1
 |
 |
||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kościół św. Barbary w Mikuszowicach Krakowskich jest typowym przykładem drewnianych kościółków konstrukcji zrębowo-słupowej, właściwym Małopolsce południowo-zachodniej oraz sąsiedniemu Śląskowi. Prostokątna nawa i przylegające do niej od wschodu prezbiterium o zamknięciu oktagonalnym oraz zakrystia wzniesione są na zrąb, dzwonnica natomiast o ścianach lekko nachylonych łącząca się z nawą od północy, ma konstrukcję słupową.
Bogate w efekty światłocieniowe zgrupowanie mas, strzeliste, śmiało zakreślone ...
Kościół św. Barbary w Mikuszowicach Krakowskich jest typowym przykładem drewnianych kościółków konstrukcji zrębowo-słupowej, właściwym Małopolsce południowo-zachodniej oraz sąsiedniemu Śląskowi. Prostokątna nawa i przylegające do niej od wschodu prezbiterium o zamknięciu oktagonalnym oraz zakrystia wzniesione są na zrąb, dzwonnica natomiast o ścianach lekko nachylonych łącząca się z nawą od północy, ma konstrukcję słupową.
Pokaż więcej
Pokaż mniej
Bogate w efekty światłocieniowe zgrupowanie mas, strzeliste, śmiało zakreślone linie dachów, mieniąca się różnymi odcieniami patyna gontów, pokrywających dachy i ściany kościoła, łączą się razem z otaczającym pejzażem w nader malowniczą całość.” Do najcenniejszych zabytków świątyni należą: pozłacana, wykonana z drewna lipowego piękna gotycka figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem (z 1420 r.), znajdująca się w lewym bocznym ołtarzu; bogata polichromia barokowa z 1723 r. autorstwa bielskiego malarza Jana Mentila, zdobiąca ściany boczne, sufit oraz parapet chóru muzycznego w kościele, a przede wszystkim wierna kopia gotyckiego tryptyku ołtarzowego z 1470 r., zwanego Grunwaldzkim. W lewym bocznym ołtarzu znajduje się drewniana figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem, zaliczana do grupy śląskich Madonn Pięknych. Oprócz szaty i płaszcza Maryja ma na sobie także welon sięgający do ramion. Majestatyczny wygląd Madonny i Jezusa wzmagają pozłacane atrybuty władzy królewskiej: korony na głowach oraz berło w ręku Matki i jabłko w ręku Dzieciątka. Barokowa polichromia tworzy cykl 8 scen z legendy o patronce mikuszowickiej świątyni wypełniających 8 pól, które uzyskano przez zastosowanie jońskich pilastrów (początek przy bocznym wejściu od strony północnej kościoła): św. Barbara w wieku dziecięcym; przyszła święta odrzucająca zabiegi zalotników; chrzest; odnalezienie kryjówki przez ojca i ukaranie św. Barbary; chłosta jej wymierzona; Chrystus nawiedza świętą Barbarę w więzieniu i koronuje ją; powtórne męczeństwo; ścięcie św. Barbary przez okrutnego ojca. Całość uzupełniona jest wizją apoteozy świętej zdobiącą pułap nawy. Ponadto na ścianach w różnych miejscach kościoła znajdują się inne sceny i wizerunki, m.in.: św. Jerzy zabijający smoka, św. Trójca oraz św. Mikołaj. W pustych polach pojawiają się motywy dekoracyjne w postaci liści akantu oraz girlandów owocowych. Wszystkie malowidła uzupełnione są napisami utrzymanymi w starej gwarze śląsko-małopolskiej i po łacinie. Pod względem kolorystycznym polichromia utrzymana jest w tonach jasnych, pastelowych, co nadaje malowidłom charakter starych gobelinów. (Podpis malarza Mentila znajduje się na belce stropowej pod chórem). Największą osobliwością kościoła św. Barbary jest jego gotycki ołtarz główny, tzw. „tryptyk mikuszowicki”. Powstał on w XV w. najprawdopodobniej w Krakowie, na co wskazuje duże podobieństwo tego dzieła do znajdującego się na Wawelu ołtarza Świętej Trójcy. Składa się z trzech części: obrazu środkowego i dwóch bocznych. Ten pierwszy przedstawia scenę „Rozesłania Apostołów” z postacią Chrystusa po środku przypominającą wizerunek Zmartwychwstałego ze słynnego i znanego w średniowiecznej Europie obrazu mistrza Trzebońskiego z 1380 r. Wokół Chrystusa zgrupowani są jego uczniowie. Każdy z nich trzyma w ręku rozwiniętą wstęgę z wypisaną nazwą miejsca, do którego ma się udać w celu pełnienia misji apostolskiej. Na skrzydłach bocznych znajdują się dwa obrazy dwustronne. Na awersie lewego skrzydła – postać św. Grzegorza na tle pracowni, na