Pieniński Przełom Dunajca – przełom rzeki Dunajec przez pasmo górskie Pienin (Pieniny Właściwe), na długości ok. 8 km. pomiędzy Sromowcami Niżnymi a Szczawnicą. Nazywany jest także Pienińskim Przełomem. Rzeka tworzy na tym odcinku wiele zakoli, a ściany skalne osiągają ok. 300 m wysokości. Spływ Pienińskim Przełomem jest atrakcją na skalę europejską.
Skalne ściany przełomu zbudowane są przede wszystkim z tzw. wapieni pienińskich. Są to białe, bogate w szczątki mikroorganizmów wapienie rogowcowe, które tworzyły się w głębszych partiach zbiornika morskiego na przełomie jury i kredy oraz we wczesnej kredzie (ok. 145–120 mln lat temu). Geneza Przełomu Pienińskiego, pomimo szeroko zakrojonych badań naukowych, wciąż nie została jednoznacznie wyjaśniona. Najczęściej Przełom Pieniński uznaje się za przełom typu antecedentno-strukturalnego: Pieniny wypiętrzały się na tyle wolno, że meandrująca rzeka zdążyła wciąć się w budujące je skały, wykorzystując różnicę w odporności skał na erozję (przełom antecedentny) oraz dostosowując się do struktur podłoża, głównie licznych uskoków (przełom strukturalny). Według innej teorii duże znaczenie w powstawaniu przełomu mogła odegrać erozja wsteczna niektórych późnoneogeńskich rzek karpackich (pra-Dunajca) – wówczas można mówić o przełomie typu regresyjnego[1]. Przyjmuje się, że przełom tworzył się od miocenu po pliocen. Dunajec dwukrotnie przekracza Pieniny. Powyżej przepływa przez nie Przełomami Czorsztyńskim i Niedzickim, w miejscu obecnego Jeziora Czorsztyńskiego.
Źródło opisu i więcej informacji: Wikipedia
/Petroniusz/