MENU
Anioł niosący za włosy Habakuka - podpora kazalnicy (1619, Johann Grünberger)

Dodał: Paweł Witan° - Data: 2018-11-11 15:23:57 - Odsłon: 751
12 sierpnia 2018

Kościół parafialny św. Anny powstał równocześnie z miastem. W dniu 9 I 1292 r., czyli pięć lat po pierwszej wzmiance o Ząbkowicach, występuje Cristianus plebanus
de Sadelno. Pierwsza wzmianka o budowie kościoła w Ząbkowicach jest dziesięć lat późniejsza. W dokumencie z 14 X 1302 r. proboszcz Krystian wyjaśnia, że zmarły wójt Hermann na łożu śmierci zapisał jemu i jego następcom 1 ferton rocznego czynszu.Syn Hermana, obecny wójt Arnold, dodał do tego legatu 2 skoty. W styczniu 1330 r. parafia otrzymała od księcia Bolka II ziębickiego dwie darowizny. Pierwsza to 2,5 łana ziemi we wsi Tarnów, którą parafia otrzymała 11 stycznia, następnie dwa dni później dochody z 21 łanów w Strąkowej. Ten ostatni z zapisów przeznaczony był na utrzymanie altarysty i proboszcza oraz na fundację ołtarza św. Krzyża. Mogłoby to świadczyć o skończeniu budowy . Data skończenia budowy znana jest wyłącznie z XVII-wiecznej kroniki Ząbkowic autorstwa Martina Koblitza. Wzmiankuje on to wydarzenie przed rokiem 1413, zaznaczając, że inni wymieniają rok 1415. Rozbieżność można wytłumaczyć jako pomyłkę w odczycie ostatniej cyfry z niezachowanego średniowiecznego źródła . Pięć lat po zakończeniu budowy kościoła miał powstać klasztor augustianów, usytuowany tuż obok. Niestety, nie ma bardziej szczegółowych informacji na ten temat, a sama placówka musiała istnieć bardzo krótko. Dnia 20 marca 1428 r. husyci zdobyli i spalili Ząbkowice. W płomieniach spłonął kościół parafialny, kościół dominikanów i większość domów. Wkrótce zaczęto naprawiać zniszczenia. Dobudowano nową nawę główną i nawy boczne. Kronikarz Koblitz napisał,
że nawy zaczęto wznosić w lipcu 1447, a nawę główną ukończono w roku 1453 . W 1507 r. została wzniesiona kaplica bractwa maryjnego, w której odbywały się msze dla jego członków. W ołtarzu tej kaplicy znajdowała się scena mistycznego polowania na jednorożca. W tym samym roku został zbudowany ganek łączący kościół z Krzywą Wieżą, czyli kościelną dzwonnicą. Ganek przetrwał do 1598 r., gdy w wyniku uszkodzenia został rozebrany . W czasie wojny trzydziestoletniej odbywały się przemarsze wojsk, które nie sprzyjały pracom budowlanym w kościele. W 1651 r. odbyła się wizytacja. Z jej protokołu dowiadujemy się, że w świątyni znajdowało się wtedy 5 ołtarzy . W 1680 roku cmentarz przykościelny został otoczony murem. Okazała brama z zamykanymi wrotami, znajdująca się przy Krzywej Wieży, była jedynym wejściem. Proboszcz Andreas Jacobus Cassart, który objął urząd w 1698 roku, dokonał poważniejszych zmian. Rok po objęciu tego stanowiska polecił wybić okna w murze oddzielającym kaplicę bracką od prezbiterium, pobielić kościół i wykonać nowe ławki, które ustawiono wiosną 1700 r. Nowy ołtarz główny, konfesjonał i krata zamykająca kaplicę chrzcielną zostały wybudowane wiosną następnego roku. Remont dachu w 1706 r. był ostatnią pracą wykonaną za czasów proboszcza Cassarta. Następne prace wykonana w latach 30. W 1731 roku rozebrano starą emporę organową. Na jej miejscu wzniesiono nową i zostały na niej umieszczone nowe organy. Czwartego lipca 1735 r.,
