Na zboczu góry Jawor (723 m n.p.m.) pomiędzy drzewami jest małą polanka z drewnianą kaplicą oraz licznymi krzyżami. Teren otoczony jest płotem, a w najniższej części pod daszkiem widać obudowaną studnię. W ciągu roku zwykle mało kto tu zagląda, lecz 12 VII i 14 X są tu tłumy Łemków – pielgrzymów prawosławnych i greckokatolickich. Przybywają tu, by modlić się do Matki Bożej, która miała ukazać się w tym miejscu w 1925 r.

Historia sanktuarium rozpoczęła się podczas jednej z nocy w 1925 roku, kiedy to cztery Łemkinie wracały ze słowackiego Gabołtowa z odpustu do Wysowej poprzez górę Jawor. Nielegalnie przekraczały pobliską granicę. Jedna z nich, wdowa Klafiria Demiańczyk doznała objawienia, ukazała się jej świetlista postać Matki Boskiej. Na drugi dzień, gdy powróciła ponownie w to samo miejsce, znów zobaczyła przenikliwe światło oraz postać Matki Boskiej, która poprosiła aby w tym miejscu wybudować kaplicę.
Na początku zarówno duchowni jak i władze odnosili się do wydarzeń na górze bardzo sceptycznie. Zakazano chodzenia na górę, jednak wierni nadal często chodzili się tam modlić. Według przekazów ustnych objawienia miały miejsce jeszcze kilka razy. Specjalnie powołana komisja z polecenia przemyskiego biskupa greckokatolickiego Jozafata Kocyłowskiego dokładnie przesłuchała świadków, których relacje były bardzo wiarygodne. Wkrótce postawiono na górze kaplicę poświęconą Matce Boskiej Opieki, a wkrótce po jej poświęceniu w pobliżu trysnęło źródełko, które według przekazów wiernych miało cudowne właściwości. Ludzie ciągnęli tutaj zewsząd, doznając uzdrowień. W miejscu źródełka stoi obecnie studnia, nakryta drewnianą obudową zakończoną daszkiem, na placu cerkiewnym stoi prawosławny krzyż rocznicowy i inne mniejsze kapliczki.
- Poświęcenie wody odbywa się podczas tak zwanej niedzieli Samarytanki, czyli w piątą niedzielę po prawosławnej Wielkanocy – tłumaczy Ihumen. – Pewna pani opowiedziała mi swoją historię związaną z tą studnią. Bardzo niefortunnie złamała sobie nogę, lekarze wątpili w to, czy będzie w stanie w ogóle chodzić. Na Świętej Górze Jawor obmyła nogi w poświęconej wodzie. Teraz ta pani normalnie chodzi.

Po II Wojnie Światowej w ramach akcji Wisła przesiedlono tutejszą ludność na Wschód. Kaplica przestała pełnić swoje funkcje, przejęło ją Wojsko Ochrony Pogranicza tworząc sobie w niej strażnicę, w zimie ogrzewali się paląc wystrój. Ocalał jedynie obraz Matki Bożej i nieliczne ikony, które udało się zabrać wyjeżdżającym ze sobą. W 1956 roku, kiedy przesiedleni Łemkowie zaczęli powracać w rodzinne strony rozpoczęto starania o przywrócenie pierwotnych funkcji kaplicy. Na zgodę czekali 13 lat, w 1969 roku kaplicę objęła parafia prawosławna w Wysowej.

Za http://obierzkierunek.pl/1182-gorlickiesadecki-swieta-gora-jawor-w-wysowej-zdroju

https://sadeczanin.info/kultura-edukacja-religia/cudowne-miejsce-jawor-swieta-gora-lemkow