Planowana rozbudowa miasta Waldenburg na planie z roku 1906. Myślę, że warto zwrócić uwagę na kilka mniej znanych obiektów:

1. Wokół dawnego dworca kolejowego Wałbrzych Towarowy (Güter Bahnhof):

• Zimmer-Platz (może ktoś pomoże w tłumaczeniu?) – kilka lat temu stały tam drewniane baraki, w których mieściły się jakieś hurtownie;
• Ziegelei – dwie cegielnie;
• Seilerei – wygląda mi to na zakład produkujący linki? przewody (czyżby trakcyjne?) – na planie jest to bardzo długi budynek, z którego do dzisiaj pozostały „kawałki”, użytkowane przez Zakład Energetyczny;
• Alte Judenfriedhof – stary cmentarz żydowski; po założeniu nowego, przy ul. Moniuszki ( ) zaprzestano jego użytkowania;
• Między nie istniejącą kopalnią „Maria” a hałdą „Bergehalde” widać most(?) „Brücke” (taśmociąg?);
• Gast Anst.- dawna miejska gazownia ( );
• Rest der ehemal. Viehweide – teren między ulicami Pługa i Małą (aktualnie zabudowany). Już na mapie z roku 1738 obszar ten nosił nazwę „Huttung” (pastwisko) /czasami pisane Hütung/. Na jego końcu, w okolicy dawnych zakładów mięsnych stał budynek ubojni (Schießhaus).

2. Przy Al. Wyzwolenia, w miejscu późniejszego GDK widać budynek „Siechenhaus” – co, jak udało mi się rozszyfrować, znaczyło: specjalny dom kwarantanny dla ciężko i nieuleczalnie chorych. Po drugiej stronie ulicy, w miejscu obecnego Starostwa, stoi budynek dawnej strzelnicy „Schützenhaus”. Naprzeciwko strzelnicy stał „Apostol Kirche” (obecnie parking przed Starostwem).

3. Przy skrzyżowaniu ul. 1 Maja z Kasztanową widać Lehmgrube – wyrobisko gliny – w tym miejscu jest dzisiaj parking samochodowy; na lewo jedno wyrobisko piasku (Sndgr.) – tam obecnie jest „Goliat”, a na prawo, na terenie starego „Cmentarza na Piasku” (Alter Friedhof) kolejne. Na innym planie z roku 1913 w miejscu obecnego boiska przy Gimnazjum nr 1 ( ), stojącego w miejscu cmentarza, jest teren oznaczony jako Markplatz (rynek). Między ul. 1 Maja a Przemysłową rozciągała się cegielnia, po wojnie Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy Kopalni „Wałbrzych” ( ).

4. Tartak i skład drewna (Brettschneide und Holzplatz) – u zbiegu ulic Moniuszki i Południowej. Obiekt istnieje do dzisiaj – jest to siedziba firmy ochroniarskiej „Odra” i jakichś mniejszych firm.

5. Cała mapa prezentuje projekt budowy nowych ulic w kilku punktach miasta:

• w okolicy ul. Batorego i Szpitala nr 2 ( ),
• w obrębie dzielnicy Nowe Miasto ( ),
• od Pl. Teatralnego w kierunku ul. Kasztanowej,
• w stronę dzisiejszej stacji Wałbrzych Fabryczny,
• w trójkącie ulic Sikorskiego i Moniuszki oraz linii kolejowej Wałbrzych Fabryczny-Wałbrzych Główny.

Moim zdaniem przepiękna wizja urbanistów, trochę szkoda że poza Nowym Miastem i ul. Batorego, nigdy nie zrealizowana. Nie wiem tylko, dlaczego powtarzają się numery projektowanych ulic. Być może plan to tylko część jakiegoś większego opracowania na ten temat, które mogłoby wiele wyjaśnić.
Jest to fragment większego planu "Übersichtskarte der Stadt Waldenburg in Schl. (...) gezeichnet durch C.Hütter, Weißstein, im Jahre 1906"