Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść

 
 
 
 
Widoki z wieży kościoła św. Stanisława
6
 
 
 
 
  ID: 548087

Kościół św. Stanisława (dawny)

Franziskanerkloster, Franziskanerkirche



Budowa
ok.1249
Status
Nie istnieje
Likwidacja
1945
 
Kościół p.w. św. Stanisława był kościołem przyklasztornym i należał do franciszkanów. Znajdował się w nadbrzeżnym pasie miasta średniowiecznego niedaleko przeprawy przez Odrę (ok. 200 m od zamku).

Pierwsza wzmianka o istnieniu kościoła wraz z klasztorem pochodzi z dokumentu księcia Konrada wystawionego w tym klasztorze l5. IV. l257 r. Świadczy to o tym, że budowę tego zespołu musiano rozpocząć kilka lat wcześniej, najprawdopodobniej zaraz po objęciu przez Konrada księstwa głogowskiego w l249 r. ...
Kościół p.w. św. Stanisława był kościołem przyklasztornym i należał do franciszkanów. Znajdował się w nadbrzeżnym pasie miasta średniowiecznego niedaleko przeprawy przez Odrę (ok. 200 m od zamku).

Pierwsza wzmianka o istnieniu kościoła wraz z klasztorem pochodzi z dokumentu księcia Konrada wystawionego w tym klasztorze l5. IV. l257 r. Świadczy to o tym, że budowę tego zespołu musiano rozpocząć kilka lat wcześniej, najprawdopodobniej zaraz po objęciu przez Konrada księstwa głogowskiego w l249 r. Kościół i klasztor były zapewne fundacją tego księcia a zakonnicy przybyli z wrocławskiego klasztoru św. Jakuba (sprowadzeni tam przez Henryka Pobożnego - ojca Konrada).

Jak wykazały badania archeologiczno - architektoniczne, kościół posiadał bardzo ciekawy (rzadki) asymetryczny układ, na który składało się prostokątne prezbiterium oraz korpus dwunawowy. Dzięki nim można odtworzyć pierwotny wygląd kościoła. I tak prezbiterium (wym. wew. l9,7 x 8,8 m) nakryte było dwuprzęsłowym sklepieniem żebrowym. Do północnej ściany przylegał klasztor mający z nim bezpośrednie połączenie. Początkowo w miejscu łuku tęczowego, czyli pomiędzy nawami a prezbiterium, znajdowała się ściana z otworem drzwiowym, oddzielająca część kościoła przeznaczoną dla zakonników od części dla wiernych.

Korpus nawowy składał się z dwóch różnej wielkości naw. Czteroprzęsłowa nawa główna to przedłużenie prezbiterium (wym. wew. 22,5 x ll,45 m). Nie posiadała sklepień a jedynie strop. Od południa na całej długości przylegała do niej oddzielona arkadami nawa boczna. Była ona węższa (4,6 m) i niższa, a we wschodniej jej części znajdowała się kaplica maryjna. Nawa boczna posiadała sklepienia krzyżowe. Całe założenie realizowane było w dwóch etapach wg z góry przyjętego planu. Najpierw wzniesiono prezbiterium wraz z przylegającym klasztorem a następnie obie nawy (nie później jednak niż w III ćwierci XIII w). Świadczy to o tym, że asymetryczny układ kościoła nie powstał przypadkowo przez późniejsze przebudowy lecz został osiągnięty w sposób celowy.

Z biegiem czasu powstały w kościele dobudówki jak kaplice czy wieża, którą umiejscowiono po południowej stronie kościoła, pomiędzy nawą główną a prezbiterium. U dołu była kwadratowa, a następnie przez sfazowanie przechodziła w ośmiobok. Kaplice powstały głównie wzdłuż północnej ściany nawy głównej i fundowane były przez bogate cechy i mieszczan.

Po północnej stronie kościoła znajdowała się gotycka kaplica. Podczas wojny 30 letniej wykorzystywana była jako wozownia, co doprowadziło ją do ruiny. W l680 r. hrabia Herberstein - namiestnik cesarski odbudował ją z przeznaczeniem na kaplicę cmentarną. Przebudowa nadała jej styl barokowy a cała kaplica ozdobiona została bogatymi sztukateriami i ornamentami. We wnętrzu na beczkowym sklepieniu znajdowały się plafony z malowidłami i napisami traktującymi o śmierci. W roku l929 przeniesiono do tej kaplicy trzy gotyckie rzeźby z dawnej bramy Odrzańskiej, tworząc w niej muzeum.

