MENU
Gmach Prudentialu trafiony pociskiem z niemieckiego samobieżnego moździerza typu Karl.

Dodał: ragnar° - Data: 2018-04-29 22:26:42 - Odsłon: 1613
28 sierpnia 1944


Warszawski wieżowiec, wybudowany w latach 1931–1933 przy placu Napoleona 9 (obecnie plac Powstańców Warszawy, dawniej plac Warecki) w stylu art déco z przeznaczeniem na siedzibę angielskiego Towarzystwa Ubezpieczeń „Prudential”.
Budynek był symbolem nowoczesnej Warszawy lat 30. Według pierwotnych planów miał mieć 11 pięter, jednak architekci, biorąc pod uwagę znaczne zróżnicowanie wysokości już stojących przy placu Napoleona budynków (2-6 pięter), uznali, że to będzie wysokość niewystarczająca do osiągnięcia odpowiedniego wrażenia dominanty. Miał wysokość 16 pięter (66 m), co czyniło go w ówczesnym czasie najwyższym budynkiem w Polsce i drugim w Europie.
W dolnej części budynku znajdowała się przestrzeń biurowa, w wieży mieściły się luksusowe apartamenty. Pomiędzy nimi, na szóstym piętrze mieściły się mieszkania służbowe i pomieszczenia gospodarcze. W części biurowej mieściły się nie tylko pomieszczenia towarzystwa Prudential, ale również elektrowni i innych firm. Najbardziej luksusowe mieszkania miały po 240 m² powierzchni, zajmowanej przez 6 pokojów, 3 łazienki, kuchnię i służbówkę. Nawet mniej luksusowe apartamenty miały oprócz wejścia głównego wejście dla służby i windy. Budynek zaprojektował Marcin Weinfeld, zaś stalową konstrukcję spawaną ustawioną na żelbetowych fundamentach biurowca zaprojektowali Stefan Bryła i Wenczesław Poniż. Konstrukcję wykonała warszawska spółka K. Rudzki i S-ka. Drzwi wejściowe skonstruowano z patynowanej miedzi, pozostałe drzwi i framugi okien wykonano z jesionu. Nad bocznymi wejściami znajdowały się rzeźby Ryszarda Moszkowskiego. Do budowy użyto 2 mln cegieł pustakowych, 2 tys. t cementu, 1500 t stali.

Towarzystwa Ubezpieczeń „Prudential” przeniosło się do swojej nowo wybudowanej siedziby z pałacu Kronenberga.

Prudential został poważnie uszkodzony w czasie II wojny światowej, m.in. w czasie powstania warszawskiego został ostrzelany przez ok. 1000 pocisków. Trafiony został także pociskiem o masie 2 ton kalibru 600 mm z samobieżnego moździerza typu Karl-Gerät (o nazwie Ziu), co poważnie odchyliło go od pionu. Jednak jego stalowa konstrukcja przetrwała, przez kilka lat będąc żywym symbolem zniszczeń. Sylwetkę jego ruiny wykorzystano w antywojennych plakatach.

Po wojnie nieruchomość odebrano przedwojennym właścicielom na podstawie dekretu Bieruta (otrzymali oni jednak później odszkodowanie na podstawie umowy indemnizacyjnej z Wielką Brytanią)[5]. Budynek został odbudowany w latach 1950–1953 w socrealistycznym kostiumie (m.in. z kariatydami). Autorem nowego projektu był również Marcin Weinfeld[1]. Budynek otrzymał nową funkcję. W 1954 otwarto w nim hotel Warszawa. Posiadał 375 miejsc noclegowych (pokoje jednoosobowe, dwuosobowe, 1 apartament), 200 miejsc w restauracji, 100 w kawiarni, 20 w lokalu nocnym.

  • /foto/8251/8251545m.jpg
    1930 - 1935
  • /foto/7576/7576627m.jpg
    1933 - 1939
  • /foto/9395/9395970m.jpg
    1933 - 1939
  • /foto/8757/8757704m.jpg
    1934
  • /foto/9100/9100197m.jpg
    1934 - 1938
  • /foto/7719/7719864m.jpg
    1935 - 1939
  • /foto/8002/8002857m.jpg
    1935 - 1939
  • /foto/8560/8560989m.jpg
    1937
  • /foto/7433/7433761m.jpg
    1937 - 1939
  • /foto/8999/8999413m.jpg
    1938
  • /foto/10468/10468133m.jpg
    1938 - 1939
  • /foto/7433/7433766m.jpg
    1939
  • /foto/10466/10466968m.jpg
    1941
  • /foto/9005/9005209m.jpg
    1942
  • /foto/9024/9024332m.jpg
    1942
  • /foto/9035/9035818m.jpg
    1945 - 1962
  • /foto/9270/9270261m.jpg
    1945 - 1962
  • /foto/9176/9176496m.jpg
    1947
  • /foto/8309/8309300m.jpg
    1950
  • /foto/8900/8900278m.jpg
    1954
  • /foto/8667/8667793m.jpg
    1955 - 1956
  • /foto/8668/8668087m.jpg
    1955 - 1956
  • /foto/10000/10000564m.jpg
    1962
  • /foto/7792/7792047m.jpg
    1983
  • /foto/8759/8759385m.jpg
    2020
  • /foto/8759/8759386m.jpg
    2020
  • /foto/9596/9596729m.jpg
    2020

Wikimedia Commons commons.wikimedia.org

Poprzednie: Molo w Międzyzdrojach Strona Główna Następne: Zamek Dobra (ruiny)


moose | 2018-04-30 14:37:02
Jedno z najmocniejszych zdjęć wojennych. Wstyd dla świata, że takie widoki to nadal codzienność
Festung | 2018-08-09 13:58:45
Za Wiki:
Trafiony został także pociskiem o masie 2 ton kalibru 600 mm z samobieżnego moździerza typu Karl-Gerät (o nazwie Ziu), co poważnie odchyliło go od pionu. Jednak jego stalowa konstrukcja przetrwała, przez kilka lat będąc żywym symbolem zniszczeń. Sylwetkę jego ruiny wykorzystano w antywojennych plakatach.
Iras (Legzol) | 2020-04-29 10:35:20
Autorem zdjęcia jest Sylwester Braun „Kris” (1909-1996). Seria ujęć dokumentujących kolejne fazy eksplozji stała się ikoną w dorobku autora, który wspominał:
Przypuszczając, że celem ognia niemieckiego stanie się gmach Prudentialu, w którym na górnych piętrach znajdował się powstańczy punkt obserwacyjny, postanowiłem przekonać się, czy moje przewidywania są słuszne. Usadowiłem się na dachu kamienicy przy ulicy Kopernika 28. Pogoda była piękna, czyste poranne słońce, panorama okaleczonej Warszawy jak na dłoni. Ruiny nie przesłaniały pola widzenia. W dali dymy pożarów. Czas biegnie. Skontrolowałem jeszcze raz Leicę – f/8, 1/200 sek., dystans: nieskończoność. (…) Godzina minęła na oczekiwaniu, gdy oko uchwyciło żółtą smugę pocisku na tle błękitnego nieba. W celowniku aparatu zobaczyłem trafienie Prudentialu i rozkwitanie eksplozji – w ciągu około trzech sekund zrobiłem sześć zdjęć.