sama zaś dzielnica nazywana jest obecnie Mirkowem od nazwy macierzystej papierni.

Po 1945 roku papiernia w Jeziornie znana była jako Warszawskie Zakłady Papiernicze – jeden z głównych producentów papieru w PRL. 3 stycznia 1968 roku WZP otrzymały imię Mariana Jaworskiego którzy przez szereg lat związany był z papiernią i był członkiem zakładowej Oddziałowej Organizacji Partyjnej.

Przez lata górny kompleks zredukowany został do celów szmaciarni (i tym mianem jest nadal czasem określany) oraz magazynów. Spłonął niemal doszczętnie w pożarze w 1984 roku. W latach 90. XX wieku zakład został sprywatyzowany. W odrestaurowanych i rozbudowanych budynkach górnej papierni (oryginalnie proj. Jakub Gay, 1836-1838) stworzono w 2002 roku centrum handlowe "Stara Papiernia" (według proj. arch. Bulanda i Mucha (BiM)).

Od 2001 roku zakłady były własnością Metsä Tissue SA. W 2012 roku zakład zaprzestał produkcji, fabrykę zamknięto, wiosną 2013 roku rozpoczęto wyburzanie zabudowań.

Źródło: Wikipedia

  • /foto/7291/7291594m.jpg
    1987
  • /foto/7291/7291599m.jpg
    2009
  • /foto/8679/8679253m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679254m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679255m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679256m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679257m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679258m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679259m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679261m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679262m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679264m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679265m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679267m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679268m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679269m.jpg
    2019
  • /foto/8679/8679270m.jpg
    2019

Zdjęcia Anny M.

Poprzednie: Warszawskie Zakłady Papiernicze - papiernia w Jeziornie (nieistniejące) Strona Główna Następne: Warszawskie Zakłady Papiernicze - papiernia w Jeziornie (nieistniejące)