Kościół służył franciszkanom do sekularyzacji w l8l0 roku, kiedy to całe mienie klasztorne zostało przejęte przez państwo. Kościół przekazano władzom wojskowym, które uczyniły w nim w l826 r. zbrojownię (o czym świadczył napis na jego wschodniej ścianie). Wyposażenie kościoła przeniesiono do okolicznych świątyń i tak np. do dzisiaj w kościele św. Wawrzyńca w Brzostowie znajdują się dwa boczne ołtarze pochodzące z kościoła św. Stanisława.

Gospodarowanie budynkiem przez armię doprowadziło go do stopniowej ruiny. W latach 30 tych XX wieku kościół stał pusty i nie było w nim już śladu po malowidłach ściennych, a sklepienie chyliło się ku zagładzie. W takim stanie dotrwał do l945 r., kiedy to został podobnie jak całe miasto, bardzo zniszczony. Z dawnego pofranciszkańskiego kościoła pozostały tylko mury naw oraz częściowo prezbiterium. Wiosną l963 r. pozostałości kościoła św. Stanisława, który liczył sobie przeszło 700 lat zostały rozebrane, a cegłę przeznaczono na przemiał.

Rafael Rokaszewicz
Historia kościoła na stronie Towarzystwa Ziemi Głogowskiej
Pokaż więcej Pokaż mniej
 

  • Data: 1762-1768
    komentarze: 0
    Kościół św. Stanisława w Głogowie na ilustracji w Topographia ...
  • Data: 1866-1893
    komentarze: 0
    Gimnazjum ewangelickie w Głogowie; litografia, Robert Geissler.
  • Data: 1900-1910
    komentarze: 0
    Panorama Głogowa.
  • Data: 1905
    komentarze: 1
    Scena z życia dawnego Głogowa oraz klasztor na placu Franciszkańskim.
  • Data: 1905-1920
    komentarze: 0
    Nieistniejący kościół franciszkanów w Głogowie.
  • Data: 1909
    komentarze: 0
    Nieistniejący już kościół franciszkanów w Głogowie.
  • Data: 1912
    komentarze: 0
    Widok z wieży ratuszowej w kierunku północno-zachodnim. Na pierwszym ...
  • Data: 1915
    komentarze: 0
    Nieistniejąca ulica Kasernenstrasse z gimnazjum ewangelickim oraz ...
  • Data: 1920-1926
    komentarze: 0
    Nieistniejący kościół franciszkanów w Głogowie - "Die Stadt Glogau" ...
  • Data: 1920-1930
    komentarze: 1
    Nieistniejący kościół franciszkanów w Głogowie
  • Data: 1925-1935
    komentarze: 0
    Plac Franciszkański i kościół św. Stanisława.
  • Data: 1926
    komentarze: 0
    "Die Stadt Glogau" wyd. 1926 r.: Kościół św. Stanisława oraz LANGER ...
  • Data: 1930-1940
    komentarze: 0
    Nieistniejąca ulica Kasernenstrasse z nieistniejącym kościołem ...
  • Data: 1941
    komentarze: 0
    Nieistniejący już kościół franciszkanów w Głogowie.
  • Data: 1945-1960
    komentarze: 0
    Kościół pofranciszkański p.w. ś.w. Stanisława po wojnie. Po prawej ...
  • Data: 1950-1960
    komentarze: 0
    Tyle zostało z głogowskiego Starego Miasta. Podziękowania dla ...
  • Data: 1950-1963
    komentarze: 0
    Pozostałości obiektów, które przeżyly wojnę. Kolejno od lewej: ...
  • Data: 1957
    komentarze: 2
    Głogów. Ruiny wokół kościoła św. Mikołaja i kościoła św. Stanisław ...
  • Data: 1963
    komentarze: 0
    Gruzy po wysadzeniu kościoła św Stanisława
  • Data: 1963
    komentarze: 0
    Wysadzenie ruin kościoła św Stanisława
  • Data: 1963
    komentarze: 0
    Wysadzenie ruin kościoła św. Stanisława
  • Data: 2022-05-14
    komentarze: 0
    Bulwar Nadodrzański - miejsce wypoczynku, ale i również śladów ...

Kościół św. Stanisława (dawny) na innych fotografiach
  • 1930
  • 1950 - 1963
  • 1950 - 1963
  • 1904
  • 1734