Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

      Zapomniałem hasło/login

Polski Deutsch English

ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść

 
 
 
  ID: 557378

Żelazny most (dawny)

(Erste) Eiserne Brücke



Budowa
1796
Status
Nie istnieje
Likwidacja
1945
 
Żelazny most: Na początku lat 90-tych XVIII w. hrabia Nikolas August von Burghauss, właściciel majętności łażańskich sfinansował regulację rzeki Strzegomki w pobliżu miejscowości. Powstało wówczas nowe koryto rzeki o szerokości 9 m. Konieczne stało się więc połączenie rozdzielonych gruntów łażańskich. W 1794 r. Burghauss złożył w hucie Małapanew (miejscowość Ozimek, 20 km od Opola) zamówienie na budowę mostu żelaznego. Rzecz działa się 15 lat po ukończeniu pierwszego na świecie żelaznego mostu na ...
Żelazny most: Na początku lat 90-tych XVIII w. hrabia Nikolas August von Burghauss, właściciel majętności łażańskich sfinansował regulację rzeki Strzegomki w pobliżu miejscowości. Powstało wówczas nowe koryto rzeki o szerokości 9 m. Konieczne stało się więc połączenie rozdzielonych gruntów łażańskich. W 1794 r. Burghauss złożył w hucie Małapanew (miejscowość Ozimek, 20 km od Opola) zamówienie na budowę mostu żelaznego. Rzecz działa się 15 lat po ukończeniu pierwszego na świecie żelaznego mostu na rzece Severn w Coalbrookdale (w Walii). W realizacji ambitnego przedsięwzięcia Burghaussowi pomógł jego bliski przyjaciel hrabia Redan, który z jednej ze swoich podróży przywiózł grupę angielskich techników z Johnem Baildonem na czele. Z uwagi na to, iż Anglicy nie mieli wówczas równych sobie w budowie mostów, opracowanie projektu i technologii odlania mostu łażańskiego powierzone zostało właśnie Baildonowi. Konstrukcja mostu była gotowa pod koniec 1795 r. Przetransportowano ją wpierw Odrą do Wrocławia, a następnie wozami do Łażan. Cała konstrukcja została zmontowana przez 60 robotników w ciągu 15 tygodni i 30.07.1796 r. nastąpiło uroczyste otwarcie mostu. Na tą okoliczność hrabia von Burghauss zlecił znanemu wrocławskiemu medalierowi Königowi wybicie 300 srebrnych i miedzianych pamiątkowych medali. Most miał 12,55 m rozpiętości, 2,80 m wysokości, 5,70 m szerokości oraz ok. 6 ton nośności. Koszt jego budowy wyniósł 13 tys. talarów. Z obu stron mostu umieszczone zostały masywne, pozłacane tablice informujące, że most został zbudowany przez N.A. von Burghaussa. Jego konstrukcja okazała się sprawną, dobrze służącą okolicznej ludności. Walory mostu z pewnością doceniły wojska napoleońskie w czasie kampanii z lat 1806-08. Szlak komunikacyjny i transportu zaopatrzenia pomiędzy oddziałami francusko-wirtembersko-bawarskimi stacjonującymi na północnym brzegu Strzegomki (Mielęcin, Zastruże i in. miejscowości oraz Kruków – droga do Łażan), a garnizonem i dowództwem mieszczącym się w twierdzy Świdnica wiódł przez most w Łażanach, dalej Żarów i Wierzbną. Podobną rolę most łażański spełnił w 1813 r., gdy korzystały z niego wojska pruskie i rosyjskie stacjonujące na północnym brzegu Strzegomki (granica rozdzielająca wojska francuskie i prusko-rosyjskie po podpisanym 04.06.1813 r. w Pielaszkowicach tymczasowym zawieszeniu broni na odcinku Strzegom-Kąty Wrocławskie biegła przez teren dzisiejszej gminy Żarów – wzdłuż Strzegomki). W latach 30 i 40-tych XX w. powstała koncepcja Generalnego Konserwatora Zabytków Prowincji Dolnośląskiej, by zabytkowy już most przenieść do Wrocławia i ustawić w pobliżu dzisiejszego parku Szczytnickiego nad rzeczką Czarna Woda. Z kolei burmistrz Strzegomia wysunął propozycję ustawienia mostu pod miastem na drogach do Międzyrzecza lub Czech. Ostatecznie oba plany zostały zaniechane, a most pozostał na swoim miejscu do 1945 r. Kres jego istnienia przyniosły działania militarne II wojny światowej. Wedle najnowszych ustaleń konstrukcja mostu łażańskiego została zniszczona celowo na przełomie lutego i marca 1945 r. przez żołnierzy niemieckich z 88 batalionu ciężkich niszczycieli czołgów (88. Schwere Panzerjäger – Abteilung wchodzący w skład 20 Panzer Division, ta z kolei w składzie XVII Korpusu Armijnego z 17 Armii Polowej), których jednostka stacjonowała w tym okresie pod Łażanami. Wydobyte z koryta rzeki w 2003 r. relikty żelaznego mostu przygotowywane są obecnie do konserwacji.
Opracowanie
Bogdan Mucha
Więcej na:
Pokaż więcej Pokaż mniej
 

  • Data: 1796
    komentarze: 0
    Medal pamiątkowy.
  • Data: 1805
    komentarze: 4
    Rycina mostu z przełomu XVIII i XIX w.
  • Data: 1900
    komentarze: 5
    Most w Łażanach "nad Strzegomską Wodą". Z tygodnika Prometheus, ...
  • Data: 1900-1930
    komentarze: 8
    Drugi most żeliwny w Europie
  • Data: 1900-1945
    komentarze: 0
    Przedwojenne Łażany - pałac, pierwszy żeliwny most na lądzie stałym ...
  • Data: 1910-1930
    komentarze: 0
    Most w Łażanach.
  • Data: 1910-1930
    komentarze: 0
    Łażany. Piekarnia i sklep Krause'go, most żelazny, kościół, pałac.
  • Data: 1918
    komentarze: 0
    Łażany. Gospoda Jungnischa, żelazny most, pałac, szkoła ewangelicka, ...
  • Data: 1920-1935
    komentarze: 0
    Pierwszy żelazny most na Śląsku, nad Strzegomką w Łażanach.
  • Data: 1930
    komentarze: 1
    Pozdrowienia z Żarowa.
  • Data: 1930-1940
    komentarze: 0
    Łażany - pałac, kościół, sklep Dresslera i most żelazny.
  • Data: 1934
    komentarze: 0
    Most żelazny nad Strzegomką w Łażanach. Zdjęcie z "Führer durch ...
  • Data: 1935-1940
    komentarze: 2
    Łażany. Dawna szkoła ewangelicka, pałac i pomnik wojenny, słynny ...
  • Data: 1935-1940
    komentarze: 0
    Łażany.
  • Data: 1942
    komentarze: 0
    Szkoła ewangelicka, żelazny most, gospoda "zur eisernen Brücke" ...
  • Data: 2016-07-30
    komentarze: 0
    Łażany (pow. świdnicki). W tym miejscu przed 1945 r. znajdował ...
  • Data: 2016-07-30
    komentarze: 1
    Łażany (pow. świdnicki). Tablica posadowiona z okazji 220 rocznicy ...
  • Data: 2016-07-30
    komentarze: 4
    Łażany (pow. świdnicki). Tak wyglądał niezachowany most żelazny ...