Etykieta zapałczana to dzieło graficzne małej formy, umieszczone w formie druku na powierzchni opakowania zapałczanego przez jego producenta w celu rozpowszechnienia. Etykiety zapałczane pojawiły się w latach 80. XIX wieku i stały się jednym z nośników informacji. Pełniły role nalepki towarowej i mikroplakatu o określonych zadaniach propagandowych, oświatowych lub reklamowych. W zależności od tych zadań rozróżniano zasadnicze trzy typy etykiet, które spełniały trzy podstawowe funkcje społeczne:

1. Narzędzia agitacji i propagandy społeczno-politycznej lub gospodarczej.

2. Pomocy naukowej (oświatowej) popularyzującej wiadomości z dziedziny kultury, sztuki, ochrony zdrowia itp. zwłaszcza w nawiązaniu do praktycznych potrzeb życia codziennego (np.: ochrona przyrody, zapobieganie wypadkom drogowym, ochrona przeciwpożarowa).

3. Środka reklamy handlowej, usługowej, ubezpieczeniowej itp.

Były też etykiety, które spełniały funkcję dekoracyjną. Pozbawione były jakichkolwiek zadań użytkowych. Stanowiły tylko estetyczną ozdobę pudełka zapałczanego przeważnie asortymentów luksusowych lub eksportowych.

Budowa etykiety wiązała się z konstrukcją pudełka, a przede wszystkim z liczbą płaszczyzn, które okrywała dana etykieta. Etykiety były dzielone na:

1. Etykiety jednopłaszczyznowe naklejane na wszelkiego rodzaju pudełkach typu szufladkowego na ich górnej wierzchniej powierzchni lub na ich dolnej spodniej powierzchni.

2. Etykiety wielopłaszczyznowe wydrukowane bezpośrednio na kartonie lub tekturze tworzącej konstrukcję pudełka (całostki filumenistyczne) lub druk był umieszczony na kartonie stanowiącym osłonę zapałek książeczkowych (etykiety książkowe).

Pudełka zapałczane wraz etykietami były produkowane w rozmiarach:

1. Etykiety liliputy (ok. 27 × 40 mm).

2. Etykiety normalne (ok. 34 × 42 mm, 34 × 50 mm lub 34 × 54 mm).

3. Etykiety specjalne np. fajkowe, turystyczne (różne wymiary).

4. Etykiety gabinetowe (ok. 68 × 100 mm).

Były też etykiety zapałek niestandardowych wprowadzonych do produkcji przez ZPZ Bystrzyca Kłodzka:

1. Etykiety zapałek kominowych (upominkowych) od 1969 roku o wymiarach 154–157 mm na 73–76 mm (względnie odwrotnie) bez oznaczenia producenta.

2. Etykiety zapałek klubowych (reklamowych) od 1973 roku o wymiarach 100 × 65 mm na pudełku tekturowym typu gabinetowego lub metalowe tłoczone w blasze miedzianej o średnicy 50 mm na pudełku drewnianym typu ''beczułka''.

Od 1980 roku etykiety były wyklejane tylko na pudełkach ZPZ Częstochowa (pozostałe cztery fabryki przestały wyklejać etykiety w różnych latach siedemdziesiątych) i miały wymiar 35 × 50 mm.

Od 1986 roku wydawaniem etykiet normalnych, książkowych czy kominowych w formie reklamy zajęły się różne wytwórnie prywatne, lecz liczba rodzajowo wydanych etykiet była nieznaczna.

Liczba naklejanych rodzajowo etykiet na pudełka normalne z każdym dziesięcioleciem gwałtownie spadała. Okres ''prosperity'' odnotowano w latach sześćdziesiątych. Wtedy etykiety z określoną szatą graficzną, ale przeważnie inną kolorystyką umieszczali na pudełkach wszyscy producenci.

W latach 1955–1989, czyli od powołania Polskiego Przemysłu Zapałczanego (Bystrzyca, Czechowice, Częstochowa, Gdańsk, Sianów) wydano łącznie 1604 etykiety normalne, z tego: 147 etykiet w latach 1955–1959, 818 etykiet w latach 1960–1969, 476 etykiet w latach 1970–1979 i 163 etykiety w latach 1980–1989.

B.W.