w wyniku przemieszczenia tumby pod północną ścianę, ze środka prezbiterium został usunięty nagrobek Karola I i jego żony Anny . Dzisiejszy swój wygląd kościół św. Anny zawdzięcza pracom wykonanym w II połowie XIX wieku. W 1861 r. Z kościoła dominikanów zostały przeniesione do fary obrazy drogi krzyżowej. Obrazy odnowił malarz Karl Krachwitz, zaś nowymi ramami do tych obrazów zajął się cieśla Franz Xaver Moschner z Braszowic. Koszt renowacji wyniósł 2568 marek, z tego malarz otrzymał 1680, cieśla 840, a reszta poszła na prace pomocnicze. Wszystko to zafundował Josef Welzel z Olbrachcic. Obrazy zostały poświęcone przez proboszcza 15 lutego 1861 roku i w tym samym czasie zawieszono je w kościele . W 1915 roku konserwator zabytków, po wcześniejszych rozmowach w Ząbkowicach, zezwolił na zburzenie starej szkoły, znajdującej się w południowo-zachodnim narożniku terenu przykościelnego. Po II wojnie światowej, w latach 1976-1977 przeprowadzono remont wnętrza. Polegał on na usunięciu wilgocii grzyba z tynków, osuszeniu cegieł i wymalowaniu ścian techniką wapienno-kazeinową .
Ząbkowicka fara jest orientowanym trójnawowym, ośmioprzęsłowym kościołem halowym. Ściany zewnętrzne zostały częściowo oblicowane cegłą maszynową, zendrówki użyto do muru gotyckiego. Bryłę budowli wzbogacają liczne przybudówki. Prezbiterium jest szersze od nawy środkowej, czteroprzęsłowe, zamknięte trójbocznie. Ośmioboczne filary międzynawowe wspierają się na cokołach z profilowanymi bazami i gzymsem impostowym. Od strony nawy głównej posiadają lizeny. Pomiędzy filarami znajdują się uskokowe arkady. Kościół nakrywają cztery typy sklepień: nad prezbiterium i nawą główną sieciowe; nad nawami bocznymi, zakrystią i kaplicą chrzcielną jest sklepienie krzyżowo-żebrowe; gwiaździste czteroramienne nad północną kruchtą i w kaplicy bractwa Maryjnego oraz ośmioramienne nad zachodnim przęsłem nawy głównej . Sklepienie prezbiterium zawiera 5 ozdobnych zworników. Od wschodu przedstawiona jest płaskorzeźba, polichromowana głowa brodatego i wąsatego mężczyzny, zapewne jest nim św. Jan Chrzciciel, patron diecezji wrocławskiej. Następnym zwornikiem jest monogram Marii. Środkowy przedstawia malowany czteropolowy herb biskupstwa wrocławskiego, a czwarty od wschodu gmerk zwieńczony hełmem ze skrzydłami z jakby klejnotem, w którym został przedstawiony młot skrzyżowany z nieokreślonym przedmiotem . Ołtarz główny składa się z wysokiej mensy ujętej dwoma bramkami. Okazałe tabernakulum, znajdujące się nad mensą, zamknięte jest konchą wspierającą się na kolumnach. W tle znajdują się dwie ustawione skośnie pary kolumn dźwigające odcinki belkowania ze zwieńczeniami ujętymi w woluty . Dolną część ołtarza stanowi tabernakulum. Na czterech kompozytowych kolumnach wspiera się baldachim. Miejscem przechowywania Najświętszego Sakramentu jest dolna część tabernakulum . Po południowej stronie prezbiterium, znajduje się niewielka kaplica, zamknięta kratą. W jej wnętrzu znajduje się kaplica chrzcielna .
Za

  • /foto/5247/5247125m.jpg
    1910 - 1915
  • /foto/3237/3237688m.jpg
    1930 - 1939
  • /foto/221/221629m.jpg
    1950 - 1960
  • /foto/230/230505m.jpg
    2008
  • /foto/3434/3434831m.jpg
    2012
  • /foto/7624/7624057m.jpg
    2018
  • /foto/7624/7624078m.jpg
    2018
  • /foto/7624/7624146m.jpg
    2018
  • /foto/7624/7624150m.jpg
    2018
  • /foto/7624/7624151m.jpg
    2018
  • /foto/7624/7624164m.jpg
    2018
  • /foto/7624/7624094m.jpg
    2018

Paweł Witan°

Poprzednie: Taras Strona Główna Następne: Zespół pałacowo - folwarczny