Szyb Staszic. Kopalnia Melchior (po roku 1945: Mieszko) prowadząca roboty górnicze w Wałbrzychu-Podgórzu przystąpiła w 1866 roku do zgłębiania szybu Tiefbau (od 1945 roku Staszic), zlokalizowanym na niewielkim płaskowyżu w południowo-wschodniej części Podgórza.Szyb miał przekrój beczkowy i obudowę murową i służył do ciągnienia urobku, zjazdu ludzi oraz jako szyb wodny. Nad szybem postawiono murowaną wieżę basztową, w której zabudowano pomosty dla kół linowych, być może również dla wałów wahaczy pompy ...
Szyb Staszic. Kopalnia Melchior (po roku 1945: Mieszko) prowadząca roboty górnicze w Wałbrzychu-Podgórzu przystąpiła w 1866 roku do zgłębiania szybu Tiefbau (od 1945 roku Staszic), zlokalizowanym na niewielkim płaskowyżu w południowo-wschodniej części Podgórza.Szyb miał przekrój beczkowy i obudowę murową i służył do ciągnienia urobku, zjazdu ludzi oraz jako szyb wodny. Nad szybem postawiono murowaną wieżę basztową, w której zabudowano pomosty dla kół linowych, być może również dla wałów wahaczy pompy wodnej. Basztowa wieża szybu Staszic (Tiefbau) wybudowana około 1866 roku została wykonana z surowej cegły na wzór średniowiecznych wież obronnych na planie kwadratu o bokach 15 m. Mury masywnego prostopadłościanu mają grubość 1,3 m, wysokość wieży wynosi 40 m i jest to najwyższa w dolnośląskim zagłębiu wieża typu Malakow. Prosta bryła ma bogaty detal architektoniczny w postaci ceglanych, spoinowanych lizen narożnych, wprowadzających pionowe podziały pól elewacji, łączonych opaskami i gzymsami ceglanymi prowadzonymi w liniach horyzontalnych. Regularnie rozmieszczone otwory okienne wieńczone łukami odcinkowymi akcentują pionowe i poziome rytmy bryły. Wieża szybu Staszic jest najbardziej reprezentatywną wieżą w stylu historyzmu z cechami romanizmu. W latach osiemdziesiątych XIX wieku szyb pogłębiono do 410 m, i zmodernizowano urządzenia wyciągowe. W 1890 roku postawiono wewnątrz murowanej wieży nadszybowej stalową wieżę o konstrukcji kratowej, dwukozłową, której zastrzały przenikają przez dolne partie murów (już nie przenikają, ostatnio wyspawano!) Do 1933 roku pogłębiono szyb do 710 m, zmieniając jego przekrój na kołowy o średnicy 6 m. Po wzmocnieniu stalowej wieży wyciągowej wyciągu zachodniego zabudowano nową maszynę wyciągową typu K-5000 z napędem elektrycznym mocy 940 kW. Maszynę wyciągową umieszczono w osobnym budynku, ulokowanym na południe od szybu. W 1964 roku przystąpiono do modernizacji urządzenia wyciągowego przedziału Staszic-Wschód. Wewnątrz murowanej wieży postawiono konstrukcję szkieletowo-żelbetową wypełnioną betonem w postaci słupów będących podstawą dla wieżowej maszyny wyciągowej umieszczonej w głowicy wieży wyprowadzonej ponad dach wieży basztowej. Zmiany restrukturyzacyjne przeprowadzone po 1990 roku w wałbrzyskich kopalniach węgla spowodowały, że szyb stał się zbędny i w latach 1992- 1993 został wypełniony skałą płonną, a urządzenia wyciągowe zdemontowane.
Pokaż więcej
Pokaż mniej