Projekt Richard Plüddemann

Przepompownia ścieków Port (Am Zehndelberg) powstała w latach 1898-1901 na cyplu ulokowanym wzdłuż nabrzeża Odry na osiedlu Kleczków, za wrocławskim Portem Miejskim, będącym jednym z największych portów rzecznych w Polsce.

Od momentu powstania, jak większość obiektów wchodzących w skład systemu miejskich wodociągów, nigdy nie była udostępniana publicznie. Budynek przepompowni, swobodnie wykorzystujący historyzujące elementy w duchu stylu arkadowego (Rundbogenstil), zaprojektowali znani wrocławscy architekci Richard Plüddemann i Karl Klimm.

Do dziś przetrwał on w niemal nienaruszonym stanie, wraz z sąsiednią kotłownią z kominem oraz charakterystyczną wieżą zegarową tworzy malowniczy kompleks budynków licowanych czerwoną cegłą z pełnołukowymi wykrojami okien. W hali głównej, dekorowanej dwukolorowymi ceramicznymi kaflami, zachowały się oryginalne pompy parowo-tłokowe dwustronnego działania, wyprodukowane przez słynną fabrykę Borsig z Berlina w 1900 roku oraz dwie mniejsze pompy elektryczne. W podziemiu przepompowni znajdują się rozległe piwnice, przez które biegnie system rur tłocznych, którymi ścieki zrzucano na pola irygacyjne Osobowice.

Przez ponad 100 lat przepompownia Port była kluczowym elementem rozbudowanego, ekologicznego systemu oczyszczania ścieków – jednego z najstarszych w Europie, ‒ uruchomionego w 1881 roku. Przepompownię ostatecznie wyłączono z użytkowania w 2015 roku.