Żary to dosyć duża, nieco podupadła stacja, gdzie do głównej linii z Żagania do Tuplic (nr 14) dochodzą trasy z Węglińca (linia nr 282) i z Zielonej Góry (linia nr 370). Obecny dwutorowy szlak do Sieniawy Żarskiej to pozostałość czasów, kiedy kolej w okolicach Żar budowały różne przedsiębiorstwa kolejowe. Linię Żary - Forst - Cottbus zbudowało w 1870-1872 Towarzystwo Kolei Halle-Żary-Gubin (Halle-Sorau-Gubener Eisenbahn-Gesellschaft - HSGE), która połączyła się w Żarach z Dolnośląską Koleją Boczną ...
Żary to dosyć duża, nieco podupadła stacja, gdzie do głównej linii z Żagania do Tuplic (nr 14) dochodzą trasy z Węglińca (linia nr 282) i z Zielonej Góry (linia nr 370). Obecny dwutorowy szlak do Sieniawy Żarskiej to pozostałość czasów, kiedy kolej w okolicach Żar budowały różne przedsiębiorstwa kolejowe. Linię Żary - Forst - Cottbus zbudowało w 1870-1872 Towarzystwo Kolei Halle-Żary-Gubin (Halle-Sorau-Gubener Eisenbahn-Gesellschaft - HSGE), która połączyła się w Żarach z Dolnośląską Koleją Boczną (Niederschlesische Zweigbahn-Gesellschaft - NZG), budowaną przez prywatny kapitał do 1871 r. Obie te linie zbudowano by połączyć się z "berlinką" - czyli Koleją Dolnośląsko-Marchijską, która od 1846 r. przechodziła przez Żary. Magistralna, dwutorowa linia marchijska wychodziła z Żar na zachód do Sieniawy Żarskiej i dopiero tam odbijała na Jasień i Gubin. Równolegle do niej prowadziły dwa tory linii na Cottbus, ale zupełnie bez powiązania z linią marchijską aż do początku lat 40, dodatkowo kolej HSGE i NME korzystały z różnej sygnalizacji kolejowej. Dziś z czterech torów na zachód pozostały dwa, a fragment jednego toru do Cottbus to dziś bocznica do firmy Kronopol w Żarach. W 1896 r. do Żar doprowadzono jeszcze jedną linię kolejową - z Nowogrodu Bobrzańskiego (a od 1904 r. z Zielonej Góry) przez Bieniów.
Stacja posiada dworzec wyspowy z czterema peronami. Historycznie peron na północ od dworca (dziś są to perony 3 i 4) obsługiwał kierunek na Halle i do Żagania. Peron 1 po południowej stronie dworca obsługiwał dawniej kierunek na Berlin, natomiast dwukrawędziowy peron 2 obsługiwał kierunek na Żagań, a druga krawędź na Zieloną Górę i Węgliniec. Na zachód od peronów rozciąga się grupa torów towarowych, wraz z nieczynną już parowozownią. Dla obsługi ekspedycji towarowej stacja posiadała dosyć bogatą infrastrukturę ładunkowa - grupa postojowa wraz z suwnicą. Ruch pociągów obsługują 4 nastawnie: dysponująca Ża w budynku dworca oraz wykonawcze Ża1, Ża2, Ża4. Kilka lat temu działała jeszcze nastawnia Ża3 za peronami północnymi. Pozostałe nastawnie posiadają w większości urządzenia mechaniczne scentralizowane (Za1, Za2), nastawnia dysponująca nie obsługuje żadnych rozjazdów, zaś jedna z nastawni wykonawczych (Za4), od strony Sieniawy posiada urządzenia elektryczne suwakowe. Obsługuje ona też jedyną ocalałą w Polsce trzystawną tarczę ostrzegawczą z napędem elektrycznym. W widłach rozwidlenia linii nr 14 i 282 przy ruchliwej Alei Wojska Polskiego stoi jeszcze czynna strażnica nr 352 osłaniająca przejazd kolejowy. Są dwa przejścia podziemne - jedno łączy miasto z budynkiem dworca (położonym na nasypie) a więc i z peronami 1 i 3. Drugie przejście podziemne, przesunięte w stosunku do dworca na południe o kilkadziesiąt metrów łączy peron numer 1 z peronem numer 2. Przy ul. Przeładunkowej stoi wieża wodna z 1910 r., stanowiąca część dawnej lokomotywowni, oddalonej o ok. 700 m na zachód od dworca. Lokomotywownia jest w ruinie.
Pod koniec lat 90. stacja kolejowa w Żarach przeżywała zapaść, podobnie jak większość stacji w woj. lubuskim - w 1999 r. fizycznie już zdewastowano kierunek do Lubska, w 2002 r. zamknięto ruch pasażerski na linii do Węglińca. Dopiero wraz z reaktywacją połączeń do Węglińca przez Koleje Dolnośląskie od 10 grudnia 2006 r. sytuacja zaczęła się stabilizować, a od remontu dworca i peronów w 2015 r. powiatowe Żary nie muszą wstydzić się kolei. Ruch towarowy jest stabilny, który głównie wynika z potrzeb firmy Kronopol (cysterny z klejem). (moose - różne źródła)
Pokaż więcej
Pokaż mniej