W roku 1932 wydana została publikacja "Forchungen zur Geschichte des Waldenburger Berglandes" a w niej artykuł o jakże intrygującytm tytule "Verlauff was vor und bey der execution deß George Eichners cörper den 24. Septembris 1709 vormittags in Reimswaldau ergangen" czyli "Co się wydarzyło przed i w trakcie egzekucji zwłok Georga Eichnera w Rybnicy Leśnej 24 września 1709 roku, przed południem". We wskazanym dniu wieś Rybnica Leśna przeżyła niecodzienne widowisko, niepojęte w dzisiejszych czasach. Odbył się tam z całym ceremoniałem prawnym sąd nad nieboszczykiem posądzonym o czary za żywota i po śmierci. Był to sąd przypominający jakiś makabryczny sabat czarownic na diabelskiej górze.

 

Ale aby mieć pełen obraz przedstawionych tu wydarzeń polecam najpierw przeczytać artykuł  Wampir z Rybnicy Leśnej opisujący jak do tego wszystkiego doszło. Niniejszy artykuł przedstawia, krok po kroku, wyłącznie dzień "kulminacyjny" całej tej sprawy. Oczywiście są pewne rozbieżności w niektórych wydarzeniach chociaż źródło obu opracowań wydaje się jedno (Fürstensteiner Familienarchiw, Acta inquisitoria 1708-12). Różnice te nie wpływają jednak znacząco na całość opisanej w nich historii.

Piękna wieś, która w roku 1709 była świadkiem przedziwnych wydarzeń.

 

Zaczynamy...

 

Na godzinę 10 przed południem zjechała do Rybnicy Leśnej wysoka komisja duchowna powołana przez biskupa. Przybył również na miejsce (z ławnikami) pełnomocnik hrabiego Hochberga z zamku Książ. Wraz z miejscowym proboszczem (był nim wówczas George Vitzen) wszyscy z powagą udali się na cmentarz, gdzie stała już wykopana z ziemi trumna ze zwłokami Georga Eichnera. Po otwarciu trumny przez grabarza rozpoczęły się oględziny zmarłego. Komisja stwierdziła, że ciało Eichnera uległo całkowicie rozkładowi, tylko dookoła szyi zostało trochę sczerniałej skóry. Polecono zamknąć trumnę. Z cmentarza cały ten trybunał od spraw specjalnych udał się do sołectwa, gdzie zgromadziła się rada gminna, przywołano też znajomych zmarłego, wdowę i syna Tobiasza. Jako pierwszy przemówił ksiądz dziekan z Jawora, główny inkwizytor i znawca spraw szatańskich, uzasadniając konieczność dokonania egzekucji na Eichnerze, niepoprawnym sojuszniku złego ducha. Z kolei biegły jurysta sformułował sentencję prawną, którą odczytał głośno i dobitnie a obecni wysłuchali jej powstawszy z miejsc. Następnie  pełnomocnik hrabiego Rzeszy na zamku Książ zaprosił obecnych do udania się przed mur cmentarny, gdzie ustawiono ławę sędziowską, skąd będzie można widzieć kondemnatę czyli potępienie duszy zmarłego, niegodnej ziemi poświęconej. Tymczasem najemni hycle mieli wrzucić ciało zmarłego na taczkę i dowieźć je pod mur, gdzie szczątki Eichnera miały zostać wydane jurysdykcji świeckiej, zgodnie z kodeksem i praworządnością, bo nikogo krzywdzić nie wolno. 

 

Trybunał duchowny opuścił więc sołectwo i ponownie udał się na cmentarz, zatrzymując się chwilę przy grobie. Pierwszy inkwizytor stwierdził, że wszystko odbywa według przepisów kościoła. Następnie ksiądz dziekan z Jawora wydał uroczyste polecenie: " Weźcie teraz to podejrzane ciało niesłusznie pogrzebione na bożej niwie i wyrzućcie je głową na dół przez ten mur kościelny wraz z wszystkim drzewem trumiennym i wszystkimi pozostałościami." Polecenie zostało wykonane natychmiast. Szczątki zmarłego wraz z pozostałościami zostały wyrzucone przez mur na zewnątrz cmentarza a dotychczasowy jego grób zasypano ziemią i kamieniami. 

 

Po tej ekskomunice czyli wykluczeniu przeklętej duszy z gminy wiernych rozpoczął urzędowanie trybunał świecki. I znów posypały się formułki kodeksu, uwagi, obciążenia. Nikt nie odważył się kwestionować winy nieboszczyka. Po krótkim czasie oskarżenie przybrało szatę prawną. Prokurator w imieniu jaśnie grafa na zamku Książ wniósł o najwyższy wymiar kary dla zmarłego: ścięcie głowy siekierą. Od tego wyroku nie było odwołania, bo dziedzic zamkowy był panem życia i śmierci podwładnej sobie ludności w okolicy Wałbrzycha. Sąd postanowił dalej: ucięty czerep włożyć między piszczele i wszystko ścierwo zakopać w głębokim dole. A gdyby i ten zabieg nie odniósł pożądanego skutku i gdyby zły duch nieboszczyka straszył na wsi w dalszym ciągu i wywoływał niepokój wśród ludności, należy bez żadnych formalności urzędowych i bez zwoływania sądu, trupa odkopać i wszystkie szczątki spalić na proch. Na tym zakończono przewód co do litery zgodny z procedurą prawa kościelnego i świeckiego umieszczono formułę i datę: " Publicatum Reimswaldau den 24. septembris 1709 des vormittags gegen 12 uhr". 

 

Nadszedł ostatni czas ponurej inkwizycji. Sołtys oddał zwłoki podsądnego parobkom, którzy wrzucili je na wóz hyclowski i zawieźli w oznaczone miejsce za wsią, gdzie czekał już kat. Aby nie zaszło jakieś oszustwo, korowodowi towarzyszyli sędzia i dwóch świadków. Świadkowie wrócili po upływie jednej godziny stwierdzając urzędowo, że egzekucja na oskarżonym odbyła się z zachowaniem paragrafów kodeksu. W ten sposób po trzech godzinach procedury sądowej zakończony został ten nadzwyczajny proces poltergeista w Rybnicy Leśnej. Była godzina pierwsza po południu.

 

 

Przygotowując materiał korzystałem z artykułu (tłumaczenia) autorstwa dra A. Szyperskiego, jaki ukazał się w roku 1962 w Trybunie Wałbrzyskiej.

 

 

[2020-07-17] Aktualizacja artykułu. Zdecydowałem się zamieścić fotokopię stron z kroniki Podgórza opisujących to wydarzenie. Może komuś się przyda tekst oryginalny.