Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść

 
 
 
  ID: 7203918

Pawilon gastronomiczny

Bar Zodiak



Budowa
1968
 
Zespół gastronomiczny „Zodiak” został zaprojektowany przez architektów Jana Bogusławskiego i Bohdana Gniewiewskiego. Obiekty oddano do użytku w 1968 roku jako część zabudowy po wschodniej stronie ul. Marszałkowskiej. Lokalizacja budynków pomiędzy ulicami Widok i Chmielną została zaproponowana przez generalnego projektanta i autora koncepcji całej zabudowy „Ściany Wschodniej”, architekta Zbigniewa Karpińskiego.„Zodiak” oprócz swojej podstawowej funkcji gastronomicznej – baru szybkiej obsługi na 300 ...
Zespół gastronomiczny „Zodiak” został zaprojektowany przez architektów Jana Bogusławskiego i Bohdana Gniewiewskiego. Obiekty oddano do użytku w 1968 roku jako część zabudowy po wschodniej stronie ul. Marszałkowskiej. Lokalizacja budynków pomiędzy ulicami Widok i Chmielną została zaproponowana przez generalnego projektanta i autora koncepcji całej zabudowy „Ściany Wschodniej”, architekta Zbigniewa Karpińskiego.„Zodiak” oprócz swojej podstawowej funkcji gastronomicznej – baru szybkiej obsługi na 300 miejsc, mieścił również kawiarnie, kwiaciarnie, delikatesy winno-cukiernicze i dyrekcję Warszawskich barów szybkiej obsługi. Układ przestrzenny brył całego zespołu został podporządkowany koncepcji pieszego ciągu handlowego „Ściany Wschodniej” oraz istniejącej zabudowy.

Całość zespołu składała się z trzech wyodrębnionych przestrzennie i funkcjonalnie elementów: 2-kondygnacyjnego pawilonu na planie kwadratu mieszczącego bar i kawiarnię; podłużnie ukształtowanych, parterowych sklepów z tarasem kawiarnianym na dachu; 11-kondygnacyjnego, jednotraktowego budynku o złożonym programie usługowo-mieszkaniowym. Najważniejszym elementem kompozycji zespołu był 2-kondygnacyjny pawilon barowy z przeszklonym przyziemiem i charakterystyczną ciemną elewację piętra, ozdobioną efektownym neonem ze znakiem zodiaku. Wnętrza całego zespołu zaprojektowane zostały jako proste i jednorodne przestrzenie z wykorzystaniem minimalnej ilości materiałów wykończeniowych. Jedynie we wnętrzu samego baru pojawia się dodatkowo drewno i tkanina.

2-kondygnacyjny pawilon oraz prostopadle skierowane do niego parterowe skrzydło, wydzielają wewnętrzy dziedziniec. W tej kameralnej przestrzeni mieściła się fontanna z sadzawką, kwietniki i ławki. Charakterystycznym elementem dziedzińca były schody zewnętrzne prowadzące do „kawiarni letniej”, zaprojektowanej jako taras na dachu parterowej części zespołu. Taras był częściowo przykryty ażurowym zadaszeniem, a jego dłuższa ściana ozdobiona została abstrakcyjną szklaną mozaiką projektu art. plastyka Marii Leszczyńskiej.Pierwotny układ funkcjonalny dotrwał bez zmian do początku lat 90. W 1993 bar „Zodiak” przeszedł gruntowny remont, jednak zamieniając obiekt w fast food zatracono pierwotną koncepcję budynku. W dziedzińcu zlikwidowano fontanny z sadzawką, a ze ściany pawilonu zniknął wyróżniający się neon. Od strony pasażu zostały dobudowane kioski. Rozebrano schody prowadzące na taras kawiarni letniej i zdewastowano ściany z charakterystyczną mozaiką.

„Ściana Wschodnia” to miejsce szczególne, jest największą i najbardziej prestiżową realizacją warszawską lat 60. W założeniu to właśnie ten obszar stolicy miał nawiązywać do urbanistyki zachodnich metropolii. Pieszy pasaż biegnący na tyłach domów towarowych, wyposażony w elementy małej architektury był pierwszym tego typu rozwiązaniem w Warszawie.

Bar „Zodiak” oraz jego parterowa część z tarasem na dachu stanowią nierozerwalną część całego założenia „Ściany Wschodniej”, wpływają na wyjątkowy charakter tej przestrzeni i stanowią tożsamość Warszawy. Przeszło 10 lat temu cała zabudowa „Ściany Wschodniej” została włączona do stworzonego przez Oddział Warszawski Stowarzyszenia Architektów Polskich zbioru dziedzictwa kultury współczesnej. Wykaz ten został wpisany do Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego m. st. Warszawy, a wszystkie obiekty z niego, wskazane do ochrony w ramach ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Tekst: Marek Kuciński
Pokaż więcej Pokaż mniej
 

  • Data: 1965-1969
    komentarze: 0
    Jeszcze bez charakterystycznego neonu ? Fot. z książki Adolfa ...
  • Data: 1969
    komentarze: 0
    Warszawa. Bar Zodiak. Fot. E. Uchymiak.
  • Data: 1970-1972
    komentarze: 3
    Warszawa. "Skrzyżowanie ulic Marszałkowskiej i Świętokrzyskiej. ...
  • Data: 1971
    komentarze: 0
    Bar Zodiak. (fot. Bolesław Kowalski)
  • Data: 1971-08
    komentarze: 0
    Bar Zodiak i blok nr 24 przy ulicy Widok w Warszawie (fot. G. ...
  • Data: 2019-01-30
    komentarze: 0
    Budynek powstał jako pawilon gastronomiczny. Teraz, po przebudowie ...