Kościół św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty oraz św. Wawrzyńca Męczennika – najstarszy kościół w Pabianicach (Stary Rynek 22), obiekt zabytkowy; jedna z najstarszych świątyń rzymskokatolickich w archidiecezji łódzkiej i kościół parafialny parafii pod tym samym wezwaniem.
Kościół jest trójnawową świątynią o typie bazylikowym, w kształcie krzyża łacińskiego, orientowaną, zakończoną absydą. Wieża w dolnych partiach jest na planie czworoboku, w wyższych – ośmioboku, a w przejściu od czworoboku do ośmioboku ...
Kościół św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty oraz św. Wawrzyńca Męczennika – najstarszy kościół w Pabianicach (Stary Rynek 22), obiekt zabytkowy; jedna z najstarszych świątyń rzymskokatolickich w archidiecezji łódzkiej i kościół parafialny parafii pod tym samym wezwaniem.
Pokaż więcej
Pokaż mniej
Kościół jest trójnawową świątynią o typie bazylikowym, w kształcie krzyża łacińskiego, orientowaną, zakończoną absydą. Wieża w dolnych partiach jest na planie czworoboku, w wyższych – ośmioboku, a w przejściu od czworoboku do ośmioboku znajdują się przybudówki; nakryta jest spiczastym hełmem. Kościół zbudowany z cegły na zaprawie wapiennej (elewację zrewitalizowano w latach 2010–2011). Detale wykonane są z piaskowca, z wapiennymi tynkami na wieży, szczytach i gzymsach. Budowla łączy w sobie cechy kilku stylów architektonicznych: romańskim akcentem jest absyda, gotyckim – wieża oraz przypory, zaś renesansowe są m.in. attyki i ramiona transeptu. Autorem projektu jest Ambroży Włoch z Płocka. Wystrój wnętrza pochodzi z epoki baroku. Nawę główną oddzielono od naw bocznych kolumnami i filarami na przemian. Chór wsparto kolumnami. Sklepienie jest kolebkowe. Późnorenesansowy ołtarz główny pochodzi z II połowy XVII w. ze szkoły krakowskiej. W centrum znajduje się obraz Chrystusa Ukrzyżowanego na tle panoramy Jerozolimy. Po jego bokach stoją rzeźby patronów kościoła: św. Mateusza i św. Wawrzyńca. Nad nim obraz Wniebowzięcia Matki Bożej. Wśród mebli ołtarzowych są XVIII-wieczne fotele w stylu baroku gdańskiego. W lewym transepcie znajduje się ołtarz Matki Bożej ze srebrną sukienką z XVII w., ozdobiony srebrnymi wotami z XVII i XVIII w i nowszymi oraz relikwiarzami w kształcie piramid, a także ołtarz św. Józefa. W prawym transepcie znajduje się ołtarz Trójcy Przenajświętszej (o kształcie zbliżonym do ołtarza Matki Bożej) z dwoma relikwiarzami oraz ołtarz św. Anny. Pod chórem znajdują się: po lewej ołtarz Bractwa Matki Boskiej Pocieszenia z XVIII wieku i po prawej stronie ołtarz św. Antoniego. Ambonę w stylu renesansowym otaczają stojące postaci czterech ewangelistów, zaś na szczycie umieszczono figurę Chrystusa trzymającego w dłoni kulę ziemską. Ołtarz Najświętszego Serca Jezusowego umieszczony na wprost ambony zawiera dwumetrowej wielkości figurę Chrystusa Ukrzyżowanego na tle opuszczonej kolczugi-dywanu z blaszek miedzianych. Przebite nogi oraz załamane ręce tworzą kontury krzyża. Pozłacany wieniec cierni otacza centralny fragment tego krzyża. Pochylona głowa zwraca oczy na wysuniętą klatkę piersiową. Dłonie ukazują złote serce – gorejące ognisko miłości. Figura została wykonana w drzewie lipowym ciemno bejcowanym ze złoceniami na pamiątkę Tysiąclecia Chrztu Polski w roku 1966. Portret ks. Mateusza Miklińskiego, proboszcza pabianickiego w latach 1680–1700, zasłużonego administratora kościoła, któremu kościół zawdzięcza swój wewnętrzny wystrój, wykonany na płycie marmurowej, znajduje się przed ołtarzem głównym, po stronie lewej. Nagrobek Anny Sułowskiej zmarłej w 1613 roku córki Krzysztofa Sułowskiego, dzierżawcy dóbr pabianickich, znajduje się na ścianie tuż obok ołtarza św. Trójcy. Przedstawia postać dziewczęcą z głową wspartą na lewej ręce, a w prawej trzymającą modlitewnik. Wykonany jest z czerwonego marmuru, takiego samego jak pomniki w katedrze wawelskiej, zaś ozdoby dookoła są z piaskowca. Parafraza Trenów Jana Kochanowskiego wyraża tu ból rodziców po stracie dziecka. Tablica Judyty żony Władysława Hermana umieszczona jest po prawej stronie ołtarza Matki Bożej Zwycięskiej. Tablica ufundowana w 1588 roku wyraża wdzięczność za narodziny syna książęcej pary – Bolesława zwanego później Krzywoustym (tablica tej samej treści znajduje się w katedrze wawelskiej). Piwnice grobowe w których spoczywają proboszczowie tutejszej parafii – od wybudowania kościoła aż do roku 1811 – wyłożone są marmurem. W zakrystii jest umieszczona oszklona duża gablota, w której wystawiono zabytkowe ornaty i naczynia liturgiczne. Kruchta przy wejściu głównym (od strony zachodniej) oddzielona jest od wnętrza świątyni półkolistym portalem zamykanym kratą z 1897 roku. Nad łukiem portalu znajdują się dwa putta z rybimi ogonami trzymające herb Aaron z koronami i z literami P.C.C.C. (Pabianice Civitas Capituli Cracoviensis czyli Pabianice Miasto Kapituły Krakowskiej). Za |
|||||||||||||||||||||||||
|
||