Jesteś niezalogowany
NOWE KONTO

Polski Deutsch

      Zapomniałem hasło/login


ä ß ö ü ą ę ś ć ł ń ó ż ź
Nie znaleziono żadnego obiektu
opcje zaawansowane
Wyczyść

 
 
 
 
Regionalna Sala Muzealna
2
 
Młotownia - kuźnia (dawna)
2
 
 
 
 
  ID: 515350

Huta Kluczborska

Eisenwerk Kreuzburgerhütte, Creutzburgerhütte



Budowa
1745
Status
Istnieje częściowo
 
Zespół byłej huty żelaza. Huta powstała w XVIII i w pierwszej połowie XIX w. W skład jej wchodziły: młotownia (1806r.), odlewnia (1839r.) oraz magazyn przy odlewni. przepusty wodne i kanały robocze. Znaczenie huty maleje z chwilą rozbudowy przemysłu w zagłębiu górnośląskim.

Historia huty szkła w Zagwiździu - obfite w drewno lasy, bogate złoża rudy i bliskość wody spowodowały, że właśnie tu w połowie XVIII wieku zaczęto wytapiać żelazo. Dobre czasy skończyły się wraz II wojną światową.

Tutejsza ...
Zespół byłej huty żelaza.
Huta powstała w XVIII i w pierwszej połowie XIX w. W skład jej wchodziły: młotownia (1806r.), odlewnia (1839r.) oraz magazyn przy odlewni. przepusty wodne i kanały robocze. Znaczenie huty maleje z chwilą rozbudowy przemysłu w zagłębiu górnośląskim.

Historia huty szkła w Zagwiździu - obfite w drewno lasy, bogate złoża rudy i bliskość wody spowodowały, że właśnie tu w połowie XVIII wieku zaczęto wytapiać żelazo. Dobre czasy skończyły się wraz II wojną światową.

Tutejsza huta nigdy nie była zamknięta w jednym zakładzie. Fryszerki, w których przetapiano rudę, a także zabudowania służące do wypalania drewna i innych prac pomocniczych porozrzucano po całej okolicy. Wkoło nich osiedlali się przybywający tu do pracy ludzie zatrudniani również przy wycince drewna. Demograficznemu boomowi końca XVIII wieku powstanie zawdzięczają m.in. Grabice i Radomierowice.
Na początku było jednak Zagwiździe, a w zasadzie Creutzburgerhütte czyli Huta Kluczborska oraz powstała obok w latach 1753-55 kolonia Friedrichsthal.

Ostatnia z nazw wzięła się od imienia króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego, w którego czasach rozkwitło nie tylko Zagwiździe, ale i Malapane czyli dzisiejszy Ozimek.
- Pierwszy wstrząs huta przeżyła w roku 1761, kiedy w czasie wojny siedmioletniej, wojska rosyjskie zniszczyły zarówno wielki piec, jak i fryszerkę - mówi Rudolf Mohlek, znawca historii Zagwiździa i większości sąsiednich miejscowości. - Na szczęście wszystko bardzo szybko odbudowano.
Przy okazji kolejnego remontu huty, w 1802 roku, fryszerkę przeniesiono nad nowy kanał prowadzący w kierunku Murowa. To właśnie tu zachowały się istniejące do dziś pozostałości po młotowni, magazynie oraz kuźni.

Niedługo potem doszło do kolejnej rozbudowy w trakcie której powstał kolejny wielki piec wraz z halą odlewniczą i wieżą gichtową.
- W tym samym czasie Creutzburgerhütte była już przedsiębiorstwem wielozakładowym i zrzeszała wiele państwowych zakładów hutniczych z najbliższej okolicy - wyjaśnia Mohlek, wśród satelickich zakładów wymieniając m.in. Fryszerkę Budkowicką, Fryszerka Murowską, Karlshütte oraz Fryszerkę dawnego Zakładu Bogacickiego w dzisiejszych Piecach.
O sile i znaczeniu zagwiździańskiego zakładu najlepiej świadczą liczby: w 1848 roku z pracy dla niego utrzymywało się 1112 osób.

Wkrótce potem huta zaczęła tracić na znaczeniu. Wszystko przez rosnącą konkurencję nowoczesnego przemysłu hutniczego z okolic Katowic.
- Z tego właśnie powodu kolejne zakłady Huty Kluczborskiej stopniowo likwidowano lub przekazywano w prywatne ręce - mówi Rudolf Mohlek.
Ostatecznie w 1869 roku władze państwowe postanowiły hutę przekazać spółce przedsiębiorców (Kasper Kampa, Franciszek Hadamik I, Franciszek Hadamik II i Jan Pyka). W rękach rodziny tego ostatniego zakład pozostał aż do 1945 roku. Po wojnie z budynków odlewni, młotowni oraz magazynu dawnej Huty Karola (Karlshutte) pozostało niewiele. Budynki niszczały do połowy lat 80., kiedy to miejscowi odremontowali obiekty urządzając w jednym z nich Regionalną Salę Muzealną.

Stojąca obok odlewnia miała więcej szczęścia. Choć to tylko do czasu.
- Kiedy zimą w połowie lat 90-tych w zakładzie zapomniano spuścić z instalacji wodę, lód rozerwał urządzenia. Potem do produkcji już nie wrócono - wspomina Andrzej Puławski, pochodzący z Zagwiździa wójt Murowa.
Hala cały czas niszczeje.
- Chcielibyśmy zabezpieczyć obiekt, aby nie rozpadł się całkowicie, ale właściciel pozostaje niewzruszony - narzeka Puławski.
Gminy ma plany związane z tym magazynem. Tam gdzie obecnie stoją wielkie hutnicze urządzenia wkrótce być może urządzona zostanie sala konferencyjna i oraz miejsce spotkań wraz z zapleczem.
Projekt przebudowy obiektów czeka na unijne dofinansowanie.
Pokaż więcej Pokaż mniej
 

  • Data: 1840
    komentarze: 0
    Huta Kluczborska (Eisenwerk Kreuzburgerhütte, Creutzburgerhütte) ...
  • Data: 1850-1900
    komentarze: 0
    Widok na ówczesne Zagwiździe z widoczną hutą żelaza i stawem.
  • Data: 1900-1945
    komentarze: 0
    Zagwiździe - huta żelaza - budynek wielkiego pieca.
  • Data: 1910-1925
    komentarze: 0
    Zagwiździe - huta żelaza
  • Data: 1921
    komentarze: 0
    Zajazd zur deutsche Flotte rodziny Sebastian na terenie huty żelaza ...
  • Data: 1933-1939
    komentarze: 1
    Zagwiździe. Kościół katolicki, szkoła katolicka, świetlica z plebanią ...
  • Data: 1938
    komentarze: 2
    Zagwiździe, huta żelaza.
  • Data: 2020-12-19
    komentarze: 0
    Odlewnia współcześnie.