Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść

 
 
 
  ID: 8481113

Krzyż Zachodniopruski (dawny)

Westpreussenkreuz



Budowa
1930
Status
Nie istnieje
Likwidacja
1945
 
Westpreussenkreuz został uroczyście odsłonięty 13 lipca 1930 roku na wzgórzu 54 pod Białą Górą (Weissenberg) w powiecie sztumskim. Miejsce wybrano nieprzypadkowo - tuż obok zbiegały się granice trzech państw: Niemiec, Polski i Wolnego Miasta. Samo wzgórze - Biała Góra (nazwa pochodzi od koloru piachu, z którego się składa) to najwyższe wzniesienie w okolicy, widoczne było z daleka, z drugiego brzegu Wisły oraz z jej nurtu (nazwę ponoć nadali flisacy pływający do Gdańska ze zbożem, dla których była ...
Westpreussenkreuz został uroczyście odsłonięty 13 lipca 1930 roku na wzgórzu 54 pod Białą Górą (Weissenberg) w powiecie sztumskim. Miejsce wybrano nieprzypadkowo - tuż obok zbiegały się granice trzech państw: Niemiec, Polski i Wolnego Miasta. Samo wzgórze - Biała Góra (nazwa pochodzi od koloru piachu, z którego się składa) to najwyższe wzniesienie w okolicy, widoczne było z daleka, z drugiego brzegu Wisły oraz z jej nurtu (nazwę ponoć nadali flisacy pływający do Gdańska ze zbożem, dla których była dobrym punktem orientacyjnym)
Krzyż posadzony był na solidnym postumencie, obłożonym marmurowymi płytami, szczyt wzgórza ścięto tworząc swego rodzaju platformę widokową, ustawiono na niej ławeczki, a u stóp wzgórza wytyczono alejki - do krzyża wchodziło się po schodkach.
Od samego początku idea krzyża była prosta - miał on świadczyć o męczeństwie i udręce narodu niemieckiego, pognębionego traktatem wersalskim (był to okres gwałtownego wzrostu nastrojów nacjonalistycznych w całych Niemczech) stąd m.in. jego nazwa: Krzyż Prus Zachodnich (w domyśle - utraconych na rzecz Polski) podczas gdy sam powiat sztumski w okresie międzywojennym stał się częścią Prus Wschodnich (Ostpreussen)...
U stóp krzyża odbywały się więc np. zloty młodzieży nacjonalistycznej itp. manifestacje (patrz "Na tropach Smętka" Wańkowicza). Pomnik prawdopodobnie odwiedził też Hindenburg goszczący w Sztumie w połowie czerwca 1931 roku. W latach 30-tych wydano wiele pocztówek propagandowych z krzyżem - parę fotek poniżej (widać na nich np. jak piaszczysta Biała Góra stopniowo porastała trawą i krzewami)
Co stało się z krzyżem? Na pewno został wysadzony w powietrze - myślę, że przez żołnierzy rosyjskich w 1945 roku. Do końca lat 60-tych sama Biała Góra (wzgórze) była reklamowana w polskich przewodnikach turystycznych jako doskonały punkt widokowy na Wisłę i Żuławy rozciagąjące się u jej stóp. W latach 70-tych jakiś gorliwiec kazał niestety obsadzić ją drzewami - dziś praktycznie wzgórze ginie w gęstym lesie... Na szczyt prowadzi dzika ścieżka - można podziwiać resztki cokołu krzyża (zbrojony beton), dookoła, w trawie pełno jeszcze szczątków marmurowych okładzin, rozrzuconych siłą wybuchu - niestety aby zobaczyć Wisłę i okolicę trzeba dziś przejść jeszcze ze 100 metrów nad krawędź wzgórza (zabezpieczoną drucianym płotem)...
W samej miejscowości Biała Góra jest kilka dodatkowych atrakcji - np. pięknie obecnie odnowiona XIX-wieczna śluza na Nogacie i Starym Nogacie, trochę starych domów, itp.

Za
Pokaż więcej Pokaż mniej
 

  • Data: 1930-1934
    komentarze: 0
    Krzyż Zachodniopruski w Białej Górze.
  • Data: 1930-1940
    komentarze: 0
    Zachodniopruski krzyż w okolicach Sztumu.
  • Data: 1932-1935
    komentarze: 0
    Krzyż Zachodniopruski w Białej Górze.
  • Data: 1936
    komentarze: 0
    Krzyż Zachodniopruski w Białej Górze.