MENU
ZNACZNIKI
Gdańsk / Stare Miasto.. Druga brama św. Jakuba w osi ul. Rajskiej od strony fosy i przedpola, M. Deisch. ok 1765, według rys. F.A. Lohrmanna.Bramę św. Jakuba umieszczono pomiędzy bastionami Bożego Ciała i św. Jakuba, poprzedzał od strony przedpola most biegnący ponad szeroką fosą. Brama wiodła na teren miasta od strony północnej. Spoza umocnień ziemnych wyłaniają się dwa kościoły: św. Bartłomieja i św. Jakuba oraz szczyty skromnych domków, które miały na ogół konstrukcję szkieletową. Po lewej fragment Bastionu Św. Jakuba, miejsce pierwotnej lokalizacji bramy.

Dodał: sawa° - Data: 2019-12-18 08:55:55 - Odsłon: 1061
Rok 1765

Data: 2019:12:16 18:42:38  

  • /foto/10212/10212573m.jpg
    2022
  • /foto/10212/10212574m.jpg
    2022

GDAŃSK w dawnych rycinach Zofia Jakrzewska - Śnieżko , Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1985

Poprzednie: Kościół św. Elżbiety Strona Główna Następne: Tarnów


sawa | 2019-12-18 09:14:00
Według widoku Matthaeusa Deischa z lat 1761–1765 wjazd do miasta odbywał się przez trzy dwuskrzydłowe drewniane bramy. Najpierw pokonywano bramę stojącą przed wąską fosą, następnie rawelin, w którego lewym czole wykonano murowany sklepiony przejazd (poterna), dalej szeroką fosę z mostem wspartym na siedmiu kamiennych filarach z drewnianymi przęsłami, w tym jednym zwodzonym podnoszonym mechanizmem żurawiowym (poziome belki z przeciwwagami umieszczone na mostowym filarze), następnie docierano do drewnianej bramy na drugim folarze mostu i do ceglanej bramy głównej o szerokich dwuskrzydłowych głównych wrotach i dwóch furtach dla pieszych, prowadzących do sklepionego przejazdu. Od strony miasta przy bramie dobudowano kryte pulpitowym dachem pomieszczenia wartownicze (odwach) oraz kryte w ten sam sposób, wychodzące ponad koronę wałów piętro, mieszczące opuszczaną bronę, lukarnę (wysunięte okno) i wieżyczkę dzwonną na dachu (dzwon bił na pół godziny przed zamknięciem i otwarciem bramy). Straciła funkcję głównego wjazdu na Stare Miasto z kierunku północnego i północno-zachodniego w związku z kolejnym przesunięciem linii wałów na północ i powstaniem drugiego pasa umocnień, ze zbudowaną w 1656 roku Bramą Oliwską. Około 1758 zlikwidowano poternę w rawelinie, przed otaczającą go fosą stanęły jedynie dwie drewniane bramy otoczone palisadą. W celu poszerzenia wjazdu do miasta władze Gdańska w 1873 uzyskały od zwierzchnictwa wojskowego zgodę na przebudowę bramy. Budowlę rozebrano, wieżyczkę dzwonną umieszczono na hełmie kościoła św. Jakuba, zdobienia kamieniarskie portali wmurowano w zachodnią elewację Katowni i ściany wewnątrz szyi Przedbramia. Dwa kamienne lwy trzymające tracze z herbami Polski i Gdańska, niegdyś znajdujące się w bocznych szczytach bramy, ustawiono przy przedprożu Dworu Artusa (w latach 20. XX wieku orła polskiego skuto i zastąpiono zdublowanym herbem miasta). Nowy przejazd bramny w wale przybrał (tak jak kilka innych przebudowywanych wówczas bram) kształt flankujących neogotyckich słupów, zwieńczonych krenelażem ze stalowymi wrotami. Między marcem a kwietniem 1892 roku rozebrano rawelin, do 1896 zniwelowano wały przy bramie, do 1897 zasypano istniejące przed nią fosy, a następnie zlikwidowano bramę. Na jej osi powstał pl. Hanzy. [BŚ] (źródło: Encyklopedia Gdańska)