Przy drodze w Mysłakowicach prowadzącej do kościoła i pałacu Fryderyka Wilhelma III (obecnie szkoła podstawowa) znajduje się kamień – obelisk poświęcony Theodorowi DONATOWI. Kim był autor książki, wydanej w 1887 roku, „Erdmannsdorf – Mysłakowice – osobliwości i historia”, że został tak doceniony przez mieszkańców?
Theodor DONAT urodził się 02 lutego 1844 roku w Tauchritz koło Goerlitz. Ponieważ w domu się nie przelewało Theodor dorabiał jako korepetytor. Rozpoczął studia, ale z powodów finansowych musiał przerwać naukę. Pracował jako nauczyciel domowy u dyrektora tkalni w Zakładach Lniarskich w Mysłakowicach, a także jako księgowy.
Przede wszystkim Theodor DONAT jest znany jako założyciel Związku Towarzystwa Gór Karkonoszy (RGV). Jak czytamy w opracowaniu Emila PYZIKA, znajdującym się w książce Theodora DONATA „Erdmannsdorf – Mysłakowice – osobliwości i historia” – do powstania RGV zainspirowała go rozmowa w pociągu z małżeństwem Schaffer z Gottesbergu. Para opowiedziała mu o dynamicznym rozwoju turystyki w Alpach, budowie nowych schronisk i tras. Donat dowiedział się, że to związki górskie zajmują się taką działalnością. 1 czerwca 1880 roku napisał do Głównego Radcy Okręgowego w Jeleniej Górze – księcia Reuss - z prośbą o wyrażenie zgody na założenie takiej organizacji. Pierwsze spotkanie odbyło się 9 lipca 1880 roku, o godz. 20.00 w restauracji Schrmanna. 1 sierpnia 1880 roku wybrano Zarząd Towarzystwa Karkonoskiego. Na jego czele stanął burmistrz Jeleniej Góry – BASSENGE. Już 3 sierpnia powstała pierwsza sekcja w Erdmannsdorf. 3 lipca 1881 roku ukazał się pierwszy numer czasopisma związkowego „Wędrowiec w Karkonoszach”, którego redaktorem naczelnym był Theodor DONAT.
Towarzystwo Karkonoskie rozpoczęło aktywną działalność. To z jego inicjatywy wybudowano drogę od schroniska na Hali Szrenickiej do schroniska na Śnieżnych Kotłach, ułożono pomosty przy wodospadzie Kamieńczyka, otwarto schronisko Księcia Henryka w pobliżu Słonecznika nad Wielkim Stawem. RGV prowadziło również działalność edukacyjną – organizowało pierwsze wycieczki szkolne, co było impulsem do powstania schronisk młodzieżowych.
Theodor DONAT w 1884 roku w wyniku pomówień ze strony redaktora naczelnego „Posłańca Karkonoszy” Durholta oraz dr Zachariasa zrezygnował z funkcji redaktora naczelnego „Wędrowca w Karkonoszach” i całkowicie oddał się pracy w Towarzystwie RGV Mysłakowice.
Jak czytamy w opracowaniu Emila PYZIKA czytamy, że w ciągu 10 lat działalności RGV w Mysłakowicach, zakupiono dwie, wielkie panoramy Karkonoszy (wisiały na dworcach kolejowych w Goerlitz i w Kreug), wydano książkę o historii Karpników, Bukowca i Mysłakowic, utworzono stypendia wakacyjnych podróży, zebrano obszerne zbiory dotyczące Karkonoszy, które zostały przekazane do Muzeum w Jeleniej Górze. Pieniądze na wszystkie te inicjatywy pochodziły ze składek członkowskich.
Niestety, działalność założyciela RGV przerwała nagła i niespodziewana śmierć. 6 listopada 1890 roku Theodor DONAT brał udział w pogrzebie burmistrza Jeleniej Góry – Bessenge. Po uroczystościach szedł do domu piechotą. Dziesięciokilometrowa trasa okazała się zabójcza dla Donata. Nabawił się zapalenia płuc i zmarł po 12 dniach choroby, mając zaledwie 46 lat. Został pochowany 20 listopada 1890 roku na cmentarzu w Mysłakowicach, z którymi był praktycznie związany całe życie.
3 sierpnia 1930 roku członkowie Towarzystwa karkonoskiego ufundowali swojemu założycielowi obelisk. Po jego stronach były umieszczone ławeczki, z których rozciągał się widok na Śnieżkę i Karkonosze.
A jak wyglądała działalność RGV po śmierci swojego założyciela i mentora? W 1892 roku powstały pierwsze schroniska młodzieżowe w Karkonoszach, w Jeleniej Górze otwarto nowe muzeum, w 1905 roku została wybudowana droga prowadząca Śnieżki (Droga Jubileuszowa). W 1927 roku została utworzona Straż Górska, której zadaniem była ochrona środowiska oraz dbanie o tradycje turystyczne.
Mirella DĄBEK
Bibliografia
1. opracowanie Emila PYZIKA o Theodorze DONACIE, znajdujące się w książce Theodora DONATA „Erdmannsdorf – Mysłakowice – osobliwości i historia”
