HÄRTELGRABEN-nazwa Härtelgraben odnosiła się do małego potoku, który miał swoje źródło w okolicy pierwszego Niedźwiadka (Butterberge, Dittersbach) a następnie niedaleko obecnej ul. Adama Mickiewicza, w pobliżu Placu Tuwima wpływał do stawu, tzw. "Härtelteich". Dolinę pomiędzy wzgórzami, którymi przepływał potok nazywano Härtelei. Nazwa potoku pochodzi od znajdującego się w jego pobliżu zabudowań majątku Härtelgut. W piśmie wałbrzyskiego Magistratu z dn. 23 sierpnia 1862 r. a skierowanego przeciwko księciu von Pleß wskazywano, że na planie pochodzącym z 1736 r. miejsce na którym znajduje się majątek oznaczone było jako "Harte". Stąd też wywodzono nazwę Härtelgraben.
HÄRTELTEICH - utworzony najprawdopodobniej w sztuczny sposób staw, położony w naturalnej dolinie potoku "Härtelgraben" niedaleko początku ob. ul. Poleskiej (w pobliżu Placu Tuwima). Powstanie jego związane było zapewne ze znajdującym się w pobliżu majątkiem "Härtelgut", który wykorzystywał gospodarczo wodę sztucznie utworzonego stawu. Nazwa majątku była najprawdopodobniej źródłem nazwy samego stawu.
Na pochodzącym z ok. 1810-1836 r. sztychu (wykonanego przez F. A. Tittela z Kowar, żyjącego w latach 1775-1836, wg rysunku T. Vogta) ze zbiorów wałbrzyskiego Muzeum, przedstawiającego okolice "Härtelei" i w perspektywie centrum ówczesnego Wałbrzycha widać po prawej stronie, a pierwszym planie staw i obsadzoną niewysokimi drzewami (krzewami) groblę, a poniżej niego łąkę (Härtelwiese). Wg niektórych badaczy nie była to łąka a drugi staw, lecz jest to twierdzenie raczej nieprawdziwe. W końcowych latach XIX w. staw zasypano w celu zyskania miejsca dla ogrodnictwa (Härtelgärtnerei), które w tym miejscu przetrwało do 1935 r. Do 1945 r. na miejscu ogrodnictwa były tzw. Städtische Schulgarten. Od strony Góry Owczej początek grobli wyznaczał potężny dąb, (sprawdzić czy się zachował do dnia dzisiejszego).
W "Aus vergangenen Tagen Waldenburgs und seiner Umgebung" von. Kult.-Ing. Berger aus Breslau można wyczytać, że staw ten cieszył się wielkim powodzeniem wśród wałbrzyszan, zwłaszcza wśród młodzieży. Latem jako miejsce kąpieli pływania na prowizorycznych tratwach a zimą po zamarznięciu jako lodowisko. Okolica stawu obfitowała w różnorodną roślinność i zwierzęta. (Dołączyć opis jak wygląda obecnie, w jesieni po opadnięciu liści).