Jest to jeden z najstarszych kościołów parafialnych na Górnym Śląsku, jedyny, który zachował cechy typowe dla stylu wczesnogotyckiego. Według tradycji świątynia powstała w 1205 roku za rządów księcia Mieszka I Plątonogiego. Budowniczymi świątyni byli osiedlający się w Raciborzu przybysze z terenów Niderlandów – Flamandczycy i Walonowie. Pierwotny kościół w większości spłonął w 1300 roku, lecz szybko go odbudowano. Z tego okresu pochodzi nawa główna z gwiaździstymi sklepieniami we wschodniej części oraz prezbiterium z unikalnymi cechami wczesnego śląskiego gotyku.

W 1416 roku książę Jan II Żelazny przeniósł do niej z zamku kapitułę kolegiacką, przez co na stałe osiadli tutaj kanonicy raciborscy. Do południowej ściany prezbiterium dobudowano wówczas kapitularz i skarbiec. W 1654 roku prezbiterium wyposażono w okazałe stalle kanonickie, wzorowane na kunsztownych stallach kościoła mariackiego w Krakowie. Kanonikami przy raciborskiej farze było wielu proboszczów górnośląskich parafii. W 1810 roku władze pruskie zniosły kolegiatę, przejmując jej liczne dobra ziemskie. Odtąd kościół pełni funkcje największej raciborskiej parafii. W ciągu wieków ulegał zniszczeniom w wyniku wojen i pożarów, m.in.: w 1426 r., 1546 r., 1643 r., 1774, a szczególne zniszczenie przyniósł (w 1945 roku) koniec II wojny światowej.

Za: