MENU
Gdańsk. Ulica Podkramarska, Kaplica Królewska, Plebania i kościół Najświętszej Panny Marii, widok od północy z ul. Grobla I, ok, 1910 r. (źródło: "Dawny Gdańsk. Album fotografii" Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, Wrocław 1993)

Dodał: sawa° - Data: 2019-12-09 19:20:42 - Odsłon: 1436
Rok 1910

Data: 2019:12:09 17:43:44  


W przywileju lokacyjnym Głównego Miasta, wystawionym w 1342 roku przez wielkiego mistrza krzyżackiego Ludolfa Königa, wyznaczono nie tylko miejsce na kościół NMP, ale także na plebanię parafii głównomiejskiej. Usytuowano ją na północ od kościoła, między obecnymi ulicami Plebania, św. Ducha i Mariacką. Od połowy XIV do początku XVI wieku powstawał zespół budynków skupiony wokół nieregularnego czworobocznego dziedzińca. Początkowo były to domy o konstrukcji szkieletowej  następnie zaczęto wznosić murowane obiekty – najpierw dom przy obecnej ul. Plebania 7 (posesja zwana Pfarrhof, Am Pfarrhof). Powstała dwukondygnacyjna kamienica o trójdzielnym schodkowym szczycie. W latach 1517–1518 powstały dwa domy: ul. Plebania 8 i ul. Podkramarska 5 (Kleine Krämergasse). W 1715 roku powstał portal kamienicy przy ul. Plebania 8, w którym wykorzystano stary herb rodziny Ferberów z datą 1518 ( Maurycy Ferber był proboszczem parafii w okresie 1516–1523 i inicjatorem przebudowy kościoła NMP z 1517–1518). W roku 1589 wyremontowano budynek plebanii i urządzono w niej kaplicę pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła.  W 1678 rozpoczęła się budowa nowego kościoła – zainicjował ją goszczący wówczas w Gdańsku król polski Jan III Sobieski, od którego powstała zwyczajowa nazwa Kaplica Królewska. W latach 1765–1775 plebania i Kaplica Królewska stały się na krótko rezydencją i ośrodkiem działalności biskupa pomocniczego Cypriana Kazimierza Wolickiego, zmarłego w Gdańsku i pochowanego w Kaplicy Królewskiej) W 1945 spłonęło wnętrze kaplicy z wyposażeniem (w tym drewniana empora), runęły fragmenty murów i filarów, inne wychyliły się od pionu, uszkodzone były sklepienia, dach i latarnia nad kopułą. Prace przy odbudowie kaplicy rozpoczęto w roku 1946, przywrócono ją do użytku w czerwcu 1948 r. Szeroki portal prowadzi na dziedziniec plebanii, z drewnianymi galeryjkami i wielobocznym wykuszem. (Oprac. na podstawie: )

  • /foto/8604/8604393m.jpg
    1900 - 1910
  • /foto/10048/10048072m.jpg
    1901
  • /foto/8360/8360905m.jpg
    1910
  • /foto/10821/10821764m.jpg
    1968 - 1970
  • /foto/9600/9600723m.jpg
    1973
  • /foto/10048/10048685m.jpg
    2022
  • /foto/10048/10048060m.jpg
    2022
  • /foto/10048/10048053m.jpg
    2022

Dawny Gdańsk. Album fotografii , Zakład Narodowy im. Ossolińskich , Wrocław 1993

Poprzednie: Willa nr 14 Strona Główna Następne: Plebania Bazyliki Mariackiej Wniebowzięcia NMP