MENU
ZNACZNIKI
Widok Gdańska z Grodziska, Franz Hogenberg, 1573. Najstarsza rycina z widokiem panoramicznym Gdańska pochodzi z wielotomowego atlasu pt.: "Civitates orbis terrarum". wydawanego w Kolonii w latach 1572 - 1618. Wydawca tego dzieła i autorem tekstu był Georg Braun, a wiekszość rycin wykonał znany ówczesny sztycharz Franz Hogenberg. W drugim tomie atlasu, wydanym w 1575 r. znajduje się na 46 tablicy widok Gdańska poprzedzony historią i współczesnym opisem miasta pióra Georga Brauna. Widok Gdańska wykonany przez F. Hogenberga w 1573 r. przedstawia miasto od strony północno zachodniej oglądane ze wzgórza zwanego Grodziskiem.Przedstawiony jest tu moment przejścia od średniowiecznego systemu obronnego do fortyfikacji nowożytnych. Z ozdobnej tablicy inskrypcyjnej, znajdującej się w lewym dolnym rogu ryciny, wynika, że rysunek Gdańska został wykonany z inicjatywy i na koszt gdańszczanina Adama Wachedorffa, specjalnie do drugiego tomu "Civitates orbis terrarum. Po lewej stronie Brama Bożego Ciała Heiligeleichnamstor (w miejsce której wybudowano Bastion Bożego Ciała) otoczona rondelem i na drugim planie brama św. Jakuba w osi ul. Łagiewniki, w prawo kościoły św. Jakuba i św. Bartłomieja. Widoki iplany miast (na ogół ręcznie kolorowane) z Civitates...Brauna i Hogenberga pokazują również szczegóły dotyczące lokalnego handlu, przemysłu, rolnictwa, a także codziennego i odświętnego stylu życia środowiska miejskiego. Większość widoków miast ozdobiona jest na pierwszym planie scenami przedstawiającymi mieszkańców w lokalnych strojach. (Uważano wtedy, że wizerunki ludzi zapobiegały eksportowi widoków miast europejskich do krajów muzułmańskich). (Zofia Jakrzewska-Śnieżko - kustosz Gabinetu Rycin Biblioteki Gdańskiej PAN)

Dodał: sawa° - Data: 2019-12-29 18:40:38 - Odsłon: 1820
Rok 1573


Góra Gradowa (Grodzisko), wzgórze (ściśle: krawędź Wysoczyzny), pierwotnie Góra Gajowa (w 1385 hagensbergh), później Gradowa (w 1519 Hagelsberg), obecna nazwa obowiązuje od 1949 roku. Wznosząca się na 46 metrów niezwykła Góra Gradowa (niem. Hagelsberg) znajduje się na terenie historycznego Grodziska. Jego początki sięgają już XVI wieku, ale to w wieku XIX powstały słynne pruskie fortyfikacje w kształcie, jaki znamy do dzisiaj. Na samej Górze Gradowej mieści się Bastion Jerozolimski, którego zadaniem było osłanianie murów miejskich. W 2000 roku ustawiono tu charakterystyczny krzyż millenijny i od tego czasu miejsce to stało się rozpoznawalnym punktem widokowym, z którego rozciąga się panorama Starówki, słynnej Stoczni Gdańskiej i Śródmieścia. Niemal na samą górę można dojechać samochodem.
Der Hagels Berg, czyli Góra Gradowa, nazywana w starszej polszczyźnie Jagiełową Górą (Jagieł/Hagel był w legendzie okrutnym władcą, mającym swoją siedzibę na szczycie wzniesienia. ), która w połowie XVI wieku nie była jeszcze silnie ufortyfikowana. U stóp wzgórza znajdował się cmentarz. W 1564 r. Gdańsk został nawiedzony przez zarazę: dżumę. Ludne portowe miasto, przeżywające okres swojego największego rozkwitu, straciło niemal połowę swoich mieszkańców. Gdy brakowało miejsca na przykościelnych cmentarzach, zmarłych grzebano w zbiorowych mogiłach, najlepiej oddalonych od miasta. W pewnym momencie przestawano dbać o poprawny pochówek – liczył się czas. Dziesiątki, setki zwłok wrzucano do płytkich mogił wykopanych przy Górze Gradowej. Według legendy w czasach przedchrześcijańskich Gradową Górę zamieszkiwał Hagel (w spolszczonej wersji przedstawiony jako Jagła -> Jagłowa Góra), pogański książę. Zasłynął on jako "okrutnik z Gradowej Góry" ze względu na złe traktowanie podległej mu ludności.

  • /foto/8409/8409730m.jpg
    1687
  • /foto/8409/8409786m.jpg
    1687
  • /foto/9218/9218778m.jpg
    1688

GDAŃSK w dawnych rycinach Zofia Jakrzewska - Śnieżko , Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1985

Poprzednie: Dom nr 2 Strona Główna Następne: Budynek nr 58


sawa | 2020-01-03 18:41:17
Po lewej stronie w głębi widzimy nadwiślańskie łąki z przebiegającym na wschód kanałem portowym Św. Jakuba (S. Jacobs Port), służącym również do odprowadzania wody, która napływała poprzez śluzę z fosy miejskiej do Wisły.