Zakład Karny w Rawiczu jako jednostka więzienna funkcjonuje od 1819 roku. Został utworzony decyzją władz ówczesnego zaboru pruskiego w miejsce poddanego likwidacji klasztoru Franciszkanów Braci Mniejszych. Podczas zaborów funkcjonował w systemie więziennym zaboru pruskiego. Po odzyskaniu niepodległości rawicka jednostka nadal pełniła swoją funkcję, lecz już jako więzienie polskie. W okresie międzywojennym Rawicz cieszył się ponurą sławą ciężkiego i represyjnego więzienia. Podczas okupacji niemieckiej 1939-1945 więzienie służyło władzom okupacyjnym. Było to tzw. "więzienie ciężkie" (Zuchthaus), przeznaczone dla mężczyzn skazanych na długoterminowe kary pozbawienia wolności i kary obozu karnego z okręgów Wyższego Sądu Krajowego w Poznaniu, ośmiu sądów krajowch w Kraju Warty (Warthegau): w Poznaniu, Gnieźnie, Inowrocławiu, Kaliszu, Lesznie, Łodzi, Ostrowie Wielkopolskim i Włocławku oraz 72. sądów obwodowych Kraju Warty. Ponadto z 21 sądów krajowych III Rzeszy .