dole – św. Hieronim. Na awersie skrzydła prawego – św. Augustyn, a poniżej św. Ambroży. Obydwa obrazy dolne są obcięte w połowie, co spowodowane było zapewne przystosowaniem całości do warunków niewielkiej świątyni mikuszowickiej. Na rewersach odpowiednio – po lewej: „Powołanie św. św. Piotra i Andrzeja” oraz „Wizja św. Jana na wyspie Patmos”; po prawej: „Ucieczka św. Pawła z Damaszku” i „Nawrócenie podskarbiego królowej Kandaki przez św. Filipa”. To, w jaki sposób i kiedy to wybitne dzieło trafiło do kościoła w Mikuszowicach, po dziś dzień pozostaje zagadką. Przypuszczalnie znalazło się w nim w poł. XIX w. Przed II wojną światową, w 1935 r. ołtarz trafił do Krakowa jako depozyt Muzeum Narodowego. Po wieloletnich staraniach wierna kopia tryptyku powróciła w 1987 r. do Mikuszowic. Do tego czasu w ołtarzu głównym znajdował się barokowy obraz św. Barbary Uśmiechniętej – patronki parafii, który znajduje się obecnie w prawym bocznym ołtarzu. Ponadto na uwagę zasługują: barokowe obrazy św. św. Katarzyny, Wojciecha i Stanisława w ołtarzach bocznych, pozłacane rokokowe tabernakulum z kościoła w Wilkowicach, barokowe rzeźby ołtarzowe św. Jana Ewangelisty i św. Łukasza z 2. poł. XVIII w., które niegdyś znajdowały się w kościele ewangelickim w Bielsku, XVIII-wieczna duża kropielnica kamienna w kształcie wazonu (w kruchcie) oraz kuty kociołek na wodę święconą (w sobotach przy zakrystii). Kościół jest orientowany, otoczony zamkniętymi (od 1885 r.) sobotami (wiernym udostępnia się tylko część północną os strony bocznego wejścia i zakrystii) i drewnianym ogrodzeniem z belek wiązanych na zrąb, z dwiema bramkami sprzed 1748 r. (w jednej z nich, od strony północnej – tablica z informacją o kościele podaną w języku polskim, niemieckim i angielskim). Nad wejściem bocznym we wnęce znajduje się obraz św. Barbary z charakterystycznymi atrybutami ikonograficznymi: wieżą, w której była więziona przez ojca oraz mieczem, którym została ścięta. Drewniana, masywna wieża wzniesiona została w 1851 r. i podwyższona w 1870 r. Od strony wschodniej do kościoła przylega stary cmentarz z połowy XVIII w., na którym znajduje się kamienny krucyfiks oraz kilka nagrobków polskich rodzin szlacheckich, m.in. Międzybrodzkich (ich płyty nagrobne położono pod drewnianym ogrodzeniem). W pobliżu świątyni, przy ul. Cyprysowej stoją: kamienna figura przydrożna z 1846 r. – Chrystus Nazareński na słupie (przy cmentarzu) oraz polichromowany i pozłacany krzyż kamienny fundacji Michała Międzybrodzkiego i jego żony Marianny z 1874 r. Ponadto w ogródku przykościelnym znajduje się współczesna drewniana kaplica Matki Boskiej Różańcowej, przy której odprawiane są nabożeństwa majowe, a w okresie Świąt Bożego Narodzenia urządza się stajenkę betlejemską. Stary kościół, który ok. 1615 r. na skutek zabiegów kasztelana Piotra Warszyckiego powrócił do katolików, spłonął kilka lat później 7 kwietnia 1687 r. od uderzenia pioruna. Na jego miejscu w 1690 r. mistrz ciesielski Piotr Piotrowski wzniósł na zlecenie proboszcza łodygowickiego ks. Urbana Kupiszowskiego nową (trzecią z kolei) świątynię z drewna modrzewiowego, która w prawie niezmienionym kształcie przetrwała po dziś dzień. O mały włos w 1796 r. kościół św. Barbary przestałby istnieć, gdyż władze zaborcze wystawiły go na licytację, jako obiekt zbędny. Dzięki ofiarności mieszkańców wsi, którzy wykupili na własność starą świątynię za 50 reńskich, sto lat później (w 1894 r.) dzięki zabiegom ówczesnego wójta Walentego Fijaka, utworzono przy nim nową samodzielną placówkę parafialną w Mikuszowicach Krakowskich na prawach ekspozytury. Stan taki utrzymywał się aż do 1965 r., kiedy to arcybiskup metropolita krakowski Karol Wojtyła dekretem z dnia 7 września tegoż roku erygował odrębną parafię mikuszowicką. Jej pierwszym proboszczem został mianowany ks. Antoni Kowalski. W latach 1993-1994 przeprowadzono kompleksowe prace konserwatorskie i renowacyjne polichromii kościelnej. (źródło - Parafia św. Barbary w Mikuszowicach Krakowskich). |
|||||||||||||||||||||||||
/
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
|
||
 |
|
||
|---|---|---|---|